مقدمه
متاسفانه به علت عدم آشنایی برخی از فعالان بخش تولید قارچ صدفی به فنون بازاریابی صحیح و ارایه نامناسب قارچ، ویا ارایه قارچهایی با کیفیت پایین به بازار و همچنین وجود رقابت ناسالم در بین تولید کنندگان قارچ صدفی، درحال حاضرتولید قارچ به صورت صنعتی علیرغم یاز بازار، سودآوری پایینی دارد.
عدم اطلاع رسانی صحیح وبعضا ارایه اطلاعات غلط و ناکافی و خودداری از تصویر وضعیت حال و آینده بازار قارچ صدفی در زمان ارایه مشاوره و ... از سوی برخی از واحدهای ارایه خدمات مشاوره تولید قارچ نیز بر این بازار آشفته ، دامن زده است .
لذا خواهشمند است قبل از اقدام به تولید قارچ صدفی اطلاعات کاملی از وضعیت بازار و
فروش آن در منطقه مورد نظرتان به دست آورید .
پرورش قارچ و کسب درآمد در منزل
* کاری جدید و در منزل بدون نیاز به سرمایه و وقت زیاد
* بدون نیاز به مکان خاص , حتی در انباری و یا گوشه ای از حمام منزل
* قابل پرورش حتی در داخل آپارتمان
* ثمردهی هر بستر تا چندین ماه
* تهیه خوراک لذیذ و سالم و مقوی جهت مصرف در منزل
* آسانی کار و به فروش عمده رساندن محصول
* قابل استفاده در بیش از 200 نوع غذا
هم خوراک قارچی صد درصد مطمئن , پروتئینی و مقوی برای منزل خودتان تهیه نمائید و هم در ادامه کار پس از کسب تجربه و تهیه جزوه دوم می توانید قارچ تولیدیتان را در بازار با قیمت مناسب به فروش برسانید . صنعت تولید قارچ خوراکی در ایران نوپاست و تا به حال کمتر به آن پرداخته شده است و مستعد توسعه و گسترش می باشد و از طرفی مواد ویتامینی و پروتئین سرشار قارچ و طیف گسترده غذاهای امروزی که با قارچ تهیه می شوند باعث تشدید نیاز بازار به این کالای ارزشمند خوراکی شده است . برخلاف قارچ دکمه ای که پرورش آن به بیش از 30 ملیون تومان سرمایه و مکان مخصوص نیاز دارد , پرورش قارچ صدفی به سرمایه زیاد و یا مکان خاصی نیاز ندارد و در طیف گسترده تری از غذاها قابل استفاده است و از نظر مواد غذائی نیز غنی تر می باشد .
آموزش تولید قارچ
روش تولید قارچ صدفی
ابتدا مواد سابستریت ( مانند کاه گندم ، برنج و...) را در آب می جوشانیم تا کاملا استریل شوند . سپس با بذر قارچ صدفی تلقیح نموده ودر داخل کیسه های پلاستیکی که از قبل ماده کرده ایم میریزیم و به اتاق رشد منتقل میکنیم. قارچ صدفی معمولا پس از سه هفته نمایان می شود . در صورتیکه اتاق مورد نظر شرایط مناسبی از نظررطوبت ، دما ، نور و ... داشته باشد واز بذر مرغوب استفاده شود ، کیسه ها ( کمپوستها ) تا مدت سه ماه به طور اقتصادی قارچ تولید خواهند کرد.هر کیسه در طول دوره سه ماهه بین سه تا شش کیلو قارچ تولید خواهد کرد و ... جهت کسب اطلاعات بیشتر به بخش پرورش قارچ مراجعه نمایید .
مکانهای مناسب برای تولید قارچ صدفی
شما میتوانید قارچ صدفی رادر هر نقطه از ایران کشت کنید . برای این منظور فقط نیاز به یک فضای مسقف دارید تا شرایط مورد نیاز تولید را کنترل کنید .کشت وپرورش قارچ صدفی بسیارارزان وکم هزینه است ومیتوان در گوشه ایی از پارکینگ ،انباری یا اتاقک بلا استفاده ایی آنرا تولیدکرد . اصولا قارچ صدفی رطوبت بسیار بالایی برای رشد نیاز دارند ودردمای معمولی( بین 20-30 درجه سانتی گراد) وکمی نور ، رشد قابل توجهی دارد . قارچ صدفی به راحتی میتواند برروی کاه گندم وجو ، تفاله چای ، ، پوست غوزه پنبه ، بقایای زیتون ، بقایای نیشکر ، درخت در حال پوسیدن و بسیاری از مواد لیگنوسلولزدار رشد کند ولی کاه معمول ترین ، ارزانترین و دردسترس ترین ماده برای تولید قارچ صدفی است .
فیزیولوژی رشد قارچ صدفی قارچ صدفی بر روی بقایای کشاورزی رشدکرده وآنها را کلونیزه کرده وبه بازیدیو کارپ یا کلاهک تبدیل میکند. به گونه ای که قادراست این مواد راقبل از تخمیر کاملا تجزیه نموده ومورد استفاده قرار دهد . آنچه در مورد قارچ صدفی مهم و قابل توجه است ، تبدیل توده سابستریت بستر به اندامهای باردهی قارچ وراندمان بیولوژیکی آن است که اغلب در حدود 100 درصد عمل میکند که از نظر تولید قارچ در دنیا حداکثر میزان تولید محسوب می شود .
کیت قارچ چیست ؟
کیت قارچ به شما امکان پرورش قارچ خوراکی رادر منزلتان می دهد شما می توانیداز فضاهای غیرقابل استفاده درمنزل مانند : پاسیو، گوشه ای از حمام ، بالای کمدو کابینت ، پارکینگ انباری ، وهرمکان دیگری ( دارای کمی نور بوده وتهویه مناسبی هم داشته باشد) که در همه منازل وجوددارند وتقریبا استفاده مفیدی ازآنها نمی توان کرد در جهت کمک به اقتصادوسلامت خانواده قارچ صدفی تولید نمائید. شما می توانید به روشی ساده وآسان وباکمترین هزینه قارچ صدفی مورد نیازتان را در منزل پرورش دهید.شما برای تولید کیت دقیقا مانند روش تولید قارچ صدفی که در بالا ذکر شد عمل کنید . سپس یک کیسه زباله یا کاور لباس کاملا تمیز که چند سوراخ نیز برروی آن ایجاد کرده اید روی کیت بکشید وروزانه چندین بار آب اسپری نمایید .
روش نگه داری از قارچ صدفی
ابتدا مواد سابستریت ( مانند کاه گندم ، برنج و ...) را در آب می جوشانیم تا کاملا استریل شوند . سپس با بذر قارچ صدفی تلقیح نموده ودر داخل کیسه های پلاستیکی که از قبل آماده کرده ایم میریزیم و به اتاق رشد یا اتاق انکوباسیون منتقل میکنیم. در صورتیکه محیط مناسبی فراهم کرده باشید و تنش حرارتی و رطوبتی نداشته باشید قارچ صدفی معمولا پس از سه هفته نمایان می شود . در صورتیکه اتاق مورد نظر شرایط مناسبی از نظر رطوبت ، دما ، نور و ... داشته باشد واز بذر مرغوب استفاده شود ، کیسه ها ( کمپوستها ) تا مدت سه ماه به طور اقتصادی قارچ تولید خواهند کرد.هر کیسه در طول دوره سه ماهه بین سه تا شش کیلو قارچ تولید خواهد کرد پرورش قارچ صدفی شامل دو مرحله است :
1- مراقبت تا ظهور
2- مراقبت از قارچها تا رشد کامل آنها
در مرحله اول ، قارچ نیاز به نور ندارد ومی باید در محلی نسبتا تمیز و در دمای معمولی(20-درجه سانتی گراد) نگه داری شود. در این مرحله درون کیسه ها دراثر رشد میسلیوم قارچ صدفی ، سفید شده وتمام درون کیسه را پر می کندواین پایان مرحله اول است پس از گدشت بیست الی بیست وپنج روز از تاریخ تلقیح ، قارچ صدفی شروع به رویش بیرونی یا تشکیل کلاهک می کند که در واقع آغاز مرحله دوم مراقبت است .در این مرحله قارچها نیاز به نور،تهویه مناسب هوا و همچنین رطوبت دارند. دراین مرحله بر روی پلاستیک شیارهایی به صورت عمودی ایجاد نمائید تا قارچها اندام زائی خارجی نموده و رشد نمایند.
مشکلات احتمالی درپرورش ونگه داری قارچ صدفی:
لازم به ذکر است قارچ صدفی بسیار مقاوم هستند وهیچ یک از موارد مذکور در زیر نمی توانند این قارچها را غیر قابل مصرف کنند زیرا کلیه مشکلات مذکور در زیر واکنشهای فیزیولوژیک قارچ صدفی در مقابل شرایط محیطی نا مناسب است که به محض تامین شرایط مورد نیاز مجددا قارچهای سالمی تولید خواهد کرد .
قارچها به شکل توده مرجانی رشد می کنند
علت : تهویه نامناسب - کمبود نور
رفع مشکل : کمپوستها رابه مکانی که دارای نور کافی وغیرمستقیم باشدمنتقل نمائید . قارچ صدفی نیازبه نور مستقیم وشدید ندارند نورفضای داخلآپارتمان و اتاقها با نور یک لامپ معمولی (800تا 1000لوکس در 12 ساعت ) کاقی است ضمنا برای مشکل تهویه نیز می توانیدهریک ساعت یکبار هوای سالن را تهویه کنید .
قارچها دارای ساقه بلند و کلاهک ریز و بعضا فاقد کلاهک
علت : تهویه مناسب نیست و تجمع گاز کربنیک در محیط زیاد است.
رفع مشکل قارچ صدفی رای رشد نیاز به اکسیژن دارد که با تهویه مناسب ( هر یک تا دوساعت یکبار ) این مشکل حل میشود . بلند شدن ساقه ها بعضا به علت کمبود نور نیز عارض میشود .
قارچها چند سانتی متر بیشتر رشد نمی کنند
علت : - کلاهکهای قارچ در اثر کمبود رطوبت خشک شده اند - درکنار قارچهای قوی تر رشد کرده اند - برخی از قارچها از ابتدا ضعیف هستند .
رفع مشکل : با افزایش کار رطوبت سازها میتوانید کمبود رطوبت راجبران نمائید ( طوبت مطلوب بین90% -80 % است ) ضمنا کاهش دما به 18 درجه ( شوک حرارتی ) در این مرحله مفید است قارچهایی هم که در کنار قارچهای قوی تر رشد می کنند،قدرت رقابت با آنها را ندارند وطبیعی است که کوچک باقی بمانند. ضمنا قرار نیست تمام قارچها بسیار قوی و بزرگ باشند .
روی کلاهکها تیره و سیاه می شود
علت : نور موجود در فضای نگهداری قارچ صدفی بیش از حد نیاز قارچ است.
رفع مشکل : اگرکمپوستها را به مکانی با نور کمتر وغیر مستقیم منتقل نمائیدمطمئنا بازهم ارچهای سفیدرنگ و زیبایی تولید خواهید کرد.
دیگر قارچ تولید نمی کند
علت : - توده داخلی کمپوستها خشک شده است . - قارچهای آن تمام شده وقدرت رویش ندارد .
رفع مشکل : قارچها نیز مانند تمام موجودات زنده برای ادامه حیات خود نیاز به آب دارند وقتی آب توده داخلی کمپوست کاهش می یابد رشد نمی کنند.برای حل این مشکل توده داخلی کمپوست را از پلا ستیک خارج نموده به مدت 10-12 ساعت در داخل آب تمیز قراردهید. در این حالت یک جسم سنگین - و تمیز برروی توده قراردهید تاکاملابه زیرآب فرورود .پس از آن از آب خارج کرده اجازه دهید آب مازادآنها خارج شود. سپس مجددا در داخل کیسه (بهتراست از کیسه دیگری استفاده بفرمائید ) قرار دهید .اکنون کمپوست آماده است تا مجددا قارچ تولید نماید.اگر مجددا این کار را انجام دادید و دیگر قارچ تولید نشد ، متاسفانه میسلیومها قدرت تولید ندارندمعمولا مدت زمان اقتصادی هر کمپوست را سه ماه درنظر میگیرند. ولی جای نگرانی نیست ،چون اکنون شما یک خوراک دام با ارزش پروتئینی بالا وخاک گلدان بسیار خوب برای گلدانها و باغچه تان در دست دارید .