امروز تو بانک هر چقر خواستم کارمندی را متوجه اشتباهش بکنم نشد که نشد .به خاطر کار او 45 دقیقه از وقت من تلف شد. عافبت هم به بی توجهی متهم شدم .از این دست اتفاق ها زیاد می افتد.آیا کارمند بانک خود خواه است یا بنده سرا پا بی توجهی؟
بعد مدت ها سری به کتاب خانه زدم.تا بعد درگیری های روزمره در باغچه کتاب کمکی آرامش یابم.کتاب زمینه روان شناسی را گرفتم و تورقی کردم .به موضوع جالبی برخوردم که احتمالا برای شما هم خالی از لطف نیست.
آیا آدمی طبیعتا خودخواه است؟
جواب:بله آدمی به معنای زیست شناختی خودخواه است.
جورج سی ویلیامز،دانشگاه ایالتی نیویورک،استونی بروک.
بله آدمی خودخواه است و به معنای زیست شناختی خاصی خودخواه است،اما این معنای زیست شناختی چنان پر اهمیت است که بایستی در سایه علوم انسانی و فلسفه اخلاق و زمینه های مربوط به دیگری به آن پرداخت.خودخواه بودن آدمی به معنای ویژه ایست که ژن ها آنرا رقم می زنند.ژنها به نهایت خودخواه هستند زیرا که بدون خود خواهی نمی توانند پایدار باشند.ژن هایی که طی نسل های فراوان توانستند جان به در ببرند همان ژنهایی هستند که بهتر از همه ژنها یی که دیگر وجود ندارند خود را حفظ کرده اند.این ژن ها می بایست در زمینه ساختن جسم آدمی یا جانوران دیگر بهتر از هر ژن دیگری عمل می کردند تا انسان را به مرحله بلوغ و تولید مثل برسانند.
به این معنا انسان ضرورتا خودخواه است وگرنه نمی توانست خود را حفظ کند.اما نباید تصور شود که نتواند دیگران را هم ببیند. موجودات به همدیگر کمک می کنند.مثلا مادر به کودک.این مسئله چگونه از دیدگاه خودخواه بودن بشر قابل توجیه است؟جواب بسیار ساده است.اگر ما برای بقا نیاز به حفظ خود داریم اتفاقا به همین دلیل نیاز به حفظ دیگرا ن هم داریم .چنین رفتار هایی را نه تنها در انسان بلکه در حیوانات هم می بینیم.
درست است که خویشاوندخواهی یا تمسک به پیوند های ژنی نمونه ای از غیر خود خواهی های موجودات است اما با درجاتی باز به خود انسان بر می گردد .به این صورت که هر چه ارتباط نسبی بیشتر باشد احتمال کمک بیشتر خواهد بود. مثلا ما تمایل بیشتری به کمک به بچه خود داریم تا برادر خود.
همه مسئله این نیست مثلا اینکه : آیا این خود ژن است که مادر را به مادری وا می دارد؟ یا تفکر مادریست؟بعضی از پرنده ها مانند فاخته تخم خود را در لانه دیگران می گذارند و پرنده های میزبان بدون اینکه بدانند به خاطر این تفکر که جوجه از تخم آنهاست ، فاخته را مثل بچه خود بزرگ می کنند.اما بچه از ژن آنها نیست.پس احتمالا تفکر مادری به ژن مادری می چربد.