بریتیش پترولیوم در گزارش سالیانه خود با انتشار جزئیات آمار مربوط به بخش انرژی ایران و جهان در سال 2009 از کاهش مصرف و افزایش پالایش نفت خام، افزایش تولید گاز و پیشی گرفتن مصرف گاز از تولید در ایران طی این سال خبر داد
شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم برای پنجاه و نهمین سال متوالی اقدام به انتشار گزارش چشم انداز انرژی جهان نموده است .این گزارش به نام«مروری آماری بر انرژی جهان 2010» به بررسی وضعیت تولید و منابع انرژی در کشورهای مختلف جهان پرداخته است.
جایگاه سومی ایران در بین دارندگان ذخایر نفتی
بریتیش پترولیوم بار دیگر مدعی شد، به دنبال افزایش ذخایر کشف شده نفت در ونزوئلا ایران جایگاه دوم خود در جهان از این نظر را از دست داده است و به رتبه سوم سقوط کرده است. ذخایر کشف شده نفت خام ایران در پایان سال 2009بدون تغییر نسبت به سال قبل از آن در سطح 137.6 میلیارد بشکه باقی مانده است. ذخایر کشف شده نفت خام ایران 10.3 درصد از کل ذخایر کشف شده نفت خام در سطح جهان را تشکیل می دهد و این کشور پس از عربستان و ونزوئلا به عنوان سومین کشور جهان از نظر حجم ذخایر کشف شده نفت خام شناخته شده است.
بنابر ادعای این گزارش، ذخایر نفت عربستان 264.6 میلیارد بشکه برآورد شده است که معادل 19.8 درصد کل ذخایر جهان است. ونزوئلا با 172.3 میلیارد بشکه و سهم 12.9 درصدی از کل ذخایر کشف شده جهان در جایگاه دوم قرار گرفته است.عراق با 115 میلیارد بشکه در رده چهارم قرار دارد.
ادعای بریتیش پترولیوم در حالی است که اداره اطلاعات انرژی آمریکا اخیراً در گزارشی با غیرمرسوم دانستن ذخایر جدید ونزوئلا، ایران را صاحب دومین ذخایر نفتی اوپک پس از عربستان سعودی اعلام کرد.
در گزارش سال 2010 اداره اطلاعات انرژی آمریکا، میزان ذخایر اثبات شده و قابل استحصال نفت ایران 137 میلیارد و 600 میلیون بشکه اعلام شده است که پس از ذخایر 259 میلیارد بشکه ای عربستان در جایگاه دوم اوپک قرار دارد. این سازمان رسمی آمریکایی ذخایر اثبات شده و قابل استحصال نفت ونزوئلا را 99 میلیارد و 400 میلیون بشکه اعلام کرده است که با آمار گذشته برخی نهادهای خارجی از جمله اوپک تفاوت دارد.
البته ادعای بریتیش پترولیوم پیشتر نیز از سوی مقامهای نفتی ایران در اوپک رد شده بود و به گفته خطیبی نماینده ویژه ایران در اوپک، 513 میلیارد بشکه نفت کشف شده در ونزوئلا غیر مرسوم است. بنابراین ایران همچنان دومین دارنده ذخایر نفتی اوپک است.
خطیبی در این باره تاکید کرده بود، نفت مرسوم نفتی است که وقتی از زیر زمین بیرون کشیده می شود جریان دارد و به نوعی به صورت مایع استخراج می شود .اما نفت غیر مرسوم نفتی است که وقتی استخراج می شود در حالت جامد است و قطعا باید با بخار آب و حلال های دیگر آن را رقیق کرد که چیزی شبیه قیر می شود .براین اساس هیچیک از سازمان های علمی جهانی جمع این دو نفت با یکدیگر را علمی نمی دانند و باید هر یک به طور جداگانه محاسبه شوند.
در ادامه گزارش بریتیش پترولیوم آمده است: کل ذخایر کشف شده نفت جهان در سال 2009 با 0.7 میلیارد بشکه افزایش نسبت به سال قبل از آن به 1333.1 میلیارد بشکه رسیده است.
میزان ذخایر نفتی برخی دیگر از کشورها عبارت است از: امریکا 28.4 میلیارد بشکه، کانادا 33.2میلیارد بشکه، برزیل 12.9 میلیارد بشکه، روسیه 74.2 میلیارد بشکه، کویت 101.5 میلیارد بشکه، امارات 97.8 میلیارد بشکه، چین 14.8 میلیارد بشکه، هند 5.8 میلیارد بشکه، و ایتالیا و دانمارک هر کدام 0.9 میلیارد بشکه.
ایران، امریکا، عربستان و روسیه بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان
متوسط تولید نفت ایران در سال 2009 با 3.3درصد کاهش نسبت به سال قبل از آن به 4.216 میلیون بشکه در روز رسید. تولید نفت ایران در سال 2008 بالغ بر 4.327 میلیون بشکه در روز اعلام شده بود.
تولید نفت ایران در سال 2009 معادل 5.3 درصد کل تولید جهانی بوده و ایران به عنوان چهارمین تولید کننده نفت در این سال شناخته شده است.
روسیه که عضو اوپک نیست با سوء استفاده از اقدام اوپک در کاهش تولید خود که با هدف مقابله با بحران اقتصادی جهان انجام گرفت اقدام به افزایش تولید خود کرد و در نتیجه به بزرگترین تولید کننده نفت جهان در سال 2009 تبدیل شد. تولید نفت روسیه در این سال با افزایش 1.5 درصدی نسبت به سال قبل از آن به 10.032میلیون بشکه در روز رسید. عربستان نیز با تولید 9.713 میلیون بشکه در روز به رتبه دوم سقوط کرد. تولید نفت عربستان در این سال 10.6 درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش داشته است.امریکا نیز با 7.196 میلیون بشکه در روز رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. تولید نفت امریکا طی این سال با افزایش 7 درصدی مواجه شده است.
تولید جهانی نفت در سال 2009 با 2.6 درصد کاهش نسبت به سال 2008 به 79.948میلیون بشکه در روز رسید.
تولید نفت برخی دیگر از کشورها در سال 2009 عبارت بوده است از: کانادا 3.2 میلیون بشکه در روز، مکزیک 2.98 میلیون بشکه در روز، برزیل 2 میلیون بشکه در روز، دانمارک 265 هزار بشکه در روز، ایتالیا 95 هزار بشکه در روز، نروژ 1.68 میلیون بشکه در روز، انگلیس 1.44 میلیون بشکه در روز، استرالیا 559 هزار بشکه در روز، چین 3.79 میلیون بشکه در روز و هند 754 هزار بشکه در روز.
کاهش 20 هزار بشکه ای مصرف نفت خام ایران در سال 2009
بر اساس گزارش فارس به نقل از بریتیش پترولیوم مصرف نفت خام ایران در سال 2009 نیز 20 هزار بشکه در روز نسبت به سال 2008 کاهش داشت و به 1.741 میلیون بشکه در روز رسید. مصرف نفت خام ایران در سال 2008 بالغ بر 1.761 میلیون بشکه در روز اعلام شده بود.
کل مصرف نفت ایران در سال 2009 معادل 2.2 درصد کل مصرف جهانی بوده است که بدین ترتیب ایران به عنوان سیزدهمین مصرف کننده نفت خام در جهان شناخته شده است. امریکا با 18.69 میلیون بشکه در روز در رتبه اول و چین با 8.62 میلیون بشکه در روز در رتبه دوم و ژاپن با 4.39 میلیون بشکه در روز در رتبه سوم قرار دارند.
مصرف جهانی نفت خام در سال 2009 با کاهش 1.7 درصدی به 84.07 میلیون بشکه در روز رسید.
بزرگترین مصرف کنندگان نفت که مصرف بیشتری از ایران دارند عبارتند از: امریکا، کانادا، مکزیک، برزیل، فرانسه، آلمان، روسیه، عربستان، چین، هند، ژاپن و کره جنوبی.
افزایش سه درصدی ظرفیت پالایش نفت ایران در سال 2009
بر اساس این گزارش ظرفیت پالایش نفت خام ایران در سال 2009رشد خوبی را نسبت به سال قبل تجربه کرد و به 1.860 میلیون بشکه در روز رسید. ظرفیت پالایش نفت خام ایران در سال 2008 ، 1.805 میلیون بشکه در روز بود که بدین ترتیب در سال 2009 با رشد 3 درصدی یا 55 هزار بشکه در روز مواجه شده است.
ظرفیت پالایش نفت خام در جهان نیز با رشد 2.2 درصدی در سال 2009 به 90.066 میلیون بشکه در روز رسید.
ایران چهاردهمین کشور بزرگ جهان از نظر تولید فرآورده های نفتی در سال 2009 شناخته شده است. امریکا با پالایش 17.6 میلیون بشکه در روز در رتبه نخست از این نظر قرار دارد و کشورهای چین با 8.6 میلیون بشکه در روز و روسیه با 5.6 میلیون بشکه در روز به ترتیب در مراتب بعدی قرار گرفته اند.
ذخایر گاز طبیعی ایران در سال 2009 تغییر نکرد
حجم ذخایر گاز طبیعی ایران بدون تغییر نسبت به سال قبل در سطح 29.61 تریلیون مترمکعب در سال 2009 باقی ماند در عین حال این کشور همچنان در جایگاه دومین کشور دارنده ذخایر گاز طبیعی باقی ماند.
روسیه با دارابودن 44.38 تریلیون متر مکعب گاز طبیعی در جایگاه اول جهان قرار داد. ذخایر گازی روسیه معادل 23.7 درصد کل ذخایر گازی جهان است. این رقم برای ایران 15.8 درصد است و قطر با 25.37 تریلیون متر مکعب معادل 13.5 درصد در جایگاه سوم قرار گرفته است.
حجم خایر گاز طبیعی جهان در سال 2009 با نزدیک به دو تریلیون متر مکعب افزایش نسبت به سال قبل از آن به 187.49 تریلیون متر مکعب رسید.
میزان ذخایر گازی در برخی دیگر از کشورها عبارت است از: امریکا 6.93 تریلیون مترمکعب، آلمان 0.08 تریلیون مترمکعب، نروژ 2.05 تریلیون مترمکعب، عراق 3.17 میلیون مترمکعب، مصر 2.19 تریلیون مترمکعب و چین 2.46 تریلیون مترمکعب.
ایران چهارمین تولید کننده بزرگ گاز طبیعی در جهان شناخته شد
میزان تولید گاز طبیعی ایران در سال 2009 با افزایش 13.1 درصدی نسبت به سال قبل از آن به 131.2 میلیارد متر مکعب رسید. این رقم در سال 2008 بالغ بر 116.3 میلیارد متر مکعب اعلام شده بود.
سهم ایران در تولید جهانی گاز در سال 2009 ، 4.4 درصد بوده که بدین ترتیب این کشور به عنوان چهارمین کشور بزرگ تولید کننده گاز شناخته شده است. امریکا با 20.1 درصد، روسیه با 17.6 درصد و کانادا با 5.4 درصد به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند.
ایران از نظر میزان تولید گاز طبیعی در سال 2004 پنجمین تولید کننده جهان شناخته شده بود که در سال های بعد با کنار زدن انگلیس توانسته است رتبه چهارمی خود را حفظ کند. تولید گاز طبیعی ایران در سال 2004 معادل 2.3 درصد از کل تولید گاز طبیعی در جهان بوده است.
تولید جهانی گاز طبیعی در سال 2009 با 5.2 درصد افزایش به 2987 میلیارد متر مکعب رسید.
مصرف گاز طبیعی در ایران از تولید پیشی گرفت
بر اساس گزارش بریتیش پترولیوم میزان مصرف گاز طبیعی ایران در سال 2009 به میزان 500 میلیون متر مکعب بیشتر از تولید این محصول بوده است. مصرف گاز طبیعی ایران در سال 2009 با رشد 10.7 درصدی نسبت به سال قبل از آن به 131.7 میلیارد متر مکعب رسید.