سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسۀ نتایج حاصل با هدف های آموزشی از پیش تعیین شده به منظور تصمیم گیری در این باره است که آیا فعالیتهای آموزشی معلم و کوششهای یادگیری دانش آموزان به نتایج مطلوب انجامیده اند به چه میزانی ارزشیابی پیش از آموزش ضمن آموزش پس از آموزش .
که ارزشیابی شخصی تکوینی تراکمی نام دارد .
هدف از ارزشیابی تکوینی آگاهی یافتن از میزان و نحوۀ یادگیری دانش آموزان برای تعیین نقاط قوت و ضعف یادگیری آنان و نیز تشخیص مشکلات روش آموزشی معلم است.
ارزشیابی در طول دورۀآموزشی یعنی زمانی که فعالیت آموزشی معلم هنوز در جریان است و یادگیری دانش آموزان در حال تکوین یا شکل گیری است انجام می شود .
به همین دلیل به آن ارزشیابی تکوینی می گویند بهتر از آن نمره ندهند .
تشخیص : این ارزشیابی با هدف تشخیص مشکلات یادگیری دانش آموزان در موضوعات مختلف درسی به کار می رود .
یک آزمون تشخیصی خوب به استفاده کننده از آن آزمون فرصت می دهد تا با سنجش عملکرد دانش آموزان تصویر دقیقی از گیج فهمیهایی که منجر به اشتباهات آنان می شود به دست آورد .
در ارزشیابی تراکمی تمام آموخته های دانش آموزان در طول یک دورۀ آموزشی تعیین می شوند و هدف آن نمره دادن به دانش آموزان و قضاوت دربارۀ اثر بخشی کار معلم و برنامه درسی مقایسه برنامه های مختلف است چون به وسیله آن می توان یادگیریهای متراکم دانش آموزان را در طول یک دورۀ آموزشی اندازه گیری کرد تراکمی یا پایانی می گویند .
آزمون تکوینی و تشخیصی از تعداد اندکی سوال بر هدفهای خاصی متمرکزند در حالی که آزمون های تراکمی از هر گروه سوال تعداد زیادی را مورد استفاده قرار می دهند و در یک زمان شما و بزرگی هدفهای آموزشی را می سنجد .