تحقیق مقاله شهرداری ( وظایف و اختیارات )

شهرداری (وظایف و اختیارات)

   شهرداری، سازمان محلی است که بر طبق اصل عدم تمرکز اداری و به‌منظور ادارۀ امور محلی از قبیل عمران و آبادی، بهداشت شهر و رفاه ساکنان آن شهر، تأسیس می‌شود. شهرداری نوعی سیستم ادارۀ شهر است که از دو واحد بنام شورای شهر و ادارۀ شهرداری تشکیل شده است.

  نقاطی که شهرداری در آنجا تشکیل می‌شود: طبق آئین‌نامه مورخ 15/8/63 قانون تقسیمات کشوری، در نقاطی که شهر شناخته شده‌اند، شهرداری تأسیس می‌شود. طبق ماده 1 قانون شهرداری‌ها، در هر محل که جمعیت آن حداقل به پنج هزار نفر برسد، باید شهرداری تشکیل شود. با وجود این قانون به وزارت کشور اجازه داده است در نقاطی که دارای حدنصاب نیستند ولی، دارای شرایط زیر هستند استثناءً شهرداری تأسیس نماید:

  1) در هر نقطه که از نظر موقعیت و اهمیت تشکیل شهرداری ضرورت داشته باشد؛

  2) در بعضی از نقاط که فقط در بعضی از فصول شهرداری لازم باشد مثل نقاط ییلاقی؛

  3) برای چند محل که به هم نزدیک‌تر و در مجموع برای تشکیل یک شهرداری مناسبند.

  در هر حال، تشکیل شهرداری منوط به تشخیص و تصمیم وزارت کشور است.

 محدودۀ شهر:

  در نقاطی که طبق قانون شهرداری تأسیس می‌شود، شهرداری موظف است وظایف خود را در محدوده‌ای که به تصویب وزارت کشور رسیده است انجام دهد و خارج از محدوده هیچ تکلیفی ندارد؛ برای مثال شهرداری موظف به تهیه و توزیع آب و فاضلاب و سایر خدمات شهری در خارج از محدودۀ شهری نخواهد بود. (ماده 56 قانون شهرداری)

  چون حوزۀ محلی عملکرد شهرداری از لحاظ صلاحیت محلی مأموران آن، حائز اهمیت است، مطابق ماده 2 قانون، شهرداری‌ها مکلفند حدود حوزۀ خود را تعیین و نقشۀ دقیق آنرا ترسیم نمایند و به تصویب شورای شهر و  وزارت کشور برسانند. طبق تبصرۀ 1 قانون تصمیمات کشوری، محدودۀ شهر، به پیشنهاد شورای شهر و تصویب وزارت کشور و مسکن و شهرسازی تعیین می‌گردد.

 سازمان شهرداری:

  سازمان اداری شهرداری به درآمد و امکانات مالی آن بستگی دارد. علاوه بر سازمان شهرداری، سازمان مؤسسات وابسته به شهرداری نیز باید به تصویب شورای شهر و وزارت کشور برسد.

 شهردار:

  اجرای تصمیات شورای شهر به عهدۀ ادارۀ شهرداری است که در راس آن شهردار قرار دارد. شهردار، عامل و مجری تصمیمات شورای شهر است و به‌وسیله شورای شهر انتخاب، و در صورت تشکیل نشدن شوری، توسط وزیر کشور انتخاب می‌شود.

  انتخاب شهردار به‌مدت 4 سال و معرفی او به وزیر کشور و هم‌چنین عزل شهردار از اختیارات شورای شهر می‌باشد. شهردار نباید صاحب مؤسساتی باشد که تمام یا بخشی از نیازهای عمومی حوزۀ عمل شهرداری را تآمین می‌کند و هم‌چنین شهردار در زمان تصدی شهرداری، نباید عضو هیأت مدیره یا مدیر عامل مؤسسات مذکور باشد.

 وظایف ادارۀ شهرداری:

  طبق ماده 55 قانون شهرداری‌ها، اهمّ وظایف اداره شهرداری به شرح ذیل است:

  1) احداث خیابان‌ها و کوچه‌ها و میدان‌ها، باغ‌های عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود قوانین وضع شده؛

  2) تنظیف، نگاهداری معابر و انهار (نهرها) عمومی و مجاری آب‌ها و فاضلاب و قنوات و تأمین آب و روشنائی؛

  3) برآورد و تنظیم بودجه و تنظیم پیشنهاد برنامه‌های ساختمانی و اجرای آن‌ها پس از تصویب شورای شهر؛

  4) ایجاد غسال­خانه و گورستان و تهیه وسایل حمل اموات و مراقبت در انتظام آن‌ها؛

  5) احداث بناهای مورد نیاز عمومی مثل پارک‌ها و سرویس‌های بهداشتی عمومی؛

  6) صدور پروانه کسب برای اصناف و پیشه‌وران؛

  7) صدور پروانه ساخت برای ساختمان‌هایی که در سطح شهر ساخته می‌شود؛

  8) پیشنهاد برقراری یا تغییر عوارض شهر؛

  9) ساختمان و آسفالت کردن کوچه‌ها و معابر عمومی.

 وظایف دیگری در قانون برای شهرداری مقرر است:

  شهردار در مقابل شورای شهر مسئول و جوابگوی عملیات ادارۀ شهرداری می‌باشد و شورای شهر در صورت تخلف یا قصور از وظایف، شهردار را برکنار می‌کند؛ و این شورای شهر است که نبض کارهای شهر را در دست دارد و به دخل و خرج و امور شهر نظارت کامل دارد.

اساسنامه مدیریت شهرداری

اساسنامه سازمان مدیریت پسماندها طی نامه ای از سوی معاون هماهنگی امور عمرانی وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور به استانداریها ابلاغ شد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور، این اساسنامه بر اساس ماده 10 قانون مدیریت پسماند ، ماده 84 قانون شهرداری و بند 15 ماده 71 قانون تشکیلات ، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 75 و الحاقیه های بعدی آن تنظیم شده است و شامل 5 فصل ، 40 ماده و 34 تبصره است که به تائید وزیر کشور رسیده است.

این اساسنامه طی جلسات متعدد توسط کارگروه مدیریت پسماند شهرداریها ،که زیر نظر دفتر هماهنگی خدمات شهری سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور فعالیت می کند ، تهیه شد و پس از اخذ نظرات استانداری ها و سایر مراجع ذیربط به تائید اداره کل امور شهرداری های وزارت کشور رسید و به استانداری های سراسر کشور ابلاغ شد.

اجرای برنامه های مدیریت پسماندها در شهرها بر اساس قانون مدیریت پسماندها ، ایجاد بانک اطلاعات و ارتقاء سطح فناوری ، افزایش توان کارشناسی و مدیریتی ، گسترش همکاری های مردمی و افزایش آگاهی های عمومی از طریق آموزش و اطلاع رسانی و حفظ پاکیزگی و نظافت محیط شهری از جمله اهداف تشکیل سازمان مدیریت پسماند می باشد .

از وظایف کلی سازمان مزبور ، تلاش در جهت کمینه سازی تولید پسماندهای عادی و ویژه موجود در پسماند عادی از طریق آموزش و اطلاع رسانی و همکاری با بخشهای صنعتی ، کشاورزی ،‌بازرگانی و خدماتی ، مدیریت ، نظارت ، طراحی و برنامه ریزی برای امور مربوط به تولید ، ذخیره سازی موقت ، جمع‌ آوری،حمل و نقل،بازیافت، پردازش ،دفع پسماندهای عادی و نظافت شهری ذکر شده است.

همچنین مطالعه و پژوهش بمنظور بهینه سازی روش های عملیاتی و ستادی پسماندهای عادی و ویژه موجود در پسمانده عادی ، ارائه خدمات مشاوره و کارشناسی ، عقد قرارداد با مشاوران و پیمانکاران و نظارت و کنترل بر فعالیت آنها در چارچوب وظایف سازمان و ارسال طرح ها و پروژه های مدیریت پسماندها و ضابطین قوه قضائیه مطابق شیوه نامه های مربوطه از دیگر وظایف سازمان مدیریت پسماندها اعلام شد.

بر اساس اساسنامه مزبور ، ارکان سازمان مدیریت پسماندها عبارتند از : شورای سازمان ، هیات مدیره ، مدیر عامل و بازرس قانونی است و ترکیب شورای سازمان مشتمل بر : شهردار شهر به عنوان رئیس شورا ، معاون خدمات شهری شهرداری ، یک نفر نماینده منتخب از طرف شورای اسلامی شهر ، دو نفر کارشناس به پیشنهاد شهردار و تائید سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور.

در نامه مهندس هاشمی به استانداری ها برای ابلاغ اساسنامه سازمان مدیریت پسماند آمده است : " آن دسته از شهرداری های تابعه استان ها که دارای اساسنامه مصوب و قانونی سازمان بازیافت و تبدیل مواد زائد و جامد شهری می باشند با رعایت مقررات پیش بینی شده در اساسنامه مصوب خود، یک نسخه از اساسنامه صدرالذکر را ضمن تصویب آن توسط شورای سازمان و شورای اسلامی شهر ذیربط با رعایت مراحل قانونی جهت بررسی و اقدام لازم و جایگزین کردن آن به جای اساسنامه سازمان بازیافت و تبدیل مواد زائد و جامد شهرداری به وزارت کشور ارسال نمایند ."

شهرداری تهران ، سازمانی است غیر دولتی که در ۱۲ خرداد ۱۲۸۶ خورشیدی تاسیس شد و اداره شهر تهران را به عهده دارد. مسئولیت اداره این سازمان با شهردار تهران است که پیش از این با حکم وزیر کشور ایران منصوب می‌گردید . ولی ، اکنون از طریق آرای شورای شهر تهران انتخاب می‌شود . شهرداری تهران ، شامل ۲۲ منطقه است که اداره هر منطقه به عهده قائم مقام شهردار در آن منطقه می‌باشد . طرح جامع شهر تهران در زمان شهرداری غلامرضا نیک پی تدوین شد[۱]. بعد از انقلاب نیز غلامحسین کرباسچی توانست به عنوان اولین شهردار پس از جنگ ، با بازسازی شهر تهران ، از طرح انتقال پایتخت که هزینه آن در سال ۱۳۶۹ خورشیدی ، مبلغ ۱۲۰۰ میلیارد تومان تخمین زده شده بود ، جلوگیری کند.[نیازمند منبع]

شهردار تهران از شهریور ۸۴ تا کنون محمدباقر قالیباف است.

شهردارهای قبلی تهران[۲]

محمدباقر قالیباف (هم اکنون)

علی سعیدلو ۱۳۸۴ (از تیر تا شهریور ۸۴)

محمود احمدی نژاد ۱۳۸۲ الی ۱۳۸۴ (۲۶ ماه)

محمد حسین مقیمی ۱۳۸۱ الی ۱۳۸۲ (۴ ماه سرپرست)

محمد حسن ملک مدنی ۱۳۸۰ الی ۱۳۸۱ (۱۰ ماه)

مرتضی الویری ۱۳۷۸ الی ۱۳۸۰ (۳۲ ماه)

غلامحسین کرباسچی ۱۳۶۸ الی ۱۳۷۷ (۱۰۸ ماه)

سید مرتضی طباطبائی ۱۳۶۶ الی ۱۳۶۸ (۱۶ ماه)

محمد نبی حبیبی ۱۳۶۲ الی ۱۳۶۶ (۴۴ ماه)

حسین بنکدار ۱۳۶۲ (۴ ماه)

محمد کاظم سیفیان ۱۳۶۱ الی ۱۳۶۲ (۹ ماه)

غلامحسین دلجو ۱۳۶۰ الی ۱۳۶۱ (۱۳ ماه)

سید کمال الدین نیک روش ۱۳۵۹ الی ۱۳۶۰ (۷ ماه)

سید رضا زواره‌ای ۱۳۵۹ (کمتر از یک ماه)

محمد توسلی ۱۳۵۷ الی ۱۳۵۹ (۲۴ ماه)

جواد شهرستانی ۱۳۵۶ الی ۱۳۵۷ (۷ ماه)

غلامرضا نیک پی ۱۳۴۸ الی ۱۳۵۶ (۸۹ ماه)

جواد شهرستانی ۱۳۴۷ الی ۱۳۴۸ (۱۱ ماه)

منوچهر پیروز ۱۳۴۶ الی ۱۳۴۷ (۱۰ ماه)

سرتیپ محمد علی صفاری ۱۳۴۶ (۷ ماه)

تقی سرلک ۱۳۴۴ الی ۱۳۴۶ (۲۵ ماه)

ضیاء الدین شادمان ۱۳۴۲ الی ۱۳۴۴ (۱۴ ماه)

علی اکبر توانا ۱۳۴۲ (۳ ماه)

احمد نفیسی ۱۳۴۱ الی ۱۳۴۲ (۱۹ ماه)

سید محسن نصر ۱۳۴۰ الی ۱۳۴۱ (۱۴ ماه)

فتح الله فرود ۱۳۳۹ الی ۱۳۴۰ (۵ ماه)

ناصر ذوالفقاری ۱۳۳۸ الی ۱۳۳۹ (۱۲ ماه)

موسی مهام ۱۳۳۷ الی ۱۳۳۸ (۲۰ ماه)

سرلشکر محمود دولو

نصرت الله منتصر ۱۳۳۴ (۷ ماه)

غلامحسین ابتهاج ۱۳۳۳ الی ۱۳۳۴ (۱۳ ماه)

سرتیپ محمد علی صفاری ۱۳۳۲ الی ۱۳۳۳ (۵ ماه)

سید محسن نصر ۱۳۳۲ (۵ ماه)

نصرت‌الله امینی ۱۳۳۱ الی ۱۳۳۲ (۱۲ ماه)

محمد مهران ۱۳۳۰ الی ۱۳۳۱ (۱۵ ماه)

ارسلان خلعتبری ۱۳۳۰ (۱ ماه)

مهدی نامدار ۱۳۲۹ الی ۱۳۳۰ (۹ ماه)

محمد مهران ۱۳۲۸ الی ۱۳۲۹ (۴ ماه)

حسام الدین دولت آبادی ۱۳۲۶ الی ۱۳۲۸ (۲۵ ماه)

محمد خلعتبری ۱۳۲۶ (۵ ماه)

مهدی مشایخی ۱۳۲۴ الی ۱۳۲۶ (۱۹ ماه) [۳]

محمود نریمان ۱۳۲۴ (۳ ماه)

غلامحسین ابتهاج ۱۳۲۳ الی ۱۳۲۴ (۱۶ ماه)

عباسقلی گلشائیان ۱۳۲۲ الی ۱۳۲۳ (۵ ماه)

فضل الله بهرامی ۱۳۲۲ (۵ ماه)

سید مهدی عمادالسطنه (مشیر فاطمی) ۱۳۲۱ (۷ ماه)

محمد سجادی ۱۳۲۰ الی ۱۳۲۱ (۱۵ ماه)

مصطفی قلی رام ۱۳۲۰ (۱ ماه)

علی اصغر فروزان ۱۳۱۹ الی ۱۳۲۰ (۱۳ ماه)

قاسم خان صور اسرافیل ۱۳۱۷ الی ۱۳۱۹ (۲۴ ماه)

تقی خواجه نوری ۱۳۱۷ (۱ ماه)

سرتیپ قلی هوشمند ۱۳۱۳ الی ۱۳۱۷ (۴۸ ماه)

سرتیپ آقا خان بوذر جمهری ۱۳۰۲ الی ۱۳۱۲ (۱۲۰ ماه)

موسیو ایپکیان ۱۳۰۰ الی ۱۳۰۲ (۲۴ ماه)

ابراهیم خان یمین السلطنه ۱۲۹۲ الی ۱۲۹۹ (۷۲ ماه)

دکتر خلیل خان ثقفی اعلم الدوله ۱۲۸۹ الی ۱۲۹۲ (۳۶ ماه)

میرزا عباس خان مهندس باشی حدود ۱۲۸۷

بخشی از ساختار سازمانی شهرداری

معاونت فنی و عمرانی

معاونت هماهنگی و برنامه ریزی

معاونت معماری و شهرسازی

معاونت مالی اداری

معاونت امور مناطق