تحقیق مقاله شناخت قرآن

پیشگفتار:

قرآن مجید ، کتاب دین، قانون و زندگی و نسخه شفابخش و سعادت آفرین ، برای همه انسانها در همه اعصار می باشد . به ویزه حیات فردی و اجتماعی مسلمانان در طول تاریخ هزار و چند ساله خویش برا ساس قرآن و معارف آن بوده است از آن روزی که نور وحی بر فراز جوامع انسانی یرتو افشانی کرد و ییام روح نوازش را برای جهانیان به ارمغان آورد ییوندی عمیق و رابطه ای محکم بین قرآن و ابعاد مختلف زندگی مسلمانان ییدا شد . البته علاوه بر مسلمانان تمام انسانها و تشنگان کوثر حقیقت و معنویت از فوائد بیشمار این کلام آسمانی بی نیاز نیستند چرا که ما اعتقاد داریم این ندای ملکوتی ، فرهنگ مشترک تمام طبقات مختلف مردم ، سخن می گوید انسانها کر جه در فرهنگهای قومی و جغرافیایی با هم اشتراک ندارند اما در فرهنگ انسانی که همان فطرت یایدار و تغییر نایذیر است با هم مشترکند و مخاطب قرآن برای هم آن فطرت        باک ا نسانی می باشد و برای همین است که زبان قرآن برای همگان ( اعم از مسلمانان و غیر مسلمانان ) آشنا و قابل فهم است .

مقدمه:

حمد بی حد و ستایش بی عدد شایسته خداوندی که جهانیان را از ظلمت نیستی به صحنه نورانی هستی آورد و لباس زیبای وجود بر اندام نارسای آنها پوشانید آن کاه از میان سلسله کاینات بنی آدم را برگزید و تاج کرامت بر سر آنان نهاد و آنها را نمونه اعلای آفرینش قرار داد، سپس پیامبران راستین و جانشینان معصومین آنها را مامور ساخت تا شاهراه زندگی و طریق صحیح کسب علم و معرفت را به آنان بیاموزند، و به این وسیله چراغ فرا راه آنها بیافروزد تا هر کس که به میزان سعی و کوشش و همت خود که در جای خود این راه را پیمود و با تشخیص حق از باطل به مقام عالی انسان و مطلوب حقیقی روحانی نائل کردید .

و ما دارای دو جهانیم ، جهان ذهنی و جهان خارج از ذهن ( اعم از مادی و معنوی ) و همان طور که درجای خود ثابت شده است از نظر جسمی جام جهان نماست و گذشته از این که انسان نسخه و کیی جهان است و هر جه در جهان یافت شود در بدن انسان نیز وجود دارد و به گفته امیرالمومنین (ع):

تو پنداری همین جرم صغیری

                   جهانی در نهان تو نهاد است

و به عبارت دیگر با شناخت و معیار صحیح جهان ذهن را با جهان خارج از ذهن تطبیق دهیم .                                                                                              

با این صوت زیبا قرآن بخوان !

یکی از نکات مهمی که در زندگی ائمه اطهار (ع) قابل دقت می باشد توجه آن بزرگان  به استعداد ذاتی افراد بود و آنان سعی می کردند نیروها و قوای انسانها را در راه صحیح تربیت کرده و در راستای اهداف الهی شکوفا سازند به عنوان نمونه به داستانی که سعد خفاف ( یکی از راستگوی امام سجاد (ع) ) نقل می کنند اشاره می کنیم : ( روزی به یکی از اصحاب خاص  علی (ع) ( ابو عمر ذازان فارسی ) برخورد کردم و دیدم که با صورتی زیبا و لحنی دلربا قرآن می خواند . :گفتم : ابوعمر ! عجب قرائت نیکویی داری ! اینگونه قرائت را از که آموخته ای ؟ وی در حالی که تبسمی بر لب داشت کفت : من در ایام جوانی با صدای شیوا شعر می خواندم آقا امیرالمومنین (ع) مرا دید و از حسن صوت من تعجب کرد و فرمود : ای ذازان ! چرا با این صدای زیبا قرآن نمی خوانی ؟ عرضه داشتند : یا امیرالمومنین (ع) ! من از قرآن به قدر آنچه که در نماز خوانده می شود بیشتر بلد نیستم . فرمود : نزدیک من بیا چون به حضورش شتافتم چیزهایی در کوشم خواند که نفهمیدم بعد فرمود : دهانت را بگشا و در آن حال با آب دهان مبارکش دهانم را متبرک گردانید . به خداوند سوکند ای سعد ! بعد از آن لحظه احساس کردم تمام قرآن را با اعراب  و همزه و شرایط دیگر حفظ کرده و می دانم و بعد از آن در مورد قرآن به هیچ کس محتاج نشده و نیازی به سوال بیدا نکردم . سعد خفاف می گوید : من این قصه را بر حضرت ابی جعفر امام محمد باقر (ع) عرضه داشتم آن بزرگوار فرمود : ذازان راست گفته است همانا امیرالمومنین (ع) از خداوند تعالی و تبارک برای ذازان به اسم اعظم در خواست عنایت کرده است ، و هر کس با اسم اعظم خداوند را بخواند رد نمی شود .

کدام سوره , خلاصه قرآن است ؟

سوره حمد در اول قرآن و ممکن است علت آن فراگیر بودن این سوره باشد زیرا این سوره با داشتن فقط هفت آیه تمام مطالب قرآن را در بر گرفته است چون که قرآن شامل تمحید و تمجید , تسبیح , تقدیس , تهلیل , شکر , ثنا و تکبیر است و همه اینها در کلمه حمد مندرج است . همچنین بیان ارزاق , انعام , احسان, تربیت بندگان و اکرام و امهال ایشان در کلمه رحمان گنجانده شده است و تمامی آنچه در قرآن از وسعت رحمت و عفو گناهان در 0 رحیم ) درج شده است و تمام مفاهیم ثبات قدرت الهی عظمت , بقا و سرمدیت حق , تنزیه او از شرکاء در کلمه ( مالک ) نهفته است و تمام مسائل مربوط به قیامت , مواقف و مقامات ونعمتهای اخروی , کرامات و احوال اهل بهشت و درجات آن , احوال دوزخ و شداید و درکات آن حساب و میزان و صراط در کلمه ( یوم الدین ) جمع شده است . آنچه در قرآن از عبادات و کیفیت آن , از نماز و روزه و زکات و حج و غیر آن در ( ایاک نعبد ) مندرج است . همینطور در قرآن مشتمل بر توکل و طلب نصرت و فتح و استعانت ازخدایتعالی و امثال اینها در ( ایاک نستعین ) نهفته است و هکذا مفاهیم قرآن , از قبیل هدایت , توفیق , تفویض , ارشاد , اعتماد, دعا , سوال  , التجا , ابتهال در ( اهدنا ) کردآمده است و هر جه در قرآن از میان حلال و حرام و شرایع و احکام از امر و نهی می باشد کلمه ( صراط المستقیم )   متضمن آن است . و تمامی احوال و آثار انسانهای خوشبخت و کیفیت طریقه و سیره آنان که در قرآن آمده است در جمله ( الذین انعمت علیهم ) مندرج است و خلاصه احوال و اقوام لجوج و خودپرست و بت برست , قصه ها و اخبار ایشان , از کفران نعمت و تکذیب انبیا و قتل ایشان و اصرار بر مناهی و توجه به ملاهی و عذاب و غضب حق تعالی بر ایشان در آیه ( غیر المغضوب علیهم ) بیان شده است و بالاخره حالات بقیه جباران و فرعون ها و نصاری و سایر مشرکین و گمراهان در کلمه « ضالین » درج می باشد .

قلب قرآن سوره یس است :

تشبیهی که در این روایت مشهور شده یس بعنوان قلب قرآن نامیده شده است اهمیت این سوره مبارک را می رساند هر چند همه قرآن معجزه و وحی الهی است اما خصوص سوره یس از مزیتهای بیشتری برخوردار است که با مراجعه به روایات وارده در فضلیت این سوره و خواندن و التزام به آن به خوبی واضح می گردد.

قلب عالم وجود محمد (ص) است :

برای مسلمانان بدیهی است که افضل مخلوقات بشر که خداوند به او عقل عنایت فرموده و استعداد خداشناسی و یکتاپرستی داده است تا آفریدگار خود و همگان را به یکتایی بشناسد و جز او را نپرسند و مطابق نص قرآن مجید آ فرینش دستگاه خلقت نیز مقدمه برای این منظور است که می فرماید : برای شما همه آنچه در زمین است آفرید . آن دین مقدسی که اساس آن برمعارف استوار است و میزان قرب را در معرفت حق ،  میداند اسلام است که آورنده اش خود نخستین عارف به خدا و اولین بنده در مدارج معرفت وبندگی است قرآنی که بر قلب مقدسش فرود آمده بر این حقیقت گواه است .

یس ، سید انبیا محمد ( ص) است:

بنابراین سوره ای هم که ویژه محمد ( ص) باشد نسبت به همه قرآن ، قلب قرآن

 می گردد همانطور که خود حضرت محمد (ص) قلب عالم وجود است از همان نخستین آیه سید انبیا محمد (ص) را مخاطب قرار داده و به قرآن حکیم سوگند می خورد که ا و از فرستادگان به حق خداست پس از آیاتی صریح می فرماید همه اشیا را در پیشوای آشکار کننده جای دادیم و ضبط نمودیم از سعری روح محمد (ص) خبر می دهد که همه عوالم وجود را پیچیده و جا داده شده است مرکز ،قلم و قلب عالم محمد (ص) است . مطالب قرآن در سوره یس : دومین نکته که به نظر می رسد سوره یس مطالب اصلی آن قرآن مجید را به طور در بر دارد . اساس قرآن بر معرفی مبدا و معاد است و لازمه خداشناسی معرفت پیغمبران خداست دنباله این هدفها مجادله و مبارزه با کفار و مشرکین استدلال بر درست بودن راه خداپرستان و باطل بودن دیگران و بالاخره بهشت و بهشتیان و نعمتهایی که در آنند و دوزخ و دوزخیان و رنجهایی که در آنند با یک نظر اجمالی به این حقیقت می رسیم که مطالب اصلی قرآن که مربوط به مبدا و معاد دعوت به آن است در این سوره افتاده بقیه امور فرع است. خوراکیهای گوناگون نشانه خدا : . خوراکیهای گوناگون نشانه خدا :  از نشانه های خدا برای خداشناسان زنده کردن زمین مرده است که از آن دانه را بیرون می آورد و خوراک جنبندگان را فراهم می آورد بوستانهای خرما و انگور و جویهای روان پدید می آورد تا از میوه های طبیعی و نتیجه آن که سرکه و سایر خوراکی های حلال است بهره ببرند و آفریدگار و آن نعمتها را بستایند و سپاس گزار باشند . آ فرینش جفتها و روز و شب : پاک است از هر عیب و نقصی آن خداوندی که همه جفتها را از روییدنی های زمین و از پدر ومادر ( نر وماده یا هیولا و صورت یا وجود و ماهیت ) آفرید و از آنچه بر مردمان پنهان است با توجه به وضع آفرینش جفتها پی به آفریدگار آنها می بریم که از هر عیب و نقصی مبراست و هر حسنی که سزاوار است داراست . از جمله نشانه های حق روز و شب و طلوع و غروب خورشید وماهتاب است شب را آرام و وسیله استراحت و آ رامش گردانید و روز را روشن ومناسب با فعالیت و دنبال روزی رفتن خورشید را چون سایر ستارگان به دنبال قرار گاهش روان ساخته تا با منظومه اش به سوی ستاره و کادر فضای بیکران روان باشد و ماه رابا نظم معینی از هلال تا بدر و از بدر تا محاق دگرگون ساخته با نظام مشخص و معین تا حساب ماه قمری وحتی از طرز طلوع و غروب وقت شب معلوم باشد این نظم معین که در امر حرکت شمال به جنوب و جنوب به شمال زمین است راستی نشانه بزرگی بر علم و قدرت و حکمت آفریدگار است .

بازگشت همه نیز به سوی اوست:

انسان رو به تکامل است و غرض از آمدن در این دنیا و تحمل زندگی همراه با رنج و زحمت فراوان برای تحصیل کمال است کسانی که استعداد خودشان را تباه نکرده اند هنگام مرگ که لقاء خدا و رحمت او است خدا آنان را کامل می فرماید برخی دیگر کمبودهایشان در مواقف برزخ و بعضی در قیامت جبران می شود بالاخره سیرت انسانهایی که اگر خراب نشده باشد به کمال مطلوب در پایان دنیا یا برزخ یا قیامت خواهد رسید مگر افرادی که کافر یا مشرک مرده باشند که سیرت انسانی خودرا خراب کرده حیوانی بلکه بدتر از حیوان شده باشند.

قرآن حاکم به حق ، استوار و حکمت آموز :

قرآن مجید را لقبهایی است و قرآن که در خودش هم ذکر شده است از آن جمله الحکیم یا به معنی حاکم است ، حکم کننده بین حق و باطل هر حدیث مطالب و عقیدهای را خواستی بفهمی در ست است یا نه ، به قرآن رجوع کن روشن می شود. یا

 الحکیم .. به معنی استوار است سر سوزنی باطل در آن راه ندارد حصن حصین الهی است قرآن که نگهبانش خود خداست اگر چنانچه کسی بخواهد در آن تصرف کند .

مرگ دلش را می برد لذا چهارده قرن می گذرد ، قرآن همان قرآن چهارده قرن قبل است در ظرف این چهارده قرن تغییری نکرده است قرآنهای قرنهای قبل موجود است قرآنی که علی (ع) نوشته است قرآنی که به خط ابن مسعود نوشته شده است در قرن اول و بعدش قرآنی که به خط حضرت سجاد (ع) نوشته شده و همچنین ... در همین مسجد جامع قرآنی که لابه لای جرزهای مسجد پیدا کردند و به ما دادند و هم اکنون هم موجود است سه سطرش مرکب است و یک سطرش طلایی است ماده تاریخش هشتصد هجری است مال بیش از هفتصد سال قبل است و سایر قرآنها را که مراجعه کنید می بینید همه یکنواخت است . این قرآن غیر از تورات و انجیل است یهود و نصاری نمی توانند ادعا کنند این کتابهای آسمانی و وحی خداست . صد سال بعد از مسیح یا صد و پنجاه سال محفوظات و مخاطبات و مکاتبات و مکالمات را جمع کرده و اسمش را انجیل گذاشته اند انشاء کسانی است که قرن یا قرنها پس از مسیح پیدا شده اند.

 سوگند به مقدسات مشرکین مسخره است :

و اما اینکه قسم به قرآن برای مشرکین چه فایده ؟ پاسخ : آیا به مقدسات مشرکین می شود قسم خورد ؟ مثلا : بر بت هبل قسم خورد خودشان می فهمند که استهزا است ، بت شانی ندارد که به آن قسم بخورند در حالی که قسم برای تأکید است ، تو که اعتقاد به بت نداری پیش بت پرست بروی بگویی به این بت قسم ، حرفت را نه تنها باور نمی کند ، بلکه حمل بر مسخره و استهزا نیز می نماید چگونه می شود به مقدسات بت پرستها سوگند خورد ؟ حتی برای جلب نظر طرف هم فایده ندارد . از همه چیز عظیم تر قرآن کلام رب العالمین است لذا باید مومنین احترام قرآن را هر چه بیشتر رعایت کنند وقتی که قرآن خوانده می شود مبادا صحبت کنی ، گوش بگیرید موقعی که قرآن می خوانی ، خودت مودب باش ، رو به قرآن پایت را دراز نکن ، چیزی روی قرآن نگذار ، هر گونه احترامی به قرآن واجب است چون کلام رب العالمین است .

سوگند به قرآن :

سوگند به قرآن حکیم که تو ای محمد (ص) از پیغمبرانی مشرکین منکر خداوند و رسالت و خاتم الانبیاء بودند پروردگار عالم در این جا به آیه های مبارکه قسم یاد می کند ، به قرآن در حالی که خود قرآن گواه صدقی است به رسالت محمد(ص) و این منتهای لطافت این آیه شریف است که اگر دقت کنید هم خودش قسم خورده و هم اقامه دلیل و برهان نموده است خود قرآن شاهد است براینکه محمد (ص) پیغمبر است چرا ؟ ! چون نبض قرآن مجید و اتفاق مورخین و ضرورت مسلمین محمد (ص) مکتب نرفته ، کتاب نخوانده ، قلم به دست نگرفته ، استادی ندیده است آنگاه این کتابی که پر است از علو اولین و آخرین آنچه که بشر به آن نیاز دارد ، انواع دانشها را بیاورد آیا دیگر جای شک است که قرآن از جانب خداست ؟ جلو چشم خودتان است که چهل سال در مکه مکرمه زندگی کرده از جای دیگری نیامده آیا کسی هست بتواند ادعا کند استادی ندیده ، مکتبی نرفته ، پس این علوم از خودش قطعا نیست ناچار از طرف خداست ، چقدر لطیف گفته است این معنی را در این شعر :

نگار  من که به مکتب نرفت خط ننوشت           

به غمزه  مسئله آموز صد مدرس شد

دیگر آنکه عرب آنهائیکه درس خواندید ، فلسفه خواندید پشت به پشت هم زدید اگر توانستید یک سوره ای مثل این قرآن بیاورید.

معجزه همیشگی برای دین باقی :

هر پیغمبری معجزه اش همراهش بوده وقتی که می مرده معجزه اش هم همراهش می رفته ، مثلا : جناب موسی که عصا می انداخت اژدها می شده ، عصا به سنگ می زد که دوازده چشمه آب جاری می شد ، جناب عیسی مرده را زنده می کرد پس از صعودش به آسمان دیگر معجزه اش هم رفت اما محمد (ص) تا روز قیامت معجزه اش سر جایش باقی مانده است و آن قرآن است ، چون دینش باقی است تا روز قیامت شاهد صدقش باید هم باشد . آورنده اش مبعوث از طرف خدا بوده است ، بشر درس نخوانده محال است بتواند یک آیه چنین انشاء نماید با این فصاحت و بلاغت ، هر آیه ای از آن معجزه ای بر حقانیت خاتم الانبیا (ص) است . مرسل کدام است ؟ فرق بین نبی و مرسل ، مرسل اخص از نبی است نبی به معنی خبر دهنده و خبر داده شده است ، رسول ومرسل به معنی فرستاده شده است . در روایتی از امام باقر (ع) می پرسند فرق بین رسول و نبی کدام است ؟ می فرماید : نبی کسی است که صدا می شنود ولی ملک نمی بیند که خبر داده شده از غیب است . رسول آن است که ملک واسط وحی را می بیند ، وحی خدا را می شنود و به او امر می شود که مردم را هدایت کند و رو به خدا دعوت کند فرستاده شده است رسول خداست ، نبی یعنی خبر داده شده که اعم است از اینکه امر به دعوت داشته باشد یا نداشته باشد.