دموکراسی و مفاهیمی که مرتبط با آن میباشد ، در جهان کنونی به قدری مهم تلقی میشود که تمامی نهادهای حکومتی خود را دموکرات و مردم سالار معرفی می کنند .
مردم سالاری به قدری در بین جوامع اهمیت و ارزش یافته است که دیکتاتورترین حکومت ها با تمامی مخالفتهایی که با دموکراسی دارند ، خود را مردم سالار و اهمیت دهنده به حقوق مردم میدانند و به طور خلاصه هیچ دستگاه سیاسی در دنیا خود را جدا از دموکراسی معرفی نمی کند .
نکته مهم در مردم سالاری،تقابلی است که این مفهوم با انواع امور اعم از فرهنگ ، اقتصاد ، دین و ... بوجود می آورد .
در جوامعی مانند ایران که دین جزو ارکان جامعه به حساب می آید ، بحث های متعددی در این باب مطرح شده و نظریات گوناگونی ارائه گشته است .
در سالهای اخیر ، آنچه از طرف دکترین کشور مطرح شده است مفهومی است بنام مردم سالاری دینی ، مفهومی که در آن سعی شده است معانی و احکام دینی را در کنار معنای مردم سالاری قرار داده و به اصطلاح آشتی بین آنان برقرار سازد .
به نظر بنده بین دین و مردم سالاری هیچ منافاتی وجود ندارد ، بدین صورت که در صورت قبول دینداری فرد از جرگه طرفداران دموکراسی حذف نمی شود و بالعکس .
در زمان رسو ل خدا (ص) که اصلی ترین منبع جهت ایجاد حکومت برای مسلمانان میباشد ثابت شده است که بین مردم سالاری و دین هیچ منافاتی پیش نیامده بود .
دین داری احکام و اصول خاصی است که برخی از این اصول غیر قابل تغییر می باشد . بدین صورت که حتی اگر تمامی مردم رای به تغییر آن حکم دهند،آن اصل غیر قابل تغییر میباشد ، مانند اصل توحید .
اما آنجا که موضوع مردم و حکومت پیش می آید دست مردم باز است .
آنچه در سیره نبوی از مشورت با دیگران ، احترام به نظر آحاد مردم . در نظر گرفتن حقوق اقلیت ها ، دستگیری از مستمندان و در نظر گرفتن حقوق شهروندی برای افراد گوناگون ، همه نشانه هایی از احترام رسول اکرم (ص) به مبانی دموکراسی میباشد .
دموکراسی دارای اصول خاصی است که آن اصول عبارتند از : ظلم نکردن به مردم ، ارتباط سازنده بین نهاد ها سیاسی و مردم ، احترام به حقوق فردی ، در نظر گرفتن حقوق بشر ، آزادی عقیده ، عدم تجاوز به حق شهروندی ، قرار گرفتن در دستگاه حکومتی به عنوان قبول مسئولیت نه امتیاز شخصی و ... .
حال با یک بررسی اجمالی متوجه می شویم که دین اسلام علاوه بر اینکه با هیچ یک از این اصول مخالفتی ندارد بلکه خود مروج آنها نیز می باشد .
دستور اکید به عدم ظلم ، برخورد شدید با ظالمان ، احترام گذاردن به تمامی انسانها ، دخالت دادن مردم از طریق مشاوره در نهاد های تصمیم گیری ، برخوردی همرا با ملاطفت با انسان ها ، آزادی در انجام امور دینی اقلیت ها مذهبی و بالاتر از آنها در بین مردم و برای مردم زیستن پیامبر همه حاکی از احترام رسول اکرم به اصول مردم سالاری است .
اما نکته ظریف همانطوریکه گفته شد این است که دین دارای اصولی است که هرگز نمیتوان خدشه ای بر آنها وارد کرد .
پیامبر علیه بت پرستی و شرک قیام کرده بود ، حال نمی توان با هیچ بهانه ای انتظار داشت دین با شرک دست دوستی دهد .
چنین انتظاری از دموکراسی علاوه بر اینکه درست نمی باشد ، بلکه جای تعجب نیز داشته و با اصول دموکراسی منافات دارد . چرا که دموکراسی به آزادی اندیشه اعتقاد داشته و هرگز اجازه نمی دهد به نام دموکراسی و مردم سالاری ، ارکان یک اندیشه متزلزل شود .
بنا براین در سیره نبوی با در نظر گرفتن و حراست از اصول دینی ، دموکراسی و مردم سالاری همیشه مورد تائید و تاکید بوده است .