مقدمه
طبقه بندی اسید های چرب
به طور کلی اسیدهای چرب را به 2 دسته تقسیم می کنند:
1-اسیدهای چرب اشباع (بدون پیوند دوگانه)
2-اسیدهای چرب غیر اشباع(دارای پیوند دوگانه)
اسید چرب غیر اشباع (UFA) Unsaturuted fatly acids
میزان این اسید چرب در حیوانات بیشتر از نباتات است. اسیدهای چرب اشباع یا زنجیره کوتاه و متوسط در چربی دیده می شوند.
این نوع اسیدهای چرب به 3 دسته تقسیم می شوند که دو دسته اول را تحت عنوان اسید های چرب طبیعی و دسته سوم را تحت عنوان اسیدهای چرب غیر طبیعی نام دارد.
الف: اسیدهای چرب غیر اشباع با یک پیوند دوگانه(MUFA)
Mono unsaturated fatly acids
مهمترین اسیدهای چرب این گروه اسید اولئیک(9-N) 18:1 می باشد.
ب:اسیدهای چرب غیر اشباع با چند پیوند دوگانه (puFA)
Poly unsaturated fatly acids
مهمترین این اسیدهای چرب در روغنهای نباتی، اسید لینولنیک (9-N)18:2، اسید لینولئینک (3-N) 18:3 (اسیدهای چرب ضروری) می باشند. از دیگر اسیدهای چرب می توان به اسید آراشیدونیک و Eicosa pentenioc (EPA) و (DHA) Docosa Hexaneoia Acid اشاره نمود.
ج)اسیدهتی چرب غیر طبیعی
این اسیدهای چرب بعنوان ایزومر ترانس در روغنهای هیدروژنه زیاد می باشد مهمترین این اسیدهای چرب اسید الائیدیک را می توان نام برد که ایزومر ترانس اسید اولئیک می باشد که حدود 5% روغن هیدروژنه شده از آن تشکیل می شود.
اسید چرب اشباع شده
اسید چرب اشباع معمولاً دارای مولکولهای فاقد شاخه جانبی هستند. اسیدهای چرب دارای زنجیره کربنی کوتاه (14C<) و وزن مولکولی پایین، تنها در تری گلیسیرید چربیها و روغنهای حاصل از شیر، نارگیل، هسته پالم وجود دارند. این ترکیبات، در حالت آزاد یا استریفیه شده با همراه الکلهایی با وزن مولکولی پایین، تنها در مواد غذایی عمل آوری شده توسط میکروارگانیسم ها یافت می شوند، که در این حالت میکرو ارگانیسم مسئول طعم و رایحه این دسته از مواد غذایی خواهند بود.
اسیدهای چرب با پیش از 14 کربن فاقد طعم و بو هستند. برخی از اسیدهای چرب دارای وزن مولکولی (18:1C>) در خانواده بقولات (کره بادام زمینی) یافت می شود.
تعداد کربن اسید های چرب، معمولاً زوج است، اما اسیدهای چرب با تعداد کربن خرد نیز به مقدار بسیار اندک در مواد غذایی وجود دارند. برخی از این اسیدهای چرب مواد طعم و آروما می باشند. اسید مادگاریک که یک اسید چرب با تعداد کربن فرد(17:1C>) است قابل استخراج از مارگارین می باشد.
اسید چرب اشباع نشده
اسیدهای چرب اشباع شده بیشتر در روغن خوراکی یافت می شود و عموماً به صورت اسید چرب غیر مزدوج هستند. معذالک آثاری از اسیدهای چرب مزدوج که هیدروژناسیونه نیز به مقدار کمی تولید می گردند در آنها یافت می شود.
تمام اسیدهای چرب اشباع نشده تمایل شدیدی به اکسیداسیونه، پلمیرازسیونه و مجتمع شدن و یا به هم پیوستن نشان می دهند و در پروسه تولید در معرض تغییرات متعددی قرار می گیرند.