تحقیق مقاله بررسی اسامی جمع و مفرد

1) بررسی اختلاف در ترجمه واژه «إسرارهم»(محمد47: 26)

إسرارهم/ أسرارهم

ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ لِلَّذِینَ کَرِهُواْ مَا نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِیعُکُمْ فىِ بَعْضِ الْأَمْرِ  وَ اللَّهُ یَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ(26)

بررسی ترجمه ها:

موارد اختلاف در ترجمه های فارسی: 1-  راز گویی 2-  رازها، سرها، اسرار

1) نمونه هایی از ترجمه های مطابق با «راز گویی» :

این به خاطر آن است که آنان به کسانى که آنچه را خدا فروفرستاده ناخوش داشتند، گفتند:» به زودى در برخى از کارها از شما اطاعت مى‏کنیم. «در حالى که خدا رازگویى آنان را مى‏داند. (رضایی، 1383، 509)

نمونه ای دیگر

آن به سبب این است که ایشان گفتند مر آنان را که ناخوش داشتند آنچه را فرو فرستاد خدا که به زودى فرمانبریم شما را در بعضى از امر و خدا می داند راز گفتن پنهان ایشان را (شعرانی، 1374، 472)

در ترجمه های ذیل نیز  «إسرار»، « راز گویی» ترجمه شده است:

(اشرفی،1380، 509 ؛ خانی،ریاضی،1372، 13، 264 ؛ فارسی،1369، 1019 ؛ فولادوند،1415ق، 509 ؛ فیض الاسلام،1378،1005 ؛ مجتبوی، 1371، 509 ؛ مشکینی،1381، 509 ؛ مصباح زاده،1380، 509 ؛ معزی،1372، 509 ؛ مکارم شیرازی، 1372، 509)

2)نمونه هایی از ترجمه های مطابق با «رازها، سرها، اسرار»

این حالت براى آن است که آنها به کسانى که از نازل شدن وحى ناراحت بودند گفتند: ما در بعضى امور از شما پیروى مى‏کنیم. که البته خداوند از اسرارشان آگاه است.(ارفع،1381، 509)

این به سبب آن است که آنان به کسانى [چون مشرکان و کافران‏] که نازل شدن وحى را خوش نداشتند، گفتند: [ما] در بعضى از امور [که بر ضد مؤمنان است‏] از شما اطاعت خواهیم کرد. در حالى که خدا اسرارشان را مى‏داند. (26)( انصاریان،1383، 509)

در ترجمه های ذیل نیز «أسرار»،« اسرار» ترجمه شده است:

(بروجردی، 1366، 509 ؛ پور جوادی،1414ق،508 ؛ موسوی همدانی، 1374، 18، 355 ؛ حلبی،1380، 509 ؛ خسروی، 1390ق،8 ، 319 ؛ خواجوی،1400ق،200 ؛ روشن، 1380، 9، 16 ؛ ابوالفتوح رازی، 1408ق، 17، 308 ؛ طاهری، 1380، 509 ؛ حجتی، 1384، 509)

بررسی و تحلیل اختلاف قراءات در واژه«إسرارهم»

در این آیه دو اختلاف قرائت وجود دارد:

1) «إسرار»  که حمزه، کسائی و آن را  قرائت کرده اند.

2)«أسرار» که قاریان دیگر، به فتح همزه«أَسرار» جمع «سرّ» قرائت کرده اند .  دلیل این قرائت، این است که بشر دارای رازههای گوناگون است که گویا در مورد گونه های سرّ اختلاف کرده اند که استنادشان آیه 78 سوه توبه(أَ لَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ عَلاَّمُ الْغُیُوب‏.(طبری:1412ق، 26، 38)

نتیجه

بنابراین ترجمه« پنهان کاری» به دلیل حمل بر مصدر و ناظر به قرائت «إسرار» و ترجمه« رازها، سرها، اسرار »بنابر بر حمل بر جمع و گوناگونی اسرار بشر و ناظر به قرائت«أسرار» است.

3) بررسی اختلاف در ترجمه واژه «مواقع» ( واقعه 56: 75)

مواقع/ موقع

فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ

بررسی ترجمه ها

موارد اختلاف در ترجمه های فارسی: 1-  جایگاه ها 2-  جایگاه

1) نمونه هایی از ترجمه های مطابق با «جایگاه ها»

سوگند یاد مى‏کنم به جایگاه‏هاى ستارگان‏ ( برزی، 1382، 536)

نمونه ای دیگر

و به جایگاه‏ هاى [منازل‏] ستارگان سوگند یاد مى‏کنم‏( حلبی، 1380، 536)

در ترجمه های ذیل نیز « مواقع»، «جایگاه ها» ترجمه شده است:

( اشرفی، 1380، 536 ؛ الهی قمشه ای، 1380، 536 ؛ بروجردی، 1366، 973 ؛ ثقفی تهرانی،1398ق، 5، 135 ؛ مصطفوی، 1380، 16، 87 ؛ سراج، بی تا، 536 ؛ شعرانی، 1374، 498 ؛ فولادوند،1415ق، 536 ؛ مصباح زاده، 1380، 536 ؛ معزی،1372،536)

2) نمونه هایی از ترجمه های مطابق با « جایگاه»

پس قسم به جایگاه ستارگان‏(قرشی،1377، 10، 536)

نمونه ای دیگر

پس قسم به جایگاه ستارگان.(ارفع، 1381، 536)

در ترجمه های ذیل نیز «موقع»،«جایگاه» ترجمه شده است:

(انصاریان،1383، 536 ؛ پاینده، بی تا، 455 ؛ پورجوادی،1414ق،535 ؛ بلاغی، 1386ق،ج6، 294  ؛ خسروانی، 1390ق، 8، 182 ؛ خواجوی، 1410ق، 212 ؛ رضایی، 1380، 536 ؛ فارسی، 1369، 1073 ؛ کاویانپور، 1378، 536 ؛ گرماوردی، 1384، 536)

بررسی و تحلیل اختلاف قراءات در واژه«مواقع»

در این آیه دو اختلاف قرائت وجود دارد:

1) «موقع» که حمزه و کسائی آن را قرائت کرده اند. دلیل این قرائت، مصدر بودن این واژه است که  می تواند دالّ بر شی ء اندک هم شیء کثیر باشد.(اندلسی، 1420ق، 10، 92)

2)«مواقع» که قاریان دیگر آن را قرائت کرده اند. دلیل این قرائت، به دو دلیل است:

 1- اضافه واژه «مواقع» به کلمه «النجوم» است. و جایگاه های ستارگان بسیار زیاد است. )(مکی بن ابی طالب،1401ق،2، 306)

2- بر خی «مواقع النجوم» را به « مواقع القرآن» معنی کرده اند.چرا که نزول قرآن به صورت نجومی در طی دوره طولانی انزال صورت گرفته است. (طبری،1412ق، 27، 117)

نتیجه

بنابراین ترجمه« جایگاه » به دلیل حمل بر مصدر و دلالت بر امور زیاد و کم که  ناظر به قرائت «موقع» است.و ترجمه« جایگاه ها»بنابر بر حمل بر جمع است چرا که با اضافه شدن به واژه «النجوم»دالّ بر آن است که جایگاه های ستارگان بیشمار و یا به معنی نزول قرآن  به صورت پی در پی که ناظر به قرائت «مواقع» است.

4) بررسی اختلاف در ترجمه واژه «المجالس» ( مجادله 58: 11)

المجالس/ المجلس

یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا قِیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُواْ فىِ الْمَجَالِسِ فَافْسَحُواْ یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ  وَ إِذَا قِیلَ انشُزُواْ فَانشُزُواْ یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ  وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ(11)

بررسی ترجمه ها

موارد اختلاف در ترجمه های فارسی: 1-  مجالس 2-  مجلس

1) نمونه هایی از ترجمه های مطابق با «مجالس»: اى اهل ایمان چون به شما گفته شود: در مجالس جا باز کنید، جا باز کنید، تا خدا به شما وسعت دهد، و چون گفته شد برخیزید، برخیزید، خدا آنان را از شما که ایمان آورده و علم داده شده‏اند درجاتى بالا مى‏برد، خدا به آنچه مى‏کنید داناست.(قرشی، 1377،11، 66)

نمونه ای دیگر

اى مؤمنان! هنگامى که گویند: در مجالس [براى نشستن دیگر برادرانتان‏] جا باز کنید، پس جا باز کنید، تا خدا براى شما [در بهشت‏] جا باز کند. و چون گویند: برخیزید، بى‏درنگ برخیزید تا خدا مؤمنان از شما را به درجه‏اى و دانشمندانتان را به درجاتى [عظیم و باارزش‏] بلند گرداند، و خدا به آنچه انجام مى‏دهید، آگاه است‏.( انصاریان،1383، 543)

در ترجمه های ذیل نیز «المجالس»،«مجالس» ترجمه شده است:

( آیتی، 1374، 543 ؛ ارفع،1381، 543 ؛ الهی قمشه ای، 1380، 543 ؛ برزی، 1382، 543 ؛ بروجردی، 1366، 988 ؛ پاینده، بی تا، 461 ؛ پورجوادی،1414ق، 543 ؛ موسوی همدانی، 1374، 19، 320 ؛ حلبی، 1380، 544 ؛ رضایی، 1383،544 )

2) نمونه هایی از ترجمه های مطابق با « المجلس»

اى کسانى که ایمان آورده‏اید، هر گاه به شما گفتند: که در مجلس (براى تازه واردین) جا باز کنید، شما جا باز کنید و به مجلس وسعت دهید تا خدا در کارهایتان به شما وسعت بخشد و هر گاه گفتند: (لطفا) برخیزید و بروید اطاعت کنید که خدا مقام و درجات اهل ایمان و نیز دانشمندان آنان را رفیع میگرداند و خدا از آنچه انجام میدهید بخوبى آگاه است.(کاویانپور،1378،544)