ارگان های دولتی
اغلب فعالیتهای فرهنگی کشور مصر از طریق وزارت برنامه ریزی و دوایر برنامه ریزی وزارت خانه های مختلف کشور صورت میگیرد.
از سال 1960 فعالیتهای فرهنگی کشور طبق برنامه ریزیهای 5 ساله وارد مرحله جدیدتری گردید. از آن زمان به بعد 3 برنامه 5 ساله تدوین و به اجرا درآمده است.
اما از آنجائی که این کشور با مشکلات عدیدهای نظیر جنگ و صرف بودجه هایی هنگفت برای برخی طرحها دست به گریبان بوده، لذا بیشترین اولویت در تخصیص بودجه به بخشهای تولیدی و خدماتی (فرهنگ و تعلیم و تربیت) اختصاص یافته است. در سال 1956 بخش فرهنگ وزارت آموزش و پرورش به وزارت فرهنگ و ارشاد ملی انتقال یافته و وظیفه اداره امور هنری، ادبی و وسایل ارتباط جمعی کشور را بر عهده گرفت اما به علت کندی روند توسعه فرهنگی، دولت در زمینه توسعه وسایل ارتباط جمعی و ارتقاء زمینه های فرهنگی توفیقی بدست نیاورد.
طیّ سالهای 1964 تا 1965 وزارت روابط فرهنگی - خارجی در کشور مصر تأسیس گردید. در سال 1966 وزارت فرهنگ کشور از سایر وزارتخانه ها تفکیک شده و تحت نظارت مستقیم نخست وزیر قرار گرفت.
علاوه بر این، حوزه دیگری تحت عنوان مشاور فرهنگی رئیس جمهور به انجام برنامه ریزیهای درازمدت فرهنگی از طریق برقراری هماهنگی میان بخشهای مختلف فرهنگی - دولتی مبادرت نمود.
تمامی این اقدامات نشان دهنده این است که دولت مصر به اتخاذ برنامه ریزیهای درازمدت در بخش فرهنگ و هنر و آگاهی از نقش فرهنگ در کشور اذعان دارد.
علاوه بر ارگانهای دولتی فوقالذکر که در زمینه های گوناگون فرهنگی و هنری کشور به فعالیت میپردازند می توان به شورای عالی هنر، ادبیات و علوم اجتماعی کشور مصر نیز اشاره نمود.
این شورا مجمعی مشاورهای است که تحت نظارت وزارت فرهنگ به فعالیت میپردازد و اعضای آن نمایندگان حوزه های گوناگون فرهنگی کشور میباشند.
از جمله وظایف شورای مذکور می توان به نظارت و سرپرستی بر سطح کیفی و کمّی ترجمه آثار خارجی، برگزاری کنفرانسهای فرهنگی و هنری، انتخاب نامزدهای حائز شرایط جهت دریافت جوایز هنری و انتشار نشریات و کتابهای فرهنگی اشاره نمود.
در بخش فرهنگ و هنر کشور سرپرستی و نظارت مستقیم و اصلی برعهده دولت مرکزی میباشد. مؤسسات و مراکز فرهنگی گوناگونی در سراسر کشور مصر فعالیت دارند که تحت نظارت دولت اداره میگردند.
از جمله این مراکز فرهنگی می توان به مراکز ذیل اشاره نمود:
1- انجمن های فرهنگی که وزارت فرهنگ از طریق شورای عالی هنر، ادبیات و علوم اجتماعی بر امور این انجمنها نظارت می نماید.
لازم به ذکر است که بودجه این انجمنهای فرهنگی توسّط دولت و وزارت فرهنگ تأمین میگردد.
2- آکادمی هنر که به معرّفی هنرهای مختلف و آموزش متخصصان هنری کشور اقدام می نماید.
آکادمی مذکور همچنین به تقویت و تشویق برقراری ارتباط هنری میان هنرمندان مصری و هنرمندان سایر کشورها میپردازد.
آکادمی مذکور در سال 1969 و با هدف اتخاذ یک سیاست واحد هنری در کشور تأسیس یافت. این آکادمی از تعداد 5 انستیتوی عالی موسیقی، موسیقی عربی، باله، هنرهای دراماتیک و سینما تشکیل یافته است.
لازم به ذکر است که طی سالهای گذشته و با تصویب وزارت فرهنگ، انجمن نقد ادبی و کانون هنرهای فولکلور نیز به این آکادمی اضافه گردیده است.
3- کانون هنر که مرکزی تحقیقاتی و تجربی است و تحت نظارت و سرپرستی دولت توسّط گروهی از هنرمندان اداره میگردد.
وظیفه این کانون برقراری ارتباط میان هنرهای سنتی و مدرن کشور میباشد. از جمله فعالیتهای انجام گرفته در این زمینه می توان به برگزاری سمینارها و نمایشگاههای هنری اشاره نمود.
شهر قاهره از دیرباز به خاطر وجود مراکز دانشگاهی مشهور نظیر الازهر، مؤسسات متعدد تحقیقاتی، مراکز کتابخانهای به زبان عربی، مراکز عمده تولید فیلم و تنها مرکز اُپرای جهان عرب در میان شهرهای عربی به عنوان پایتخت فرهنگی و مرکز تفکرات علمی شناخته شده است. از اینرو بزرگترین رویدادهای فرهنگی کشور در این شهر برگزار میگردد. رویدادهای مختلف هنری نظیر برپایی نمایشگاه بین المللی کتاب قاهره، جشنواره بین المللی فیلم قاهره و جشنواره تئاتر تجربی قاهره به اعتبار هر چه بیشتر این شهر به عنوان مرکز هنری کشور افزوده است.
لازم به ذکر است که نمایشگاههای مذکور هر دو یا سه سال یکبار در شهر قاهره برپا میگردد.
لازم به ذکر است که وجود میراث تاریخی گوناگون نظیر فراعنه مصر در کشور منجر به حفاریهای عمده ای در اماکن باستانی و به ویژه در شهر قاهره گردیده است.
دولت مصر با واسطه وزارت فرهنگ و تحقیقات به این گونه حفاریها اقدام نموده و با کمک وزارت اطلاعات، جهانگردی و آموزش و پرورش به تأسیس چندین مؤسسه آموزشی در رشته مصرشناسی اقدام نموده است.
لازم به ذکر است که هشتمین کنگره بین المللی مصرشناسی در 28 مارس 2000 در شهر قاهره با حضور 120 باستانشناس، هنرمند و محقق آلمانی برگزار گردید.
از جمله مهمترین اقداماتی که دولت مصر در زمینه سیاست فرهنگی به انجام رسانده می توان به اختصاص بودجه کافی و اختصاصی به آموزش شاخههای مختلف هنری و فرهنگی در سطح مدارس و دانشگاههای کشور متناسب با افزایش رشد جمعیت اشاره نمود.
در جهت نیل به چنین اولویتهایی، برنامه های گوناگونی مشترکاً توسط بانک جهانی، اتحادیه اروپا و دولت مصر جهت تقویت هر چه بیشتر سیستم آموزشی کشور به ویژه در شاخههای مختلف هنری به عمل آمده است.
از جمله این برنامه ها می توان به تخصیص 835 میلیون دلار آمریکا به برنامه های آموزشی کشور مصر تا سال 2002 اشاره نمود.
همچنین در این راستا کشور آلمان نیز مبلغی بالغ بر 101 میلیون مارک جهت ساخت مدارس ابتدایی در این کشور هزینه نموده است. علاوه بر این، دولت مصر قصد دارد که طی پروژهای مشترک تحت عنوان (KohlِMobarak) با همکاری وزارت آموزش و پرورش کشور به برگزاری دورههای آموزشی ضمن خدمت و تربیت افراد ماهر و فنی اقدام نماید.