تحقیق مقاله مصر

مقدمه

جمهوری عربی مصر کشوری با آب و هوای مدیترانهای گرم و خشک میباشد. طول جغرافیایی این کشور از 24 درجه شرقی تا 47 درجه شرقی امتداد یافته است.

مساحت این کشور بالغ بر 1 میلیون کیلومتر مربع میباشد که تقریباً 4 درصد از آن را زمینهای زراعی تشکیل میدهند.

جمعیت کشور مصر در آخرین سرشماری بالغ بر 62 میلیون نفر برآورد گردیده که از این تعداد 15 تا 16 میلیون نفر در پایتخت این کشور یعنی شهر قاهره زندگی میکنند.

کشور مصر از لحاظ تراکم جمعیتی یکی از پرتراکمترین کشورهای جهان محسوب میگردد چرا که تعداد 1120 نفر در هر کیلومتر مربع از خاک آن ساکن میباشند.

زبان رسمی و نوشتاری این کشور زبان عربی استاندارد امروزی و زبان گفتاری نیز لهجه خاصّی از عربی میباشد.

علاوه بر زبان عربی، زبان انگلیسی و به نسبت کمتری زبان فرانسه در زمینه های تجاری و آموزشی این کشور مورد استفاده قرار میگیرند.

تقریباً 90 درصد از مردم کشور مصر مسلمان (با گرایشی سنّی) میباشند. اقلیت مذهبی این کشور را مذهب مسیحیت (قبطی) به میزان 8 تا 10 درصد تشکیل میدهد.

روز ملی کشور با نام روز انقلاب به مورخه 23 جولای 1952 و روز استقلال آن 28 فوریه 1922 میباشد.

نوع حکومت این کشور جمهوری همراه با قوانین پارلمانی میباشد.

در این کشور پارلمان دو مجلسی یعنی مجلس ملی (با 458 کرسی) و مجلس شورا (با 258 کرسی) فعالیت دارند.

طبق آخرین آمار بدست آمده در سال 1998 تولید ناخالص ملّی کشور مصر بالغ بر 3/84 بیلیون دلار آمریکا بوده است.

فرهنگ مصر باستان

در زمانهای باستان، جامعه مصری برای بقای خود، وابستگی تام به رودخانه نیل داشته است.

این کشور با تمدن 3000 ساله به جهت توانایی در معماری و استفاده از رودخانه نیل برای اهداف کشاورزی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی در زمینه فرهنگ به اوج خود رسیده بود. اهمیت رودخانه نیل در زندگی مصریان باستان در تاریخ گذشته این کشور قابل رویت بوده و اثرات آن بر جنبه های مختلف هنری، مذهبی، فرهنگی، سیاست و زندگی اجتماعی این کشور منعکس گردیده است.

مصریان باستان عمدتاً افرادی مذهبی بودند. آفتاب و طبیعت جزء نخستین عناصری بودند که مصریان باستان بر آنها احترام و ارزش قائل بودند.

اما در این میان و برای استفاده هر چه بهتر و بیشتر از این دو عنصر جهت پرداختن به کشاورزی به رودخانه نیل به عنوان مهمترین عامل جهت احیای زمینهای خود (یعنی همان طبیعت) نیاز داشتند.

از این رو از همان دوران مردم این سرزمین نگاه مقدسی به رودخانه نیل داشته و این رودخانه تأثیر بسزایی در غنای فرهنگ و نوع برداشت فرهنگی و مذهبی این سرزمین داشته است.

مصریان باستان جهت جاودانه نمودن فراعنه (فرعونهای مصر)، با ساختن بناهای یادبود، گنبدها، معابد و مجسمههای بزرگ از تمثال آنان به این امر تحقق بخشیده و در واقع بخش عمده ای از فرهنگ و هنر این کشور را طرحریزی نموده اند.

اما باید توجه داشت که پرداختن به این امر بدون استفاده از رودخانه نیل برای مصریان باستان امکانپذیر نبوده است چرا که ساخت چنین پروژه های عظیمی (نظیر اهرام ثلاثه) علاوه بر نیاز به نیروی عظیم کاری و مصالح فراوان به آب فراوان نیز نیاز داشته که رودخانه نیل نقش حیاتی و جاودانه خود را در این زمینه ایفا نموده است.

باید توجه داشت که این اهرام، مجموعههای هنری، معابد و بناهای یادبود به عنوان مظاهر بر جای مانده از مصر باستان نقش به سزایی در شکلگیری افکار فرهنگی و هنری این کشور در زمانهای آینده داشته است.

تصاویر حک شده، خطوط نوشتاری هیروگلیف و نقوش دیواری از جمله آثاری میباشند که بر دیوارههای آثار باستانی مصر باستان حکاکی شده و خود به مقدار زیادی نشان دهنده آداب و رسوم و فرهنگ مردم مصر باستان میباشد.

نمادپردازیهای موجود بر روی مقبرههای مصری اغلب دارای معانی اعتقادی و عرفانی میباشند بنابراین از روی تصاویر نگاشته شده و چنین نمادپردازیهای اعتقادی حک شده بر روی دیواره مقبرههای مصری می توان پی برد که اعتقادات مذهبی و فکری اثر عمده ای در شکلگیری جامعه و فرهنگ مصری داشته است.

با نگرشی در آثار خطی به جا مانده از دوره مصر باستان می توان پی برد که اولین زبان نوشتاری در مصر باستان به واسطه نیاز به ثبت عناصری چون بارش باران و فصل برداشت محصول بوجود آمده است.

طبق نظر مورخین و باستانشناسان تنها درصد کمی از مردم مصر باستان سواد نوشتاری داشته و در جامعه آن زمان مصر از اهمیت و جایگاه ویژهای نزد مردم برخوردار بودهاند. لازم به ذکر است که این اشخاص به عنوان کاتبین جامعه، به بازگویی اهداف، عقاید و صداهای مختلف زبانی با استفاده از 700 نماد هیروگلیف مبادرت میورزیدند.

این اشخاص اغلب در جامعه آن زمان مصر به عنوان مأمورین مالیاتی، کتابداران و حتی معمارین جامعه شناخته شده بودند. از این مطالب می توان چنین نتیجه گرفت که تبدیل کشور مصر به پیشرفتهترین تمدن باستانی جهان و غنیترین فرهنگ و تمدن باستانی بدون خلاقیت مصریان باستان در معماری، وجود رودخانه نیل و استفاده از آن برای ساخت اماکن باستانی، فرهنگی و تاریخی امکانپذیر نبوده است، بنابراین میبایست گفت که رودخانه نیل به عنوان عامل اصلی در شکلگیری و غنای فرهنگ مصر باستان نقش به سزایی داشته و کشور مصر بدون اتکا به چنین منبع طبیعی قادر به کسب چنین جایگاهی از تمدن باستانی نمیبوده است.

دستورالعمل های کلی سیاست فرهنگی

نمای فرهنگی کشور مصر تحت تأثیر عواملی چون مذهب سنی اسلام (که مذهب 90 درصد از مردم کشور را تشکیل میدهد)، مذهب مسیحیت (که مذهب 8 تا 10 درصد از مردم را تشکیل میدهد)، فرآیند مدرنیزه سازی کشور که از اوایل قرن 19 میلادی آغاز گردیده و بالاخره جبههگیری علیه فرهنگ آمریکایی و تمایل به سمت اسلامیسازی فرهنگ کشور قرار دارد.

اصلیترین عاملی که در عصر حاضر بر فرهنگ کشور تأثیر داشته وقوع انقلاب سال 1952 و رهایی کشور از تسلط نیمه استعماری میباشد چرا که پس از انقلاب مذکور جامعه مصری با شتاب هر چه بیشتر به برنامه ریزی مناسب در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی پرداخته و با کنترل کشور از طریق برپایی حکومت دموکراتیک در واقع در راه تدوین فرهنگ جدید برای کشور قدم برداشت. از جمله فعالیتهای مهم که پس از آزادی کشور به عمل آمد می توان به ارائه منشور ملی توسط رئیس جمهور فقید مصر، جمال عبدالناصر در سال 1962 اشاره نمود.

آزادی در ابراز آراء و عقاید سیاسی از جمله مهمترین اهداف منشور ملّی کشور میباشد.

لازم به ذکر است که در واقع منشور ملّی کشور اساس تشکیل اتحادیه سوسیالیستی عربی در کشور مصر گردید که بعدها در سال 1968 با صدور بیانیه رسمی، سیاست کشور مصر را تحت عنوان سیاست سوسیالیستی معرفی نمود.

سیاست فرهنگی پدیدهای تک بعدی نمیباشد، به عبارت دیگر نمی توان به طور مجزا برای فرهنگ و امور فرهنگی کشور برنامه ریزی نمود چرا که فرهنگ با آموزش و پرورش و رسوم اقوام مختلف ساکن در کشور ادغام گردیده است بنابراین سعی دولت مصر بر این است که به برنامه ریزیهای فرهنگی تنها به عنوان بخشی از برنامه های پیشرفت کشور بپردازد.

غنیترین منبع در خصوص سیاست فرهنگی کشور مصر بیانیه دکتر ثروت اوکاشا میباشد که در تاریخ 16 ژوئن 1969 به کمیسیون خدمات ملی مصر ابلاغ گردید. در طی این بیانیه بر وظایف خطیر وزارت فرهنگ در جهت غنای هرچه بیشتر فرهنگ و هنر کشور اشاره گردیده است.

از جمله وظایف مذکور در بیانیه که وزارت فرهنگ کشور به اجرای آنها مقید شده می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- تضمین دسترسی هر چه بیشتر و وسیعتر مردم به امور مختلف فرهنگی که جهت نیل به این هدف کلیه سالنهای کنسرت - تئاتر - نمایشگاهها و سینماها می بایستی در حیطه اختیارات وزارت فرهنگ قرار گیرد.

2- بازدید عامه مردم از نمایشگاهها و مراکز فرهنگی و هنری کشور به صورت رایگان

3- تشویق فعالیتهای فرهنگی به عمل آمده از سوی وزارت فرهنگ و اعطاء جوایز و کمک مالی به هنرمندان و فرهنگیان کشور در راستای شکوفایی استعداد آنان

4- تمرکز در برنامه ریزی فرهنگی کشور و ایجاد کمیسیون مرکزی برنامه ریزی

5- ترویج جنبه خدماتی فرهنگ و امور فرهنگی کشور به جای جنبه های تجاری آن

بنابراین باید گفت که عموم فعالیتهای هنری و فرهنگی کشور مصر تحت مالکیت و نظارت وزارت فرهنگ قرار دارند. وزارتخانه مذکور فعالیتهای خود را در زمینه های مختلف هنری در سه بعد زمانی به ترتیب ذیل متمرکز نموده است: