فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از سازمانهای بینالمللی است که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد. سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحد تأسیس شد. هدف این سازمان، بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی در مناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. مبارزه با سوءتغذیه با ارائه اطلاعات لازم به کشورهای مختلف؛ از دیگر اهداف فائو است که بازدهی کشاورزی و سطح تغذیه در جهان را افزایش داده است. مقر این سازمان واقع در شهر رم در کشور ایتالیا است.
آشنایی با فائو (FAO)
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) یک سازمان تخصصی وابسته به سازمان ملل است که در سال 1945 تاسیس شد.
این سازمان بوسیله کنفرانسی متشکل از همه اعضای سازمان ملل (189 کشور به علاوه کشورهای اتحادیه اروپا) است و دست کم هر دو سال یک بار برگزار میشود و شورایی شامل 49 عضو اداره میشود.
هر منطقه دارای شمار ثابتی از کرسیها در این شورا است و 33 کرسی به مناطق "جهان سوم" تعلق دارد.
فائو سالانه به "شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل" گزارش میدهد و مدیرکل فائو را کنفرانس کشورهای عضو انتخاب میکند. فائو حدود یک سوم برنامههای سازمانهای توسعهای دیگر سازمان ملل را اجرا میکند.
هدف فائو این است که با ترغیب توسعه مداوم روستایی با تاکید بر حفاظت از کشاوزان، تشویق تولید غذا و خودکفایی غذایی و بالا بردن سطح تغذیه به گسترش اقتصاد جهانی کمک کند.
فائو دارای قدرت الزامآور نیست، اما با انجام تحقیقات، انتشار گزارشها و سازماندهی کنفرانسها به دنبال دستیابی به اهدافش است؛ این سازمان کمکهای فنی ارائه میدهد، اصلاح بذر انجام میدهد، سرم و واکسن میسازد، و به افزایش محصولات جنگلداری کمک میکند.
برای انجام این برنامههای عملیاتی کمیتههایی دائمی مانند کمیتههای کشاورزی، ماهیگیری، و امنیت جهانی غذا در فائو وجود دارد. این برنامهها با تقاضای کشورهای میزبان اجرا میشود.
سیاستنامه سازمان خواربار و کشاورزی (FAO)
مبنای پیدایش سازمان خواربار و کشاورزی (Food and Agriculture Organization) ،«موسسه جهانی کشاورزی» مستقر در رم (1905) است. موسسه فوق در سال 1948 رسما منحل شد و وظایف آن نیز به عهده فائو گذارده شد.
اندیشه تاسیس فائو برای نخستین بار در کنفرانس خواربار و کشاورزی که در 1943 به دعوت روز ولت در ایالت ویرجنیای امریکا تشکیل شد، مطرح گردید. لازم به ذکر است که فائو اولین سازمان تخصصی به وجود آمده پس از جنگ جهانی دوم است. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، تلاشهای بینالمللی خود را برای غلبه بر فقر غذایی و گرسنگی در جهان رهنمون ساخته است. فائو به عنوان یک مجمع بیطرف ضمن خدماترسانی به کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، همه دولتهای عضو را در مشارکت در موافقتنامهها و سیاستها، مساوی و برابر میانگارد.
هدف سازمان فائو، کمک به گسترش اقتصاد جهانی و تقویت رفاه عمومی است. به خاطر کوششهای فائو پیشرفتهای قابل ملاحظهای در تولید مواد غذایی، به ویژه در کشورهای توسعه نیافته، حاصل شده است، اما در بسیاری از موارد، رشد جمیعت این دستاوردها و سودها را تقلیل داده یا اگر در قیاس با درآمد سرانه سنجیده شوند به زیان تبدیل گردیده است.
فعالیتهای فائو دارای 4 حوزه عمده است:
1- قرار دادن اطلاعات در دسترس همگان؛ 2- ارایه تجربیات سیاستگذاری در اختیار کشورهای عضو؛ 3- فراهم نمودن محلی جهت گردهمایی کشورهای فقیر و غنی برای حصول به یک فهم مشترک و 4- بسیج و مدیریت مراکز علمی و اقتصادی در سراسر جهان.
در رابطه با عضویت ایران نیز باید گفت، در سال 1947 به عضویت فائو درآمد.
سازمان خواربار و کشاورزی جهانی (فائو) دارای سه رکن ذیل است:
الف) کنفرانس: عالیترین رکن فائو است که هر دو سال یک بار تشکیل جلسه میدهد.
ب) شورا: با داشتن 49 عضو، رکن اجرایی سازمان فائو محسوب میشود. اعضای شورا به وسیله کنفرانس برای 3 سال انتخاب میشوند. اعضای شورا به 7 گروه منطقهای تقسیم می شوند، هر گروه دارای تعدادی کرسی ثابت بدین شرح است:
1- ملل عربی (12 کرسی)؛ 2- ملل آسیا و خاورمیانه (9 کرسی)؛ 3- ملل اروپا (10 کرسی)؛ 4- ملل آمریکای لاتین و کارائیب (9 کرسی)؛ 5- ملل خاور نزدیک (6 کرسی)؛ 6- آمریکای شمالی (2 کرسی)؛ 7- جنوب غربی اقیانوس آرام (1 کرسی).
پ) مدیر کل: مدیر کل سازمان، ریاست دبیرخانه را برعهده دارد و از سوی کنفرانس برای یک دوره 6 ساله منصوب میشود. مدیر کل کنونی فائو، جاکوئس دیوف از سنگال است که ژانویه 1994 روی کارآمده و در حال حاضر سومین دوره شش سالهاش را سپری مینماید.