دلش می خواهد شب امتحان هرگز نرسد ، مرتب خودش را سرزنش می کند که چرا با اینکه شاگرد زرنگی است و مفاهیم درسی اش را بخوبی فرا گرفته ، نمی تواند از عهده پاسخ گویی به سوالات امتحان بر آید . همیشه سر جلسه امتحان دلشوره و نگرانی از گرفتن نمره ای کمتر امانش را می برد . از طرف دیگر سفارشهای پدر که از او می خواهد هر طور شده نمره 20 بگیرد او را آرام نمی گذارد . همواره از خود می پرسد آیا روزی خواهد رسید که چیزی به نام امتحان وجود نداشته باشد ؟
شب های خرداد ماه همیشه با کابوس امتحان و ترس از نمره به صبح می رسد ، ترسی که حتما همه طعم آن را چشیده ایم ، اما به راستی چرا شب های امتحان اینقدر طولانی و سخت می گذرند و چطور می توان در این شب هایی که شاید سرنوشت یک سال از عمر دانش آموزان به آن بستگی دارد را به راحتی سپری کرد؟
شب های امتحان انگار طولانی ترین شب های عمر آدم است و هرگز به صبح نمی رسد ، آن شب هر چه درد و مرض است به سراغ آدم می آید و نمی گذارد چشم ها یک لحظه با آرامش روی هم بیایند.
بعضی ها حس می کنند امتحان انتقام معلم ها از دانش آموزان است ، از بس که سوالات سخت است ، گویی این سوالات را از کره مریخ آورده اند ، هر سال خصوصا روزهای امتحان پایان سال تحصیلی چند روزی حالمان بد است ، همیشه فکر می کنیم سوالات امتحان خیلی سخت خواهند بود و ما نمی توانیم جواب آنها را بدهیم.
در شب های امتحان اضطراب غول بی شاخ و دمی است که از ناکجا آباد ذهن سر بر می آورد و افکار دانش آموزان را با تمام توان در پنجه های پر التهابش می فشارد ، اما اضطراب از کجا سرچشمه می گیرد...
اضطراب دانش آموزان ناشی از عدم تسلط آنها بر مفاهیم درسی است
عمده ترین دلیل اضطراب دانش آموزان ، عدم تسلط آنها بر مفاهیم درسی است ، ضعف در عملکرد معلمان ، عدم تطبیق مفاهیم کتاب های درسی با روحیات دانش آموزان وموارد دیگر سبب جدایی دانش آموزان از کتاب های درسی و عدم یادگیری مفاهیم آموزشی می شود.
امتحان بین دانش آموزان و معلمان به صورت یک خط قرمز در آمده است به طوری که معلم درس می دهد تا فقط دانش آموز در امتحان قبول شود و دانش آموز نیز درس می خواند تا فقط بتواند از پس سوالات امتحان برآید و تاکیدی بر میزان یادگیری دانش آموزان وجود ندارد.
یکی از اساتید دانشگاه آزاد با تاکید بر اینکه نمره 20 یکی از عوامل مهم ایجاد استرس و اضطراب در دانش آموزان است ، می گوید : بیست نمره ای است که اکثر والدین و دانش آموزان در پی آن هستند در حالیکه این نمره بیانگر یادگیری کامل توسط دانش آموزان نیست ، بلکه فقط نشان می دهد که دانش آموز مطالب کتاب های درسی خود را حفظ کرده است.
یک کارشناس با تاکید بر اینکه میزان کم اضطراب و استرس می تواند سبب افزایش تلاش دانش آموزان برای یادگیری شود ، می گوید : اضطراب ناشی از امتحانات می تواند تا 70 درصد سبب کاهش یادگیری دانش آموزان شود
93 درصد از دانش آموزان در روزهای امتحان اضطراب دارند
اضطراب یکی از مهم ترین عوامل کاهش یادگیری دانش آموزان خصوصا در مقاطع راهنمایی و متوسطه است اضطراب امتحان یادگیری دانش آموزان را مختل کرده و سبب بروز اختلالات رفتاری همچون تیک های عصبی و پرخاشگری در آنها می شود.
بیش از 93 درصد از دانش آموزان به دلیل تاکید فراوان خانواده و معلمان مدارس در روزهای امتحان دچار استرس و اضطراب هستند که این عامل درصد افت تحصیلی دانش آموزان را افزایش داده و سبب عدم ارایه کامل آموخته های دانش آموزان می شود.
یکی از اساتید روان شناسی دانشگاه پیام نور می گوید : حالت تهوع ، سردرد ، بی حوصلگی و کاهش اشتها از عواملی است که با بروز استرس در روزهای امتحان بین دانش آموزان بسیار شایع است.
نظام ارزشیابی کشور سبب ایجاد استرس در دانش آموزان می شود
نظام ارزشیابی کشور سبب ایجاد استرس و اضطراب در دانش آموزان می شود: نظام آموزشی فعلی کشور بر محفوظات دانش آموزان تاکید می کند و یادگیری دانش آموزان مورد توجه قرار نمی گیرد ، باید سیستم آموزشی کشور به سمت یادگیری هدایت شود.
در امتحان سرنوشت یک ساله دانش آموزان در نصف روز رقم می خورد ، دانش آموزان هر قدر درطول سال زحمت کشیده و درس خوانده باشند در صورتی که در ساعات امتحان ، شرایط مناسبی نداشته باشند و به هر دلیلی نتوانند از پس سوالات امتحان برآیند ، زحمات یک ساله شان هدر می رود و همین موضوع نیز در بسیاری از موارد سبب اختلالات شدید روحی و روانی در آنها می شود.
با جایگزینی ارزشیابی توصیفی به جای ارزشیابی نمره ای ، اضطراب و استرس دانش آموزان به حد اقل می رسد ، در حال حاضر حدود 6 هزار دانش آموز در مقطع ابتدایی در قالب 200 کلاس و 100 مدرسه تحت پوشش ارزشیابی توصیفی قرار دارند ، این طرح به صورت آزمایشی در حال اجراست و چنانچه به نتایج مطلوب برسد در سال تحصیلی آینده به صورت سراسری برگزار می شود.
جایگزینی ارزشیابی توصیفی به جای ارزشیابی کمی نیازمند اعتبارات است ، ولی در حال حاضر اعتبارات لازم برای جایگزینی ارزشیابی توصیفی به جای ارزشیابی کمی و نمره ای برای تمام مقاطع تحصیلی وجود ندارد.
به جز نظام ارزشیابی که همواره با ایجاد استرس و اضطرابی که در بر دارد سبب مشکلات روحی برای دانش آموزان می شوند و فهم مطالب درسی را کاهش می دهند ، عواملی همچون تاکید خانواده ها بر نمره 20، ایجاد ترس و دلهره بیجا از سوی خانواده به منظور کسب نمرات بالاتر و تاکید بیش از حد آنها درباره درس خواندن و ترس از مردودی جزء عواملی هستند که بر اضطراب دانش آموزان می افزاید و سبب بروز انواع مشکلات روحی و روانی در آنها می شود.
نظام ارزشیابی سلامت روانی دانش آموزان را به خطر انداخته است
معاون آموزش عمومی و امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اثرات منفی مردودی بر بهداشت روانی دانش آموزان می گوید : در حال حاضر ارزشیابی از دانش آموزان با نمره و مقیاس کمی صفر تا20، سلامت روان آنها را به خطر انداخته است و میزان فهم مفاهیم درسی را به حداقل رسانده اس
ارزشیابی بر اساس نمره و مقیاس کمی صفر تا بیست حساسیت 20 زدگی را در میان دانش آموزان و والدین آنها رایج کرده و این در حالی است که این حساسیت در کسب نمره بیست ، اهداف تعلیم و تربیت وزارت آموزش و پرورش را به خطر انداختها ست و آنها را محقق نمی کند.
کارشناسان بر آورد کرده اند که هر سال بیش از ده درصد از دانش آموزان مردود می شوند که این موضوع نشان می دهد که نظام آموزشی کشور نتوانسته است از منابع اختصاص یافته به امر آموزش و پرورش استفاده بهینه را داشته باشد ، سالانه بیش از100 میلیارد ریال زیان به دلیل خارج شدن دانش آموزان هر یک از پایه های تحصیلی از نظام آموزشی بر کشور تحمیل می شود.
به رغم تمام مسایل و مشکلاتی همچون عدم هماهنگی مفاهیم درسی با نیازهای روزمره دانش آموزان ، عدم تناسب حجم محتوا با ساعات درنظر گرفته شده ، عدم هماهنگی محتوا با رشد ذهنی و جسمی دانش آموزان ، تغییرات مستمر محتوایی ، نامناسب بودن روش ها و امکانات آموزش و پرورش با محتوای برنامه ها که سبب افت تحصیلی و عدم یادگیری مفاهیم آموزشی توسط دانش آموزان می شوند ، دانش آموزان موظفند روزهای امتحان را با همین امکانات و موقعیت پشت سر بگذارند و موفق شوند و اما چگونه ؟