زبان فارسی زبان بین المللی عرفان است چه بسیار عارفانی که از ترک و عرب و هندی کتابهای عرفانی خود را به فارسی نوشته اند. مکتب تصوف هندوایرانی که از طریق ایران به آسیای غربی و حتی شمال آفریقا نشر یافت بیشتر کتابها و متون خود را به نثر یا شعر فارسی نوشته شده و زبان تصوف در شبه قارهی هند و حتی در میان ترکان همواره فارسی بوده است.
زبان فارسی به گنجینهای کهن و پربها و پر از در و گهر تشبیه شده است و همچون معدنی سرشار از گرانبهاترین گنجینههای زمین در دل زمان است. زبان و ادبیات فارسی و میراث این زبان توانمند با گنجینهای بینظیر و معنای عمیق پرچمدار عرفان، فرهنگ، اخلاق و زیباشناسی به پهنای جهان بوده و در طول تاریخ پیدایش خود، اندیشمندان و انسانهای بیشماری را از اقوام گوناگون از شرق و غرب جهان شیفته خود کرده است.
در طول تاریخ سترگ این تمدن کهن زنده ، زبان و ادب فارسی مورد توجه بسیاری ار عالمان ، محققان ،نویسندگان ، شرق شناسان و ایرانشناسان بزرگ جهان قرار گرفته بطوریکه در تمدن و ادبیات عرفانیش مسحورو هضم شدند و آثار بزرگی را از خود به یادگار گذاشته اند.شخصیت های چون: ر . گیرشمن،تاریخ ادبی ایران/ تالیف ادوارد براون،نور و ظلمت در تاریخ ادبیات ایران/ میخائیل . ای . زند،ایران و بابر/ ویلیام ارسکین،ادبیات کلاسیک فارسی/ آرتورجان آربری و تاریخ ادبیات فارسی/ تالیف هرمان اته نمونه های کوچکی از این رهاورد شیفتگی است.
پهنه تاریخ ادب ایرانی، بیانگر این حقیقت است که بزرگ مردان این خطه ادب پرور، با الهام از مواریث فرهنگی، معنوی و ادبی متناسب با فطرت پاک و سلیم انسانی و با الهام از سرچشمه زلال وحی الهی، ظرایف و طرایف سخن را به اعلی علیین رسانیده و در رهگذر تاریخ فرهنگ و ادب انسانی به بستر شورآفرینی و دلنشینی در خور وصفی کشانیدهاند.
عربی تنها یک نوع زبان است، ولی پارسی مانند شیرینی است ؛ این جملهایست معروف منتسب به یکی از ایرانشناسان هلندی به نام تایدنس . واژه های فراوانی در زبان های عربی، ترکی، روسی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی نیز فارسی است و بسیاری از فارسی زبانان آن را نمی دانند.
در بیشتر کشورهای دنیا زبان فارسی در دانشگاهها تدریس می شود ، علت این کار برمی گردد به علاقه فارس آموزان ، شناخت ایران و جغرافیای سیاسی و فرهنگی آن ، مطالعه در مورد ایرانشناسی و تاریخ کهن آن ، سفر به ایران و در آخر چون جمهوری اسلامی ایران به هر دلیل در صدر اخبار دنیا قرار دارد مخاطبین خاصش چاره ای جز فراگیری زبان فارسی ندارند تا در مورد ایران به روز شوند و اخبار آن را رصد و مطالعه نمایند.
گسترش ، رخنه و آوازه این تمدن بزرگ همراه با زبان و ادبیات شیرینش در قلمرو جغرافیایی ،معنوی و ادبیش جاذبه های خاصی را برای مخاطبین در سراسر دنیا رقم زده است .همه دلالت بر جهانی بودن و رسا بودن زبان فارسی می باشد. زبان و ادبیات فارسی در جهان با این گستردگی چه بصورت پیشرفت رایانه ای و چه بصورت نوشتار در کتب تاثیر خود را در جهان معاصر گذاشته است ، پس بپذیریم که زبان فارسی جهانی شده و مردمان و ملت های بسیاری را از فرهنگ غنی و ذخایر ادبی بی انتهایش سیراب خواهد کرد.
ایران با این تواناییها نباید چندان از ورود به وادی دنیای جهانی شده دوری کند و برای ورود به آن هراس داشته باشد. ایران دارای فرهنگ اسلامی است، فرهنگی که به سختی میتوان سیستمی فراگیرتر، وحدت بخشتر و انطعاف پذیرتر از آن را از لحاظ ارزشها و ایدهآلها جستجو کرد لذا با این رویکرد در آغاز قرن بیست و یکم نیز میتوان با تأکید روشهای خردگرایانه، به تداوم این روند یاری رساند و جهانی شدن را به موقعیتی تازه برای طرح دوباره ایران تبدیل کرد اکنون به گوشه ای از مراکز و دانشگاهها ی بزرگ دنیا(مستقل) که در آن زبان و ادبیات فارسی آموزش وتدریس می شود اشاره ای مختصر و مفید خوا هیم داشت ، تا بیشتر بپذیریم زبان و ادبیات فارسی جهانی شده است.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی
در کشور جمهوری اسلامی ایران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی یکی از چهار فرهنگستانى است که در زمان حاضر حوزههاى گوناگونی علمى، ادبى، و هنرى را از جنبههای مختلف موضوعى تحت پوشش قرار میدهند.
سه فرهنگستان دیگر عبارتند از:
فرهنگستان علوم
فرهنگستان علوم پزشکى
فرهنگستان هنر
اهداف
فرهنگستان زبان و ادب فارسی یکی از سازمانهای دولتی ایران است که بر اساس اساسنامهاش برای «حفظ قوت و اصالت زبان فارسی»، «پروردن زبانی مهذب و رسا» برای بیان اندیشهها، «رواج زبان و ادب فارسی»، و «ایجاد نشاط و بالندگی در زبان فارسی» ایجاد شدهاست. فعالیت اصلی این فرهنگستان که در ۲ مرداد ۱۳۶۹ خورشیدی (۲۴ ژوئیهٔ ۱۹۹۰ میلادی) تأسیس شد، انتخاب معادل فارسی (واژهگزینی) برای واژههای زبانهای خارجی بودهاست.
ارکان این فرهنگستان عبارتاند از رئیس جمهور ایران که رئیس عالی فرهنگستان است، هیئت امنای فرهنگستانهای ایران، شورای فرهنگستان (متشکل از اعضای پیوستهٔ ایرانی، اعضای پیوستهٔ فارسیزبان خارجی، و اعضای وابسته)، رئیس فرهنگستان، و دبیر فرهنگستان.
اولین رئیس این فرهنگستان حسن حبیبی بود که همزمان معاون اول رئیس جمهور ایران هم بود. دومین رئیس غلامعلی حداد عادل بود که در اواخر دوران ریاستش بر این فرهنگستان به ریاست مجلس شورای اسلامی نیز انتخاب شد. مدتی پس از انتخاب حداد عادل به ریاست مجلس، مجدداً حسن حبیبی به ریاست فرهنگستان انتخاب شد. در سال ۱۳۸۷ با بیمار شدن حسن حبیبی و با دستور محمود احمدینژاد، غلامعلی حدادعادل دوباره بر کرسی ریاست فرهنگستان تکیه زد[۱].
عضویت در این فرهنگستان مادامالعمر است، مگر در حالتی که عضوی استعفا کند، به علت غیبت زیاد مستعفی شناخته شود، یا «به دلیل سلب صلاحیت اخلاقی» عزل شود. اعضای این فرهنگستان عمدتاً ایرانی هستند ولی اعضایی از تاجیکستان و افغانستان نیز در این فرهنگستان عضویت داشتهاند یا دارند.
این فرهنگستان اصطلاحاً فرهنگستان سوم هم نامیده شدهاست، زیرا پیش از آن دو فرهنگستان دیگر به نامهای فرهنگستان ایران (فرهنگستان اول؛ ۱۳۱۴ تا ۱۳۳۳) و فرهنگستان زبان ایران (فرهنگستان دوم؛ ۱۳۴۷ تا ۱۳۶۰) به فعالیتهای مشابهی میپرداختند.