تحقیق مقاله انواع کاج ها

نابودی هزاران اصله کاج در زنجان

مدیر عامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری زنجان: سرمای کم سابقه زمستان سال گذشته، سبب نابودی بسیاری از درختان شهر گردید300 اصله درخت کاج توپی در سطح شهر از بین رفته است.

سرمای کم سابقه و یخبندان های شدید زمستان سال گذشته که به جهان سیبریایی معروف است ،سبب نابودی بسیاری از درختان از جمله کاج های توپی ومعمولی و سروها شد .

ادیبان ،مدیر عامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری زنجان در گفتگو با خبر نگار سرویس شهرخبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه زنجان – با اشاره به شواهد علمی و بررسی های کارشناسی انجام شده در سازمان گفت : انتخاب گونه ای از درختان برای کاشت در شهر نیازمند مطالعه وسیع در بازده زمانی حداقل 30 ساله دارد تا درختان قابلیت خود را در خصوص مقاومت در سرما و شرایط اقلیمی موجود نشان دهند و با شرایط محیط سازگارشوند . بنابراین دلیل اصلی عدم استقرار بسیاری از گونه های گیاهی در شهر زنجان ، بروز چنین شرایط به ویژه سرمای طوفانی زمستان زنجان است که باعث حذف بسیاری از گونه های گیاهی شده است . وی وضعیت غیر مترقبه زمستان سال گذشته را به فال نیک گرفت و آن را شاخصی برای انتخاب گونه های مقاوم درختان همیشه سبز از جمله انواع سروها ( سرو خمره ای ، سرو بادبزنی ، سرو ناز و سرو نقره ای و ...) عنوان کرد .ادیبان تصریح کرد : با حفظ حداکثر سرانه فضای سبزدر فصول سرد سال ، دیگر شاهد حذف حجم زیادی از درختان نخواهیم بود .وی افزود : سایر درختان از جمله خزان پذیرها نیز دچار سرمازدگی شدند که در فصل بهار سالجاری این تغییرات محسوس تر خواهد شد . مدیر عامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری زنجان بیان داشت : طبق آمار موجود در سازمان ، 300 اصله درخت کاج توپی در سطح شهر از بین رفته اند .وی انتخاب گونه های کاج و سرو را محدود به باغچه ها و نقاط محفوظ و شرایط ویژه نگهداری در زمستان عنوان کرد .ادیبان بیان داشت : ازبین کاج ها ، کاج سیاه با حداقل واکنش در سرمای زمستان سال گذشته از وضعیت خوبی برخوردار است .وی با بیان اینکه سوز سرمای زمستان سال گذشته در کنترل و پیشگیری شیوع آفات در امسال تا حدودی مؤثر بوده است ، به تمامی علاقه مندان به فضای سبز توصیه کرد تا قبل از انتخاب درخت یا هر نوع دیگری از گیاهان برای کاشت در محوطه و باغچه های منازلشان با واحد مشاوره و کارشناسی سازمان مشورت انجام دهند تا بهترین گزینه برای طرح های کاشتی انتخاب شود .این مقام مسئول در پایان گفت : واحدهای علمی و کارشناسی سازمان با جمع آوری و تفسیر تمام اطلاعات از جمله هواشناسی ، خاکشناسی و شرایط فرهنگی و اقلیمی شهر زنجان در انتخاب گونه ای مناسب از درختان و گیاهان در شهر، بهترین راهنمای شهروندان در امر فضای سبز خواهند بود .

معرفی برخی از گونه های گیاهی مناسب برای ترمیم و گسترش فضای سبز منطقه

بهترین مصرف برای انتخاب گونه های گیاهی مناسب برای ترمیم و گسترش فضای سبز گیاهان بومی و سازگار منطقه می باشد

-        افراها  Acer sp  : از درختان پهن برگ با چوب صنعتی و بعضاً زینتی هستند . برگها اکثراً پنجه ای متقابل و شانه ای شامل 5-3 برگچه نوک دله با دندانه های نامنظم است که در زمستان خزان می کنند میوه های فندقه دارای دو بال است و در تابستان می رسد . افراها در بیشتر خاکها و شرایط مقاوم بوده و گونه های مهم آن عبارتند از افرای سیاه (Acer negundo ) ، کرپ (Acer compester ) و افرای شبه چناری ( Acer pseudo platarius )

-        آیلانتوس(عرعر) Ailanthus altissima : درختی است خزان کننده و سریع الرشد با فرحی گسترده و شاخه هایی چنگال مانند با برگ هایی به رنگ سبز تیره و مرکب از 30-15 جفت برگچه بیضی شکل و درشت – گلهای آن به شکل خوشه ای بزرگ ، مرکب از گلهای سبز رنگ کوچک و میوه های بالدار جذاب و سبز رنگ که پس از مدتی به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز در می آیند .

-        بادام تلخ (Amygdalus comunis): درختی است به ارتفاع 8 متر بدون خار – شاخه های جوان کوتاه و متعدد با برگهای تخم مرغی شکل سر نیزه ای یا بیضوی بطول cm  9 و به عرض  cm 3 با قاعده کم و بیش گوه ای که مطمئناً با توجه به ارزش اقتصادی و مقاومت آن در برابر کم آبی در طرح های توسعه فضای سبز بسیار مفید خواهد بود .

-        تنگرس( بادام خارآلود)(Amygdalus lycioies ) : درخچه ای خار آلود با ارتفاع 5/0 متر و با شاخه های جوان که ابتدا صاف و قهوه ای روشن بوده و سپس متمایل به خاکستری روشن یا تیره می شود و دارای خارهای منشعب و سختی است . از این گونه معمولاً در تثبیت خاکها در مناطق فرسایشی استفاده می شود .

-        کاج سیاه: درختی است همیشه سبز با رشد بطئی و بومی اروپای جنوبی ، این درخت نسبت به سرما و خاکهای گچی مقاومت خوبی دارد . فم طبیعی درخت مخروطی و برگهای آن سبز تیره است .

-        بنه (چاتلانقوش) Pistacia atlantica : درختی است خزان کننده با ارتفاع بیش از cm  15 که دارای تاجی گرد و بزرگ می باشد . برگهای آن شانه ای فرد با 5-2 جفت برگچه گرد و گل آذین خوشه ای باز است . از این دخت صمغی استخراج می شود که ارزش اقتصادی فراوانی دارد .

-        پسته Pistacia Vera : درختی است کوچک با ارتفاع 5 متر و برگهای چرمی شکل صاف و تخم مرغی که در اغلب نقاط ایران می روید . روی برگ سبز و پشت آن مات و کمرنگ است و بردباری آن در مقابل بسیاری از شرایط نامساعد ارافیکی و کلیماتیکی باعث گسترش زیاد آن شده است .

-        سپیدار Populus : درختی است خزان کننده و سریع الرشد که عمر آن حدود 60 سال است ابعاد این درخت متوسط تا بزرگ و تاج باز و تخم مرغی دارد . پوست تنه درخت جذاب و به رنگ روشن  درختان کهنسال تیره رنگ است . برگهای پنجه ای شکل آن در قسمت دی سبز یراق و در قسمت پشتی انبوه از کرک های سفید غدی است .

-        سماق معمولی Rhus coriaria : این  درخت بومی نواحی مدیترانه ای است و در رشته کوههای ایران هم می روید . قامت درخت کوچک و به ارتفاعm 4-3 است.

برگهای مرکب شانه ای آن بطول  cm 18 می رسد و دارای 5 برگچه است . برگچه های رنگی و گل آذین متراکم خوشه ای و خیای رنگ آن زیبایی این گونه را دو چندان می کند .

-        سرو نقره ای cupressus arizonia : درختی است همیشه سبز با رشد اولیه بطئی و طول عمر زیاد فرم درخت مخروطی تراکم و متقارن است و برگهای فلسی آن کبود نقره ای خام و متراکم است . این درخت نیز به شرایط خشکی و سرمایی بسیار مقاوم است .

-        سنجد Elaeagnus angustifolia : درختی است با قامت متوسط و برگهای نیزه ای یا بیضی شکل که روی آن نقره ای کبود و پشت آن نقره ای رنگ است به همین علت این درخت از دور به شکل توده نقره ای خام دیده می شود گلهای این درخت زرد رنگ و معطر است .

-        زبان گنجشک fraxinus rotondi folia : درختی است خزان کننده ، پر رشد که در بیشتر نقاط استپی کشور می روید ، برگهای این درخت سبز کبود رنگ و به شکل نیزه ای با انتهایی کشیده است .

-        توت Morus sp  : درختی است با ارتفاع m 15-10 با تاج کروی و انبوه – تنه کوتاه با برگهای تخم مرغی پهن و نوک تیز . بعضی از گونه های آن ارزش اقتصادی داشته و بطور کلی در مقابل کم آبی بسیار مقاوم می باشد .

-        کاج تهران Pinus eldarica : درختی است همیشه سبز و سریع الرشد که نسبت به خشکی و سرما مقاوم است ، فرم طبیعی این درخت مخروطی و پوست بدنه آن شیار دار است و به واسطه ترشح ازین معطر باشد .

-        کاج مشهد ( کپه ای )Pinus mugo : درختی است همیشه سبز – کوتاه قامت با برگهای سوزنی کوتاه . این درخت کند رشد بوده و حداکثر تا ارتفاع 5/2 متر رشد می کند و فرم کپه ای بخود می گیرد . علت نامگذاری آن در بین باغبانان نیز به همین دلیل می باشد .

-        بادام کوهی ( ارژن ) Amygdalus scoparia : درخچه ای است خاردار که ارتفاع آن تا 6 متر می رسد . مقاوم به شرایط نامساعد بوده و برگهای آن باریک و نیزه ای با انتهای پهن و کند و شاخه هایش صاف و براق و قطر گلهای سفید رنگش به cm 5/2 بالغ می شود.

-        زرشک Berberis integerrima : درخچه ای است خاردار با ارتفاع حدوداً 3 متر و شاخه های متعدد آن به رنگ قهوه ای یا ارغوانی است . برگهایش چرمی شکل و واژه تخم مرغی شکل به رنگ قرمز است . گل آذین این درختچه خوشه ای طویل و میوه های آن برنگ ارغوان سرخ می باشد و به شرایط سرمایی بسیار مقاوم است .

-        داغداغان Celtis caucasica : درختی است زیبا و خزان کننده ، قامت درخت به m  25-20 هم می رسد . پوست آن صاف و خاکستری تیره است . دارای تنه کوتاه و تاج گرد و بزرگ و انشعابات دیستیک است . برگهایش تخم مرغی نامتقارن با انتهایی کشیده و روی برگ سبز تیره و زبر و پشت آن دارای کرکهای نرم و خاکستری می باشد و طول آن در حدود cm 15-5 است . این درخت در برابر سرما و خشکی به خوبی مقاومت می کند .

-        ارغوان Cercis siliaua strurn : این درخت کوچک بومی آسیا و اروپاست  و بسیار مقاوم به خشکی و سرماست . دارای رشد چند تنه ای با برگهای قلبی شکل و به رنگ سبز کبود است . در درختان بزرگتر گلهای ارغوانی شکل قبل از باز شدن برگها در اوائل اردیبهشت ماه به رنگی یکدست در می آید و باعث زینت دادن به عرصه می شود .

-        شیر خشت Cotoneaster nummularioides : این درختچه بسیار زیبا و مقاوم به سرما و خشکی است . ارتفاع آن تا 3 متر می رسد . شاخه های آن ارغوانی تیره و برگهایش کوچک و  واژه تخم مرغی است .

-        زالزالک Crataegus sp : درخچه ای مقاوم به سرما و خشکی – خزان کننده  با تاج گرد و خارهای فراوان می باشند که قامتی متوسط دارند برگهای آن تخم مرغی تا لوزی شکل است . وجودشکوفه های بهاری سفید رنگ و نیز میوه های کروی قرمز و براق آن جلوه ای ویژه به این درختچه بخشیده است .

-        سماق آمریکائی Rhus tyhina : این درخت بسیار زیبا بومی آمریکای شمالی است . ساقه و برگ آن دارای کرک های مخملی و برگهایش کشیده و بزرگ است و در پاییز به رنگ قرمز و حنایی تغییر می کند . میوه ای سرخ آن نیز بر زیبائی هر چه بیشتر درختچه می افزاید .

-        اقاقیاRobinia Pseudoacacia : درختی است خزان کننده و پر رشد . شاخه های جوان و معمولاً خاردار این درخت به فرم گسترده است . در شرایط جنگل تا ارتفاع 25 متری رشد می کند . برگهای شانه ای مرکب – گل های خوشه ای آویزان آن متراکم از گل هایی به رنگ سفید و معطر است . طول خوشه گل به cm 30 می رسد . از این گونه یک واریته بسیار زیبا بنام اقاقیای چتری وجود دارد.

گونه های گیاهی - پوشش علفی و خاکی مابین پوشش درختی :

مطالعات  انجام شده نشان می دهد که متوسط پوشش علفی در تیپ سوزنی برگ 10/2 درصد بوده است . عواملی را که می توان علت نقصان پوشش علفی در قطعات سوزنی برگ دانست ، خاصیت آللوپاتی گونه کاج تهران ، کمبود رطوبت مورد نیاز پوشش علفی ، کوبیدگی شدید خاک ، تراکم زیاد درختان کاج در واحد سطح ، نور و حرارت کم و فراوانی لاشبرگ و سوزنهای ریخته شده در این قطعات می باشند.