دستور العمل هایی برائ سنجش تعداد جهانگرد:
مقدمه:
نقطهً مهم این است که جهانگردی امروزی توجه کشورهای جهانگردی پذیر را به یک سیستم بین المللی سنجش تعداد جهانگرد جلب کرده است . چنین سیستمی فقط به تعداد جهانگردان ورودی و مدت اقامت آنها در این کشور نمی پردازد،بلکه به میزان عایدات از این صنعت و ساختار و روند تولید(ارزش خالص و ارزش افزون)که نتیجهً این رخداد در کشور میزبان توسط جهانگردان داخلی و خارجی پدیدار می شود نیز می پردازد. میزان دقت این سیستم به میزان دقت اطلاعات جمع اوری شده تجزیه و تحلیل آنها و میزان دسترسی حسابرسان در رسیدن به نتایج صحیح بستگی دارد.
یک سیستم اطلاعات کامل جهانگردی باید دو هدف زیر را برآورده کند:
الف: اطلاعات لازم در جهت جذب پذیرایی از جهانگردان را فراهم کند.
ب:روشن تر کردن اهمیت سنجش تأثیرات متنوع پدیدهً جهانگردی روی موازنهً پرداختها و در روی اقتصاد کلی که شامل تأثیرات درآمد،مخارج و استخدام در بخشهای مختلف میباشد.
به عبارت دیگر چنین سیستمی که جوانب مختلف جهانگردی را در برمی گیرد که شامل آمارهای جمعیت شناسی،اقتصادی،اجتماعی ومالی می باشد.
این سیستم آماری کامل در راه تثبیت با مشکلات زیادی مواجه است.در کشورهای در حال توسعه کمبود افراد واجد شرایط در طراحی سیستم و حمایت از آنها ممکن است اصلی- ترین مشکل باشد.
از این گذشته تفاضل موجود بین مقادیر مبادلات بازار و دولتی باعث افت در دامدهای معاملات خارجی می شود که معمولاَسیستم پولی کشورهای درحال توسعه راتعیین می کند. پس تعیین تأثیر جهانگردی بر اقتصاد ملی زیاد دقیق نمی باشد.علاوه بر این،ناتوانی انها در تشخیص آمارمسافرتها از آمار جهانگردان که بایکدیگر تفاوت دارند علت ومعلوم عدم دقت سیستمهای آماری جهانگردی در کشورهای درحال توسعه می باشد.
از سوی دیگرکشورهای توسعه یافته(مخصوصاکشورهای اروپای غربی که ارائه کنندهً بزرگترین بازارهای جذب جهانگرد هستند)نمی توانند سیستم کامل بازرسی مرزی را به عنوان اساس آمار جهانگردی خود تعیین کنند، چون پس از برداشتن مرزها،رویداد وتشریفات مرزی را هم جمع آوری کرده اند.
به علاوه توضیحاتی که نقاط آغازین چنین سیستمی با هدف سنجش مقداروتأثیر جهانگردیمی باشند در کشورهای مختلف انواع گوناگونی دارند.علاوه برتنوع روشهای جمع آوری اطلاعات،این عامل باعث کاهش مقایسه های دقیق و کارساز بین کشورها می شود در نتیجه انباشتگی مقادیر محلی یا بین المللی بسیار محدودی هستند.
در این فصل ما قصد نداریم تمامی زمینه های آمارجهانگردی را مورد بررسی قراردهیم بلکه به نقاط مهم این سیستم بسنده می کنیم.
توضیح اطلاعات آماری اصلی:
جمعیت جهانگردان ورودی به هر کشورشامل گروهای مسافرین ورودی در دسته های زیر میشود:
الف:مهاجرین(دائمی یا موقتی)-افراد غیربومی که می خواهند درآن منطقه ساکن شوند و جمعیتی را تشکیل دهند که در داخل این کشور دستمزد دریافت می کنند.
ب:بازدید کنندگان-افرادغیر بومی که مدت کوتاهی در کشور اقامت می کنند(یک سال یا کمتر) که درداخل این کشور دستمزد دریافت نمی کنند.
ج:ساکنین-شهروندان یاافرادی که پس ازمدتی اقامت درخارج دوباره به کشوربازمیگردند.
(معمولا کمتر از یک سال نیست).
د:دیپلماتهاونظامیان خارجی که در کشوراقامت دارند.
گروه باز دیدکنندگان بیشترین توجهرادرصنعت جهانگردی به خودمعطوف می کنند.
واژهً بازدیدکنندگان در جهان اجلاس سازمان ملل متحّد دربارهً مسافرت وجهانگردی در
سال(1993)به عنوان فردی که از یک کشور خارجی دیدن می کنندکه درآن سکونت ندارد
وقصدندارد دراین کشور درآمدی کسب کند.پس،عامل بازشناسایی جهانگرداین است که او فردی غیربومی است که با هدفی غیرازکاریابی از کشوری بازدیدمی کندهدف ازاین دیدار
میتواند گذراندن یک تعطیلات یادیدارخانواده،حضوردرکنفرانس،فعّالیت تجاری یاتلفیقی از
این مواردباشد.
سیستم ارزشهای ملی سازمان ملل این افرادغیربومی رابه(6)دسته تقسیم می کند:
الف:افرادی که به مدت کمترازیک سال ازکشوردیدن می کنند وهدف استخدامی ندارند.
ب:خدمهً کشتی های خارجی که درلنگرگاه های کشورتوقف کرده اند.
ج:مسافرین تجاری خارجی که کمترازیکسال در کشور اقامت میکنندوکارمندان خارجی
که به مدت کمترازیکسال درشرکتهای خارجی مشغول کارهستند(نصب ماشین الات یا
لوازم).
د:کارگران فصلی.
ه:دیپلماتهاواعضای نیروهای مسلح خارجی مستقردرکشور.
و:مقامات سازمانهای بین المللی که اهل این کشورنیستندومأموریت آنهاکمترازیکسال می-
باشد.
افراد شامل بندهای (الف- ب –ج – ه ) را می توان در بیا نیّه اجلا س ُرم 1963 جای داد،
اما مورد (د) را نمی توان جزء آن محسوب کرد،چون درآمد مشاغل آنها از داخل کشور می باشد وهمچنین کارگران خارجی که مرتّبأ برای یافتن کاراز مرزهاعبورمی کنند وبه کشوردیگرمی روند. گروه(و) که دربرگیرندهً دیپلماتها وافراد نظامی خارجی ساکن کشورمی باشد،جزء دسته بندی خاصی هستند چون انها زندگی کاملا جداگانه ای دارند،ونمی یتوانندبه عنوان بازدید کننده محسوب شوند ودوستان وخانواده آنها هم که برای ملاقات آنها می آیند چنین وضعیتی دارند.
توضیحات مربوط به بازدیدکننده ،دو دسته بندی را شامل می شود:
جهانگردان که حداقل ( 24 ) ساعت در کشور اقامت می کنند و هدف آنها یکی ازموارد زیراست:
الف:تفریح( سرگرمی- تعطیلات- درمان- تحصیل-مذهب و ورزش).
ب:شغل،خانواده-مأموریت و ملاقات.
گروه دوم بازدید کنندگان رامسافران یک روزه می نامند که فقط یک روز در کشوراقامت
می کنند و شب راآنجا نمی گذرانند (این مورد ممکن است در برخی از کشورها چنان مهم
باشدکه باید در برنامه ریزی وسایل حمل ونقل،تسهیلات خردید،غذا خوریها،کافه ها وغیره
باید آنرا مدّ نظر قراردارد . مانند: اسپانیا- ایتالیا- مکزیک- یوگسلاوی و کانادا ).
آیا افرادی که در خارج از کشور کار میکنند و برای تعطیلات ویا دیدار خانواده به کشورشان می آیند جهانگرد هستند،جای سوال دارد که در کشورهای مختلف جواب متفاوتی دارد. از آنجایی که ملیت درآمار جهانگردی عامل مهمی بشمار نمی رود،این افراد را نمی توان به معنی کامل جهانگردی به شمار آورد مگر اینکه به طور قانونی مقیم کشوری باشند که در آنجا کار می کنند .این عامل باعث می شودتاآنهارابه عنوان بازدیدکنندگان واقعی به شمارآمدکه برای مدتی کوتاه کمترازیکسال درکشورخودشان اقامت
می کنند.
منبع اطلاعات آماری :
منابع آمارهای اصلی مانندمرزها،وموسسات مسکن وبانکهارابطه تنگاتنگی باهم دارند،واطلاعات جمع آوری شده درهریک ازاین منابع بایددرهمه زمینه هاپشتوانه ای برای همدیگرباشند.همانطوری که تعدادجهانگردان واردشده مونظرقرارمیگیردجمع آوری اطلاعات دربازرسی های مرزی هم ممکن است،این عامل محاسبه کاملی رامهیا می کندو
به منظورتشخیص انواع مختلف مسافران بکارمیرود(برحسب هدف مسافرت)وحتی میتوان ازآن برای جداکردن جهانگردان ازگردشگران استفاده کرد.
یک بازرسی مرزی به خودی خود نمی تواند تعیین کند که جهانگران پس ازورود به کدام به منطقه می روند یا تراکم جهانگردان در کدام شهرها و نواحی از کشور بیشتر است.به علاوه،نمی توان گردش گری داخلی را هم به حساب آورد. برعکس تسهیلات مسکن همانند
افراد بومی، جهان گردان را هم در بر می گیرد. و افراد غریبه را صاحب مسکن می کند،
اما آنها به گردش گران و جهانگردان اجازه نمی دهند تا با دوستان و خانواده اقامت کنند یا در محلهای شخصی دیگر قامت کنند. با ثبت جابجایی جهان گردی که در اماکن عمومی داخل کشوراقامت می کنند و مناطقی که بیشتر جهانگردان را جذب میکندو نوع مسکنی که انواع ملیتهای مختلف جهانگردان را بر میگزینند،امتیز برتر ثبت اطلاعات در بازرسیهای مرزی می باشد.با این همه آنها نمی توانند تعداد دقیق جهانگردان ورود به کشوررا تعیین کنند ،چون این تعداد دقیق با اقامت جهانگردان در یک محل (غیر محتمل) یا جابجایی او در مناطق مختلف کشور دو یا چند برابر می شود.
برای طراحی ظرفیتهای تسهیلاتی بیشتر آمارهای مؤسسات تسهیلاتی لازم و ضروری هستند. ظرفیت نهایی هتل های موجودمیزان فضای اشتغال شده باید همیشه با تعدادجهانگردان ورودی ،بر طبق آمار بازرسی مرزی (بخصوص در ماههای پررونق) و
میانگین زمان اقامت جهانگردان داخلی وخارجی مقایسه گردد.
چنین مقایسه ای در برسی صحّت آمار این دو منبع نقش اصلی دارد. اگرچه آنها هرگز نمی توانند محوری باشند، این تفاوت میتواند تعداد جهانگردانی را که در اقامت گاههای خصوصی وثبت نشده ،اقامت دارندرا نشان میدهد. آمارهای مرزی و تسهیلات مسکن اطلاعاتی را در مورد جهانگردان ورودی، ملیت وکشور آنها و مدت اقامت آنها فراهم میکنند . درهردوموردتعداد جهانگردان ورودی به معنی تعداد بازدیدها است نه تعداد افراد،
چون ممکن است یک جهانگرد در طول مدت آمارگیری بیش از یکبار از کشور دیدارکند.
منبع اطلاعاتی معمول در مورد در امد های حاصل ازجهانگردانخارجی باید با تعداد کلی
جهانگردان ورودی و مدت اقامت او درکشورمربوط مقایسه شود و درمقایسه با آمارهای
مستقل پدیده روزانه جهانگردی در مورد حر شخص مقایسه گرددکه معمولا توسط اداره آمار کشوری یا سازمان جهانگردی ملی در کشور انجام می پذیرد .
محاسبه وطبقه بندی ورودجهانگرد:
محاسبه ورود جهانگردان خارجی معمولا از طریق نقاط ورودی صورت می پذیرد.
باز دید کنندگان معمولا بر طبق کشور یا روشهای حمل ونقل طبقه بندی می شود. همچنین
بر طبق تاریخ ورود درماههای مختلف دسته بندی می شوند . این روش آغاز خوبی است که می تواند به کمک پیش بینی و برنامه ریزی مناسب بیشتر توسعه یابد .
در حالی که به دلایل تراکم منطقه های وتسهیلاتی کاربرد این روش کامل محاسبه جهانگردان در بعضی کشورها همواره مشکل تر می شود ،ام هنوز در کشوری که تشریفات ویزا را دارا می باشد جواب گوخواهد بود. این سیستم اطلاعاتی در مورد مسافران خارجی باید تحقیقاتی را به همراه داشته باشد سازماندهی چنین تحقیقاتی، اطلاعات عددی درباره زمینه های مورد نظر را در اختیار قرار میدهد . این تحقیقات نمادین باید قادر باشند جزئیات چنین پدیده ای را تأمین کنند :
1- سن وجنسیت و مسافر
2- کشور ومحل سکونت
3- رده اجتماعی یا گروه درآمدی
4- مدت اقامت
5- هدف از مسافرت
6- وسیله حمل ونقل مورد استفاده
7- نوع تسهیلات مسکن
8- حوادث روی داده در کشور تحت بازدید
9- زمان(ماه) بازدید
10-نوع محل بازدید (ساحل ، کوه، حومه شهر، چشمه اب معدنی وغیره).
این نمونه گیری باید در بندر گاه ها، فرود گاه ها، هتل ها و سایرمکانهای تسهیلاتی انجام گیرد. نقطه مهماین است کهانتخاب محل باید بدون ترتیب باشد . اگر برحسب پراکندی ملیتها یک قسمت از هر ملیت یا کشور محل سکونت منظور گردد نتیجه گمراه کننده خواهد بود . تعداد نهایی واحدها در این نمونه باید در رابطه با سطحقابل خطای نمونه برداری تعیین شود.روشهای متداول در نمونه برداری پرسش نامه ها و مصاحبات هستند مسافرت دریایی بیشترین فرصت را برای محاسبه افراد ورودی به وجود می اورد، چون زمان بیشتری برای مصاحبه وجود دارد و فضا آرامتراست.
نتایج حاصل از این آمار گیری ها باید با آمارهای حاصل از هتل ها وتسهیلات هزینه دار مانند پانسیون ها، کمپها، روستاهای توریستی تطبیق یابد، در حالیکه مقایسه های ثبت شده در مرزها وهتل ها باید درارتباط با اجازه پرداخت برای بعضی عوامل که به دلایل مختلف تحت پوشش نیستند و ثبت چندگانه که به طور معمول در ورود جهانگردان به هتل ها اتفاق می افتد.
آمارهای مربوط به ورود بازدید کننده یا جهانگرد به یک کشور یا یک مؤسسه تسهیلاتی به عنوان بازدیدهای چند گانه توسط همان بازدید کنندگان یا جهانگردان در طول یک سال به حساب نمی اید. اما آمارهای ورود باید به عنوان آمار تعداد بازدید کننده ها محسوب گردد، نه به عنوان تعداد بازدیدکننده ها و جهانگردان فردی.
محاسبه تعداد شبهای اقامت جهانگرد:( زمان اقامت ).
زمان اقامت یک توریست باید از طریق تلفیق تعداد شبهای اقامت در هتل ها در مناطق مختلف محاسبه شود. در حالیکه این یک روش معمول است، اماازاطمینان کافی برخوردار
نیست، مگر اینکه فرد ازآمارهای این هتل ها کاملا مطمئن باشد.این عامل نیازمند دو مورد زیراست:
اول:اینکه برآیندهای تکمیل شده توسط هتل ها، باید تمامی تسهیلات فرعی مورد استفاده بازدیدکنندگان را ، تحت پوشش قراردهد. صحت این برآیندهای ثبتی تسهیلات به طوراهم بستگی به مسئولیت وقدرت محلی سازمان ملی جهانگردی یا هر اداره دولتی وابسته و همکاری و حسن نیت هتل داران دارد.
دوم:میزان دسترسی افراد سازمان جهانگردی است که به آسانی می توانند بر آیندهای جعلی را وارد مجموعه کنند.
اطلاعاتی که در هتلها، کمپها، پانسیونهاو روستاهای توریستی از بازدید کننده ها جمع اوری می شود باید محدود باشند:
نام ................ . ( در اهداف آماری اهمیت ندارد )
همراهان : همسر ..... و اعضای خانواده با (16) سال یا بیشتر و..... کودکان زیر(16) سال .
آدرس دائمی در کشور( محل سکونت ) .................... .
آیا این اولین هتل شماست آیا اولین ثبت اطلاعات شما در طول بازدید از این کشور است ؟
بله...... . خیر....... .
به کمک این سؤالات استاندارد، یک گزارش زمانی (ماهیانه، فصلی وغیره )می توان تهیه شود که نشانگر موارد زیر باشد :
الف:تعداد ورودیهای هتل بر طبق کشورهای محل سکونت (یا گروههای کشورها در صورت لزوم ).
ب:تعداد شبهای اقامت در هتل در طول زمان گزارش، طبقه بندی شده براساس کشورهای محل سکونت (یا در صورت لزوم گروهها کشورها ).
این آمارها را همچنین می توان بر اساس طبقه بندی و درجه هتل دسته بندی کرد.
این اطلاعات را می توان به جنبه های مناسب ظرفیت های موجود ارتباط داد تا میزان سکونت را به دست آورد .
آما اگر آمار ثبت شده هتل ها قابل استناد نباشند، تنها روش بازرسی مرزی خواهد بود.(کارتهای ورود خروج ). هر ملتی باید پرونده ای به ترتیب حروف الفبا داشته باشد .
زمانی که جهانگرد وارد کشور شد، کارت ورود او باید در این پرونده نگهداری شود و یک شماره رمز مشخص داشته باشد و روزی که کشور را ترک می کند، کارت خروج او به کارت ورود او ضمیمه می شود تا بتوان مدت اقامت او را حساب کرد.