آئین کار نگهداری و ترابری گوجه فرنگی در سردخانه
1 - هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد ارائه روش برداشت و عملیاتی است که باید به منظور حفظ کیفیت و جلوگیری از فساد گوجه فرنگی انجام گیرد .
این روش در مورد گوجه فرنگی هائی که به مصرف فرآیند صنعتی میرسند کاربرد ندارد .
2- آماده سازی گوجه فرنگی
2-1- برداشت : گوجه فرهنگی باید در هوای خشک برداشت شود .
2-1-2- میزان رسیده بودن گوجه فرنگی در هنگام برداشت بستگی به عوامل زیر دارد:
- مقصد ترابری
- مدت ترابری
- شرایط ترابری
- مورد یا موارد مصرف
- مدت مورد نظر برای نگهداری
- زمان مورد نظر برای عرضه به بازار
2-1-3- رنگ گوجه فرنگی مهمترین ضابطه برای تعیین زمان برداشت میباشد ( رجوع شود به جدول شماره 1)
2-1-4- بلافاصله بعد از برداشت ( حداکثر در طی 12 ساعت ) باید گوجه فرنگی را مشروطه , بسته بندی , ارسال و یا در سردخانه نگهداری نمود .
2-2- کیفیت : گوجه فرنگی هایی که برای ترابری و نگهداری به مدت کوتاهی در نظر گرفته شدهاند باید دارای ویژگیهای مندرج در استانداردهای مربوطه و نیاز بازار باشند .
- گوجه فرنگیها باید سالم و تمیز , دارای سفتی مناسب با درجه رسیده بودن و عاری از رطوبت اضافی سطحی بوده و از نظر اندازه طبقه بندی و از لحاظ دما مشروطه شوند.
- وجود دم روی میوه اختیاری است و الزامأ شرطی برای ترابری و نگهداری در سردخانه نمیباشد . اطمینان از یکنواختی رنگ و میزان رسیده بودن گوجه فرنگیها در یک بهر اهمیت داشته و دامنه نوسان رنگ میوه نباید بیش از دو درجه از تفاوت رنگ جدول یک تجاوز کند.
3- بسته بندی
گوجه فرنگیهایی را که برای نگهداری در سردخانه و ترابری با وسایل مجهز به تجهیزات سرمازا در نظر گرفته شدهاند میتوان در انواع بستهها ( چوبی - مقوایی - پلاستیکی ) بسته بندی نمود , مشروط بر آنکه فشاری که بر روی میوهها وارد میشود موجب کاهش کیفیت آن در طی ترابری و نگهداری نشود
موجبات گردش هوا در اطراف بستهها و داخل آن باید فراهم باشد .
چنانچه نگهداری گوجه فرنگی در سردخانه ضروری باشد باید آنرا پیش از نگهداری در سردخانه خنک کرد .
- بعد از برداشت گوجه فرنگی , مشروطه کردن , دسته بندی باید آنرا به اندازهای خنک کرد که دمای آن بیش از 2 درجه سلسیوس با دمای بهینه ترابری و نگهداری اختلاف نداشته باشد .
- برای جلوگیری از تراکم بخار آب روی میوه توصیه میشود که وسیله ترابری نیز قبلا خنک گردد .
5- بارگیری در وسایل ترابری مجهز به تجهیزات سرمازا یا سردخانه
گوجه فرنگی باید حداکثر ظرف مدت 24 ساعت بعد از برداشت در سردخانه یا وسیله ترابری ( مجهز به تجهیزات سرما از ) بارگیری شود .
کیفیت گوجه فرنگی در صورتیکه دمای آن ولو به مدت چند ساعت به بالاتر از 25 درجه سلسیوس برسد بطور قابل توجهی کاهش مییابد . اگر نتوان دمای بهینه نشان داده شده در جداول 1 و 2 را حفظ کرد میتوان گوجه فرنگی را در دمای بین 6 تا 25 درجه سلسیوس نگهداری نمود ولی بهر حال گوجه فرنگی را در خارج از دمای بهینه آن نباید بیش از 12 ساعت نگهداری نمود .
توصیه میشود هر سالن نگهداری سردخانه یا هر وسیله ترابری مجهز به تجهیزات سرمازا با گوجه فرنگی هایی شود که از نظر رسیده بودن و اندازه یکسان باشند .
- بستههای حاوی گوجه فرنگی باید به دقت جابجا شود .
اگر عملیات بارگیری و تخلیه در سردخانه بطور مکانیکی انجام گیرد توصیه میشود که از پالت برای جابجایی استفاده شود . بعد از بارگیری در سردخانه اطمینان از گردش خوب هوا دارای اهمیت میباشد .
6- شرایط بهینه در طی ترابری با وسایل نقلیه مجهز به تجهیزات
سرمازا و نگهداری در سردخانه
6-1- دما : دمای بهینه که در طی ترابری و نگهداری باید بکار گرفته شود بستگی به درجه رسیده بودن گوجه فرنگی , مدت مورد نظر برای ترابری و نگهداری و شرایط توزیع دارد . بطور کلی , هر چه گوجه فرنگی رسیدهتر باشد دمای پایینتر را بهتر تحمل میکند .
جدول شماره 1, دمای توصیه شد را در رابطه با درجه رسیده بودن گوجه فرنگی مشخص میکند .