قسمت عمده ای از هزینه های سرمایه گذاری واحد پرورش طیور سرف تهیه جایگاه نگهداری می شود و در صورتی که به این موضوع اهمیت داده نشود ممکن است بر روی طیور که حیوان آسیب پذیر هستند آثار نامطلوبی بگذارد، در پرورش طیور گوشتی به علت که پرندگان حساس و در حال رشد هستند، بروز هر گونه مشکل محیطی ناشی از سهل انگاری در ساختمان می تواند منجر به ایجاد استرس، کاهش تولید، تلفات و شیوع بیماری ها شود و صدمه های جبران ناپذیری را به واحد فوق وارد کند.
این واحد پرورش طیور گوشتی در قسمت جنوب شرقی کشور قرار دارد و این منطقه، منطقه ای است گرمسیر محسوب می شود و باید برای ساخت سالن باید نکاتی مورد توجه قرار گیرد که شامل:
بررسی وضعیت اقتصادی منطقه و امکان فروش محصولات آن
نوع پرنده پرورشی، نحوه پرورش و ظرفی واحد پرورش طیور.
وجود راه مطلوب برای حمل و نقل نهادهای مورد نیاز و امکان رساندن محصول تولیدی به بازار مصرف.
امکان تامین کارگر ماهر و افراد متخصص.
بررسی امکان مکانیزاسیون و افراد متخصص.
رعایت فاصله مجاز بین واحد پرورش و منطقه های مسکونی، منابع آلودگی و سایر واحدهای دامپروری.
استفاده از مصالح ساختمانی ارزان قیمت و با کیفیت و کارآیی مطلوب و همچنین امکان گسترش واحد پرورش طیور در آینده و در هر امکان که در این ارتباط تاسیسات زیربنای مثل راه، فاضلات و منابع تامین آب، برق، کارگر و غیره باید مدنظر قرار گیرد.
مجوز مکانی لازم از اداره ها و ارگان های مربوط دریافت شود و با رعایت اصول علمی محاسبه های اقتصادی و سوددهی صورت گیرد.
در خصوص انتخاب محل واحد پرورش طیور نکات زیر توجه باید بشود:
زمین ارزان قیمت و نزدیک به شهر یا مراکز مصرف باشد.
زمین از نظر ساختمانی خاکی یا شنی و دور از مسیر سیل، طوفان، باد و غیره باشد.
جهت ساختمانی در مناطق گرمسیر باید شمالی و یا شرقی باشد.
برای حمل مواد مصرفی به واحد پرورش طیور و انتقال تولیدات و ضایعات باید راه مناسب موجود باشد، اما تاسیس واحد پرورش طیور در کنار و یا نزدیک خطوط راه آهن، جاده های اصلی فرودگاه، و محل های پر سر و صدا مناسب نیست.
محل ساختمان پرورش طیور باید از نظر خطرات ناشی از سوانح طبیعی، حمله حیوانات وحشی، سرقت و غیره امن باشد و بتوان امنیت آن را تامین کرد.
در صورتی که کارگران واحد پرورش طیور در محل ساکن نباشند، باید در فاصله نزدیک امکان اسکان آنها میسر باشد. ( شرایط احداث ساختمان پرورش طیور)
زمین:
برای احداث جایگاه ما و تاسیسات پرورش طیور باید زمین هایی استفاده کرد که از نظر کشاورزی با ارزش نیستند، دارای استحکام لازم هستند، امکان زه کشی مناسب وجود داشته باشد دارای شیب زیاد نباشند و نسبت به زمین های اطراف مرتفع باشند تا آب برف و باران به آن ها نفوذ نکند.
دارا بودن راه مناسب و امکان گسترش:
مزرعه پرورش طیور باید دارای راه مناسب باشد و در ضمن لازم است محل آن را در زمین اصلی طوری در نظر گرفت که در صورت لزوم بتوان آن را در آینده گسترش داد.
امکان تهیه آب مناسب و مورد نیاز
تامین آب مناسب بسیار مناسب است؛ در این خصوص مقدار و کیفیت آب قابل دسترس در مزرعه اهمیت دارد که آب مورد مصرف طیور در شرایط استاندارد به صورت زیر است:
| نوع پرنده |
سن پرنده ( هفته) |
آب مورد نیاز (لیتر/پرنده/روز) |
| جوجه کشی |
8 |
38% |
| مرغ مادر گوشتی بالغ در حال تولید |
35 |
32% |
البته در گرما و در صورت نامناسب بودن کیفیت خوراک و آب مصرفی مقدار آن افزایش می یابد. در ضمن ضروری است با مقادیر زیر، آب مورد نیاز جهت شستشو، خنک کردن سالن، مصرف کارگرها و … نیز اضافه شود. که مقدار آن تقریقاً برابر جدول بالا است.
کیفیت آب نیز مهم است. کیفیت آب از جنبه های مختلف قابل ارزیابی است. نخست این که ضروری است آب مصرفی طیور فاقد گل و لای و مواد جامد معلق باشد، زیرا صرف نظر از اینکه آب مناسبی جهت استفاه طیور نیست باعث مشکلات متعدد در آب خوری ها نیز می شود. همچنین آب مورد مصرف باید فاقد میکروب های بیماری زا باشد. در غیراین صورت ضروری است آب با مواد ضد عفونی کننده مثل کلر ضد عفونی شود. مقدار مواد جامد آب (سختی آب) نیز مهم است. مجموعه مواد جامد آب را با روش های مختلف از جملع تبخیر آب و یا اندازه گیری میزان عبور جریان الکتریسیته می سنجند و بر این اساس استاندارد آب مناسب طیور به صورت جدول زیر است:
|
|
وضعیت آب |
| کمتر از 1000 |
آب مناسب جهت استفاده تمام طیور |
| 1000 تا 3000 |
آب مناسب استفاده طیور است اما ممکن است باعث آبکی شدن مدفوع شود |
| 3000 تا 5000 |
آب به نسبت قابل قبول برای طیور، اما ممکن است باعث کاهش تولید و بالا رفتن تلفات و بویژه در بورقلمون ها شود. |
| 5000 تا 7000 |
آب مناسب طیور نیست و باعث افزایش تلفات و کاهش شدید تولیدات می شود. |
| 7000 تا 10000 |
آب غیر قابل استفاده برای طیور، اما می توان جهت مصرف چهار پایان استفاده کرد. |
| بیشتر از 10000 |
غیر قابل استفاده برای حیوانات پرورش ( دام ها) |
وجود مقادیر اندک بعضی از مواد سمی می تواند باعث مسمومیت پرنده شود. دراین خصوص می توان از مس، آهن، سرب، جیوه، مولیبدن، سلنیوم، روی،فلوئور، نیتراتو نیتریت نام برد. نیترات و نیتریت به میزان 500 قسمت در میلیون کشنده است و اگر مقدار آن از 50 قسمت در میلیون بالاتر باشد آب مضر و غیر قابل مصرف برای طیور است.
امکان تهیه برق مورد نیاز:
جهت کارکرد تعداد زیادی از وسایل مورد استفاده و همچنین تامین روشنایی، نیاز به برق است که ضروری است امکان تهیه برق ارزان قیمت و مطمئن برای مزرعه فراهم باشد، برای این منظور تامین برب از شبکه سراسری برق مطلوب است و در غیر این صورت لازم است با موتور برق، برق مورد نیاز تامین شود. در عین حال برای واحدهای حساس مثل جوجه کشی ها ، در نظرگرفتن موتور برق اضطراری، ضروری است.
شرایط جغرافیایی و اقلیمی
اقلیم منطقه:
آب و هوای گرم و مرطوب با تابستان های طولانی در جنوب کشور. آب و هوار گرم و خشک در مرکز، شرق و جنوب شرقی کشور. با این تنوع آب و هوایی لازم است سعی شود با توجه به شرایط اقلیمی و جوی این منطقه تاسیسات پرورش طیور به نحوی طراحی و احداث شود که در حد امکان با شرایط خاص این منطقه سازگار باشد. در این منطقه جهت وزش باد مهم است. در این منطقه که منطقه ای گرمسیر است بهتر آن است که ساختمان ها عمود بر جهت وزش باد ساخته شوند. به طوری که بتوان از جریان باد برای خنک کردن سالن استفاده کرد. در این واحد که در منطقه گرمسیر است بهتر آن است که ساختمان دارای پنجره شمالی و شرقی باشند تا کمتر اشعه خورشید باعث گرم شدن داخل ساختمان شود. به خاطر بادهای موسمی 120 روزه در این منطقه بهتر است در اطراف سالن برای جلوگیری از صدمات باد و اثرات نامطلوب اشعه خورشید درختان خزان دار کاشته شود. زیرا در زمستان درختان را ریختن برگهای خود باعث عبور نور خورشدی می شوند و در تابستان برگ ها از تابش شدید اشعه خورشد به سالن جلوگیری می کنند. جهت ساختمان و پنجره های آن در مناطق گرمسیر ( با توجه به جریان باد و تابش خورشید)