برنج گیاهی است ویژه کشت در مناطق گرم و باتلاقی و کلاً گیاهی نیمه گرمسیری است. این گیاه در طول دوره رشد به آب فراوان نیاز دارد که در حدود 30000 متر مکعب در هکتار است. بنابراین باید در مناطقی که بارندگی در آن به اندازه کافی وجود داشته باشد کشت شود. در مناطقی که بارندگی آنها در حدود 1000 میلیمتر باشد کشت برنج امکانپذیر بوده و محصول خوبی بدست میآید. چنانچه بارندگی از این مقدار کمتر باشد رشد برنج دچار اختلال خواهد شد. وجود سرما نیز باعث توقف رشد برنج خواهد شد و تولید محصول را پایین میآورد. متوسط دمای مورد نیاز برنج حدود 33 درجه سانتیگراد است که این رقم در مورد ارقام زودرس کمتر و در مورد ارقام دیررس بیشتر است و ممکن است به 40 درجه سانتیگراد و یا حتی بیشتر نیز برسد.
میانگین دمای محیط کشت برنج باید بین 22 تا 30 درجه سانتیگراد باشد. هرگاه دمای محیط از 13 درجه سانتیگراد پایینتر آید برنج با سرما روبرو میشود همچنین هرگاه دمای محیط از 40 درجه سانتیگراد بیشتر شود باعث اختلال در رشد ریشه خواهد شد و گیاه را از بین میبرد. دمای محیط کشت در طول دوره رشد همواره باید متناسب با مراحل رشد گیاه باشد، دمای مذکور بویژه در زمان گل دادن باید متناسب و کافی باشد، زیرا در این دوره گیاه به حداکثر درجه حرارت نیاز دارد. بهترین دما در این زمان 23 درجه سانتیگراد است. چنانچه در این مرحله از رشد برنج دمای محیط پیرامون بعللی پایین باشد و رطوبت هوا نیز بیش از اندازه طبیعی یعنی بالاتر از 80 درصد باشد تلقیح بخوبی انجام نشده و دانه تشکیل نخواهد شد، بعبارت دیگر برنج پوک شده و در نتیجه میزان تولید محصول به اندازه قابل ملاحظهای پایین خواهد بود بطور کلی رطوبت در محیط کشت برنج نباید کمتر از 40 درصد و بیش از 90 درصد باشد. برنج گیاهی است ویژه کاشت در مناطق باتلاقی و بنابراین محیط کشت برنج همیشه باید بصورت غرقاب باشد. با این وجود در عمل تنفس این گیاه اختلافی بوجود نمیآید زیرا برنج میتواند از اکسیژن محلول در آب استفاده نموده و نیاز تنفس خود را برطرف نماید همچنین میتواند مقداری از این اکسیژن را از طریق ساقه تأمین نماید. بطور کلی دمای آب در روز باید دو برابر شب یعنی حدود 31 درجه سانتیگراد باشد معذالک آب داخل کرتها را باید در شب خارج نمود تا دمای خاک در شب کاهش یابد و مجدداً با وارد کردن آب خنک دما را کاهش داد. این عمل مزیت مهمی دارد و آن این است که در نتیجه این عمل تنفس گیاه در شب کاهش یافته و از تجربه مواد آلی تولید شده در روز جلوگیری بعمل میآید. شدت نور نیز در رشد گیاه برنج نقش مهمی دارد. بطوری که این گیاه برای انجام عمل تلقیح به شدت نور بالایی نیاز دارد. ارتفاع از سطح دریا در رشد برنج تأثیر زیادی نداشته و این گیاه را میتواند تا ارتفاع 1400 متری از سطح دریا نیز کشت نمود. شرایط اقلیمی استان گیلان و مازندران به دلایل زیر برای کاشت برنج مناسب میباشد. جدا شدن جلگههای پست خزر از فلات مرکزی ایران توسط رشته کوههای البرز سبب ایجاد آب و هوای معتدل مدیترانهای با درصد رطوبت بالا در استان گیلان شده است. مجاورت استانهای گیلان و مازندران با دریای خزر و وجود تودههای کوهستانی اورال باعث بوجود آمدن منطقهای باران خیز شده است مجموع شرایط حاصله باعث شده که کشت برنج در این مناطق موفقیتآمیز باشد.
میانیگن دمای مناسب برای کشت برنج حدود 24 درجه سانتیگراد است که این رقم بسیار نزدیک به میانگین دمای استان گیلان است (میانگین دما در حدود 16 درجه سانتیگراد است که این رقم در تابستان به 36 درجه سانتیگراد نیز میرسد). میزان بارندگی در استان گیلان اغلب بالاتر از 800 میلیمتر است و اغلب ممکن است این رقم به 2000 میلیمتر برسد که این مقدار مناسب برای کاشت برنج است. این استان از نظر رطوبت نیز برای برنج مناسب میباشد. رطوبت مناسب برای کشت برنج 70 تا 80 درصد است.
شرایط مذکور باعث شده است تا کاشت برنج در شمال کشور رونق یافته و با موفقیت همراه باشد.
البته گاهی اوقات نیز بارندگی مصادف با زمان تلقیح برنج بوده که در این صورت شدیداً تأثیر منفی روی تولید محصول خواهد داشت. همچنین گاهی اوقات نیز بارندگیهای شدید و مداوم در زمان برداشت برنج انجام میگیرد، که سبب ورس محصول شده و برداشت آنرا با مشکل روبرو میسازد.