تحقیق مقاله توحید

بحث اول:

توحید یا یکتاپرستی

«توحید» اولین اصل از اصول دین مبین اسلام می باشد . « توحید » یعنی خداوندی را که آفریننده جهان و نظام شگرف و اعجاب برانگیز آن است، بشناسیم.

به تعبیر دیگر، « توحید » عبارت از آن است که: ما انسانها بدانیم جهان هستی ، پدید آورنده ای دارد. و بی سرپرست و بی برنامه رها نشده است . خالق جهان و هر آنچه در جهان است ، خداوندی می باشد که زمام تمام کارها مانند: آفرینش, رزق، روزی, تدبیر امور جهان , مرگ، زندگی و ... همه و همه در قبضه اختیار و اراده خلل ناپذیر اوست. اوست که همه چیز را آفریده و دست مهربان و پر مهر خود را به سر تک تک موجودات نهاده است .

اگر خالق مهربانی چون او نمی بود , آیا عشق , محبت, شور و نشاط وجود داشت؟ آیا عروس جادویی دریاها, دلفین های بازی گوش زیبا, پهنه بیکران و نیلگون اقیانوسها, پهن دشتی مملو از ارغوان ها، جنگل ها و مراتع که چادر سبزشان را برگیسوان طبیعت نهاده اند چشمان ما را نوازش می داد؟

آیا می توانستیم در روزی تعطیل، بعد از یک هفته کار و تلاش , کنار جویباری بنشینیم و گوش به ترنم و ترانه دل آرا و روح نواز جویبار بسپاریم و به شقایق ها, این گلهای همیشه غرق در عشق, سلامی بدهیم و حالشان را بپرسیم؟ و... از همه مهمتر, خود تو, عشق تو به همه خوبی ها و ارزش ها, محبت تو به رسول گرامی اسلام و اهل بیت پاک و معصوم او و نیز علاقه تو به پدر و مادر, خانواده و فامیل و ... آیا وجود می داشت؟ می بینی که! همه آنچه که در بالا گفته آمد, در تو و در جهان بیرون از تو, وجود دارد. اینها را چه کسی آفریده است؟ آیا کسی جز خداوند، همه خوبی ها, محبت ها, عشق ها و ... را آفریده است؟

چه زیبا سروده است سعدی, آنجا که می گوید:

به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست

                                                     عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست

بحث دوم:

ادله اثبات حق تعالی

امروزه در شبه قاره هند , گروهی از انسانها را می بینی که در مقابل ماری زهرآگین سر به سجده نهاده اند و به پرستش و عبادت او مشغول هستند. در شرق دور , چشم بادمی ها را مشاهده می کنی که پرستش « بودا» یا « سیدارتا» را شیوه عبادت خود قرار داده اند. و گروهی دیگر در آمریکا که صدایش گوش زمین و زمان را کر نموده است را می بینیم که در مکانی معین جمع شده اند و به تصور خودشان، شیطان را خدای خود قرار داده و به عبادت او دل خوش کرده اند و ... از این گونه موارد، آنقدر نمونه و مثال وجود دارد که برای تحقیق در آن عمر یک انسان کافی نیست. هر یک از این انسانها خود را بر حق و دیگران را باطل می دانند. اما به راستی، آیا خدای بزرگ، مهربان و عزیز که منزه از هر کاستی و ناتوانی است, همین خداهایی است که  اینان خود  را در آستانه اش به سجده  می اندازند؟ آن خدایی که بشر در تنهایی اش و آنگاه که با خودِخود و فارق از هر قید و مشغله ای,  می شناسد و با او مناجات، گفتگو، راز و نیاز می کند، آیا همین خدایان است؟ مفهومی که عموم مردم از خدای متعال دارند و هنگام شنیدن واژه خدا‌ در ذهن خود تصور می کنند , عبارت از: موجودی می باشد که جهان هستی را آفریده است. خدایی که بشر را از کتم عدم به وجود آورده و امر روزی او را به عهده دارد. اما آیا مثالهایی که در مقدمه بحث ذکر شد، می تواند مصداقی برای این تعریف از واژه خدا باشد؟ با اندک تأملی، روشن می گردد که اینها مار,‌ شیطان , ستاره , خورشید و ...  نمی توانند آفریننده بشر باشند.

پس آفریننده بشر کیست؟ و چه ویژگیهایی دارد؟

پاسخ به این پرسش ها، ما را وارد میدان « ادلًّه اثبات وجود خدای سبحان» می کند که باید در محوطه مبارک آن، آهسته گام برداریم و حق را آن گونه که سزاوار اوست، بشناسیم .

« الّلهْمُ عُرِّفْنی نَفْسُکُ »

******

بحث سوم:

راه های خداشناسی

 به طور کلّی راههای سیر و حرکت برای شناخت خدا سه قسم است :

1  راه دل یا فطرت    

2 راه حس یا علم 

3 راه عقل و استدلال

شناخت خدا به وسیله « فطرت» همان چیزی است که دانشمندان اسلام از آن به عنوان « برهان فطرت», در کتابهای خود یاد می کنند. این برهان اولین و شایع ترین برهانی است که وجود خدای مهربان را به ما معرفی می نماید. به محض اینکه هر انسانی به خودش توجه نماید که دارای حیات و زندگی است, خدای خود را نیز در دل و وجدان خود احساس می کند که معبودی پاک و منزّه او را آفریده است. آنگاه که انسان خود را در برابر مشکلات سخت، ناتوان دید و احساس ناامیدی کرد,  به طور ناخداگاه، دست نیاز به سوی قدرت بی پایانی در جهان، دراز می کند که هیچگونه ناتوانی و ضعف در او نباشد. اینجاست که او را برآورنده امیدهایش می یابد. به او عشق می ورزد‌ و به عنوان تنها  تکیه گاه خویش، در آستانه او سر بر سجده می نهد. این احساس، همان است که از آن به « خداخواهی فطری» تعبیر می کنند. این نوع خداشناسی در « فطرت» همه انسان ها , بدون استثنا وجود دارد. بلکه در تمام مخلوقات که:

«دل هر ذره که بشکافی, آفتابیش در میان بینی».

 ولی انسانها به مرور زمان، هم خود را و هم خدای خود را فراموش می کنند. و چون دریچه قلب و دل خود را بستند, تاریکی و ظلمت با تمام لشکریانش، کشور وجود آنها را به تسخیر خود در می آورد. به طوری که به هر سوی که می نگرند، جز تاریکی نمی بینند. مگر اینکه دریچه ای در قلب خویش بگشایند و نور حق را با تمام وجود پذیرا باشند.

در اندرون من خسته دل ندانم کیست 

                                         که من خموشم و او در فغان و در غوغاست

*******

غیر من در پس این پرده سخن سازی هست

                            راز در دل نتوان داشت که غمازی هست

تو مپندار که این قصّه به خود می گویم

                                      گوش نزدیک لبم آر که آوازی هست

بحث چهارم:

برهان نظم

آیا هیچ فکر کرده ایم, چشمان ما چه کارکردهایی دارد ؟ تک تک اعضای آن، به طور جداگانه و تمام آنها با هم، به عنوان مجموعه ای واحد، چه هدف دقیق و منظمی را دنبال می کنند ؟ به همین ترتیب , سایر دستگاه های بدن، مانند دستگاه اعصاب, گوارش, تنفس, گردش و تصفیه خون و... هرکدام با برنامه ای خاص، مشغول به کارند. تا نانی به کف آوریم و به غفلت نخوریم . بدن انسان, یک نمونه بسیار کوچک از نظم حاکم بر طبیعت است. همه اجزای طبیعت، چه انفرادی و چه اجتماعی و گروهی, از کهکشانهای فوق تصور گرفته تا سیاه چال های فضایی،  از کره زمین تا دیگر منظومه ها و از موجودات تک سلولی الی والهای عظیم الجثه دریایی , همه و همه در پی برنامه ای منظم در حال سیر و حرکت هستند. این « نظم» دقیق و محیرالعقولی که بر تمام جهان هستی حاکم است , نمی تواند تصادفی و اتفّاقی باشد. از تخم لاک پشت، طاووس زیبا زاده نمی شود. و از شکوفه های زیبا و دل انگیز درختان , حیوانات درنده متولّد نخواهد شد. این « نظم» دقیق و شگفت آور، ما را به این تنیجه می رساند که:  سازنده ای حکیم و توانا تمام این پدیده ها را هدفدار و با « نظم» آفریده است. و امکان ندارد این « نظم» هدفمند، به صورت تصادفی و اتفّاقی به وجود آمده باشد.