تحقیق مقاله برنامه ریزی درسی

1- ازنظر شما ویژگیهای یک طرح اساسی دربرنامه ریزی درسی چیست؟

1- اطلاعات لازم را درباره یادگیرنده ، عوامل اجتماعی و فرهنگی ، جامعه ، ماهیت رشته های دلئمی و جریان یادگیری رادراختیار طرح کنند ،برنامه قرار دهد.

2- هدفهای مرکز تربیتی را به طور واضح بیان کند و همه دست اندرکاران مرکز آن را باید بفهمند . ارزشها وفرضهای بنیادی هدفها باید شناخته شود.

3- بصورت بخشی از طرح جامع منطقه ای یا کشوری درزمینه تعلیم و تربیت باشد

4- یادگیرنده و معلم هردو در انتخاب طرحهای خاص از طرح کلی دخالت دارند

5- مشارکت آموزش متناسب درهر چهارزمینه رشد بدنی ، صلاحیت اجتماعی، مهارت های آموختنی مداوم و تخصص فراهم سازد.

6- موجب تعادل انتظارات افراد با عوامل بیرون از مرکز باشد

7- بصورت مجموعه ای از یک طرح جامع باشد و این طرح آموزشی و ارزیابی را متناسب با هدفها و فرصتهای یادگیری تنظیم کند.

8- گروههای مسئول برنامه ریزی همه افرادی ربط یعنی ، والدین، شاگردان، نمایندگان مردم و صاحبنظران رادربرگیرد.

9- شرایط و امکانات لازم را جهت بررسی تاثیر طرح بریادگیرندگان و دیگر گروهها و همچنین وسایل لازم را با تغییرات ضروری را فراهم سازد.

10- طرحی است که به گونه ای روشن و مفهومی برای یادگیرندگان ، والدین و دیگر افراد عادی توضیح دهد.

سوال 2- طرح ارزیابی ازنظر دال چه ویژیگیهایی باید داشته باشد؟

هدفهای برنامه ، نتایج مطلوب و طرق رسیدن به این نتایج مشخص شود.

انتخاب نمونه ای ازشاگردان جهت بررسی و ارزیابی برنامه تدوین شود.

انتخاب شاگردان براساس خصوصیات ویژه – این خصوصیات ویژه چون درطرح ارزیابی وارد می شود آنها را متغیرهای مفروض گویند.

انجام عمل آزمایش یعنی ارزیابی نمونه شاگردان

اندازه گیری مطالعات مختلف انجام ارزیابی تکوینی و درآخرکار ارزیابی نهایی

بررسی نتایج و یا آثار جهت استنتاج ازآنها

استنتاج ویاآثار جهت استنتاج ازآنها

استنتاج آنچه درمورد کل یا قسمتی از برنامه انجام گیرد مشخص می شود.

سوال 3- نظر موافقان و مخلفان هدفهای رفتاری را بررسی کنید و انتقادات اساسی از اینگونه هدفها را بیان نمایید؟

موافقان: 1- دقیق بودن معلمان درباره آنچه که باید انجام شود. 2- کمک به معلمان درتقسیم وظایف شاگردان 3- آسان کردن ارزیابی 4- ممکن ساختن محاسبه و مسئولیت5- آسان کردن تربیت برنامه .

مخالفان: 1- عدم توجه به رفتار و پیچیده و عالی تر و تمرکز صرف بر روی حقایق معلوم 2- هدف رفتاری غیرقابل انعطاف و آموزش را غیرانسانی می سازد3- عدم تشویق خلاقیت و ابتکار درکلاس 4- رفتار انسان گسترده تراز اجزای خاص رفتاری است.

انتقادات اساسی: دراین هدفها رفتار را به آنچه که قابل مشاهده و اندازه گیری است محدود می سازد قدرت فهم و تعقل و خلاقیت درافراد به صورتی که طرفداران مکتب سلوک و رفتار ادعا دارند قابل مشاهده است و می توان آنها را با معیارهای کمی اندازه گرفت نمی باشد

2- در یادگیری ، تجربه رکن اساسی است و اولاتجربه محدود به فعالیت حواس نیست و دوما درتجربه تاثیر میان فرد و محیط دو جانبه است فرد علاوه برحواس و مغز نیروی فکری و عقلانی دارد و درنتیجه دربرخورد بامحیط از نیروعقلانی خود نیز استفاده میکند . مکتب سلوک و رفتار ، تجربه را به تاثیر محیط برارگانیسم محدود می سازد و درفرآیند تجربه ، نقش ذهن یا نیروی عقلانی را انکار می سازد

سوم اینکه: تعلیو تربیت درنتیجه یادگیری یک نوع عادت دادت است. عادت دادن مبتنی بر فرآیند شرطی سازی است درشرطی شدن ، مجاورت و تکرار روابط حاصل ازآنها پا به یادگیری است حفظ کردن مطالب درموقع امتحان ثمره این نوع یا دیگری است آنچه درتعلیم و تربیت مهم تلقی می شود تعقل و فهم است منظور از فهم درک روابط میان اجزا مفاهیم است ورابطه آنها با کل- علاوه برفهم شاگرد به تعقل درباره مفاهیم نیز می پردازد. هرموضوع با یک سلسله مفاهیم ، نظریات ، اصول و قوانین سروکار دارد .

چهارم اینکه: برخلاف تصور طرفداران هدف های رفتاری هدفهایی مثل ایجاد تفکر انتقادی یا ایجاد حس قدردانی و ایجاد گرایشهای اجتماعی هدفهایی مهم نیستند به طور مثال تفکر انتقادی یک نوع ارزیابی است بی قواید کار معلم و ارزیابی محفوظات شاگرد آسانتر ازکار او درارزیابی تفکر انتقادی شاگرد است. هفدهای مثل تفکر انتقادی برای معلمن و شاگرد قابل فهم است و معلم آگاه به آسانی میت واند تحقق این هدف را دررفتار شاگردان بررسی کنند.

پنجم اینکه: هدفهای رفتاری با هدفهای غیررفتاری تفاوت اصولی ندارند به طور مثال دانش آموز تاریخ سلسله ساسانیان را می داند این یک هدف غیررفتاری است و دانش آموز علل سقوط سلسله ساسانیان را نام می برد هدف رفتاری محسوب می شود داشتن تاریخ سلسله ساسانیان آگاهی ازعلل روی کارآمدن آنها و... عوامل سقوط آنها را نیز دربرمی گیرد و درسی با نام تاریخ سلسله ساسانیان دربرنامه موجود باشد و هدف آن آگاه ساختن دانش آموز از وضعیت این سلسله باشد درس مورد بحث به اجزا و بخشهای مختلف تقسیم و هر قسمت هدفی خاص را دنبال می کند.

4- رسالت مراکز آموزش دربرابر میراث فرهنگی را شرح دهید؟

1- فهم میراث فرهنگی2- ارزش سنجی میراث فرهنگی3- توسعه و پیشرفت میراث فرهنگی

وظیفه مهم مدرسه انتقال میراث فرهنگی به شاگردان است – تفسیر و ترجمه میراث فرهنگی نیز برعهده مدرسه است مربیان باید به شاگردان درفهم فرهنگ جامعه کمک و آنها را راهنمایی کنند تا رفتار ، احساس، عقاید و افکار و ایده آلهایی را که مورد قبول جامعه است رادرخود رشد دهند- ثبت میراث فرهنگی حس قدردانی داشته باشد تا مانع از تضاد فکری و عقیدتی درجوانان براثر تغییرات زندگی باشید جان دیوئی میگ وید جامعه ازطریق انتقال و به وسیله ارتباط عادات . طرز کار، فکرکردن ، احساس ازافراد مسن تربه افراد جوان تر حفظ می شود. وظیفه مدرسه تنها انتقال میراث فرهنگی نیست بلکه :

2- ارزش سنجی میراث فرهنگی: آنچه ازگذشته برای ما رسیده توسط محک و میزان علمی مورد ارزش سنجی و آزمایش قرار گیرد. تمام آنچه که در گذشته برای ما رسیده برای زندگی امروز مفید نیست. آداب و رسوم و افکار، عقاید گذشته قابل تجدید نظر و آزمایش می باشد با رشد قوه قضاوت صحیح درشاگرد و به طور علمی امور را باید مورد انتقاد قرار داد. موسسات اجتماعی، آداب و رسوم، نظام حکومت ، وضع اقتصادی، ... درحال تغییر هستند پس افراد جامعه باید امور اجتماعی را در معرض آزمایش قرار دهند و افکار و عقاید وآداب صحیح را حفظ ودرتوسعه آنها نیزاقدام کنند.

3- توسعه و پیشرفت میراث فرهنگی: کارمدرسه فقط انتقال و ارزش سنجی میراث فرهنگی نیست بلکه کار مهم درمدرسه توسعه و پیشرفت میراث فرهنگی می باشد زیرا انتقال صرف یک حالت رکود و توقف را بوجود می آورد و ارزش سنجی حذف نیز موجب هرج و مرجی و بی ثباتی رادرجامعه بوجود می آورد. جامعه میت واند در سنن، آداب و رسوب، عقاید ، وضع اقتصادی و اجتماعی و... تجدید نظر کرده و مجددا به تشکیل دوباره اینگونه امور اقدام کند تا بتواند موجبات پیشرفت جامعه را فراهم سازد.

سوال 5- نقش هدفهای تربیتی دربرنامه ریزی درسی چیست؟

هدفهای تربیتی جهت تجربیات، فعالیتها، بحثهای معلم و شاگرد را تعیین می کند

نقطه ای را که کلیه فعالیت های آموزشی و پرورشی به آن توجه دارند مشخص می سازد

موجب پشرفت دائمی هستند و درجنبه های مختلف رشد توافق و سازگاری ایجاد می کنند

کوششهای افراد و گروههای شاگردان و معلمان را هم آهنگ می سازند

معلمان و شاگردان را جهت شرکت درفعالیتهای متنوع تربیتی تحریک می کنند

راهنمای خوبی درانتخاب و سازمان دادن تجربیات مدرسه هستند

اساس ارزش سنجی پیشرفت شاگردان را تشکیل می دهند

سوال 6- الگوی شرح شده ازطرف تیلور را شرح دهید:

ازنظر تیلور تعیین هدفهای عمومی با توجه به 3 عامل یادگیرنده ، محیط اجتماعی(بیرون ازمدرسه) و گزینه درسی یا علمی می باشد دو ماخذه اساسی یعنی فلسفه تربیتی و اجتماعی مدرسه و روانشناسی یادگیری دربیان دقیق هدفها مورد استفاده قرار می گیرد و هدفها را به صورت آموزشی درمی آورند.

اطلاعاتی درباره نیازها و بخشها و رغبتهای شاگردان درزمینه های تربیتی، اجتماعی، حرفه ای و بدنی روانی و تفریحی برای بیان هدفهای تربیتی مهم هستند- گفتگو با معلمان، شاگردان، والدین و استفاده از پرسشنامه برای تعیین نیازها جمع آوری اطلاعات می شود

درمرحله دوم باید نیازهای اجتماعی را چه در منطقه و چه درجامعه به طور کلی مورد مطالعه و هدفهای تربیتی را تدوین نمود توجه به حیات اجتماعی و جنبه های مختلف آن مانند بهداشت ، خانواده، تفریح، حرفه و مذهب و... مهم است

درمرحله سوم از رشته های علمی باید استفاده کرد رشته های جدید مانند ریاضییات و زبانها خارجی و برنامه های علمی را متخصصات رشته های علمی مطرح کرده اند.

تیلور درزمینه فلسفه اجتماعی توجه به احترام به انسان، مشارکت مردم، پرورش تنوع درشخصیتها و ایمان به تحول را در برخورد با مسائل مهم مطرح می کند

ودرزمینه روانشناسی تغییراتی که دررفتار صورت می گیرد تعیین هدفهای قابل تحقق و عملی، درنظر گرفتن وقت لازم برای تجقق هر هدف و ساختن هدفهای با سن یا سطح رشد را مورد مطالعه قرار می دهد.

تجربه را تاثیر متقابل محیط و یادگیرنده می داند و به معلمان پیشنهاد میک ند که : 1- ایجاد مهارت درفکر کردن 2- کمک درکسب اطلاعات 3- کمک به ایجاد نگرشهای اجتماعی4- کمک به ایجاد رغبتها رادرشاگردان تقویت کنند.

تعلیم و تربیت اسلامی

سوال 1- دو گرایش اساسی تربیتی درعصر ما را با گرایش تربیتی اسلام مقایسه کنید؟

اول: گرایش تربیتی درزمان ما مبتنی بر عادت دادن یا شرطی شدن است اول اینکه ، کتب سلوک و رفتار در روانشناسی این گرایش را تقویت می کند – دوم اینکه پاره ای از تحقیقات روانشناسی جریان شرطی شدن را در فراگیری امور مختلف تایید می نماید- سوم اینکه انسان بسیاری از امور را از طریق شرطی می پذیرد چهارم اینکه دراجتماعات غربی نظام ارزشی مورد قبول فرهنگ غرب که ظاهرا رنگ دینی و انسانی دارد ولی درواقع ضد مذهب، ضد اخلاق و ضد انسانی است به شاگردان تلقین می شود شرط اساسی دراینگونه آموزش مجاورت و تکرار و تمرین است- تلقین پذیری قابل پیش بینی بوده ازخصوصیات این نوع گرایش می باشد.

دوم: تعلیم تربیت مبتنی  برفهم و تعقل : درجریان تعلیم و تربیت فهم جانشنین مجاورت و تکرار می شود

فهم یعنی اینکه فرد آنچه را که می بیند یا می شنود مورد بررسی قرار می دهد دراین جریان تکرار و تمرین شرط ضروری یادگیری است دومین عامل اساسی درتعلیم و تربیت تعقل یا تفکر است فرد آنچه را که ارائه شده است درک می کند و نسبت به آن قضاوت می کند درتعلیم و تربیت مبتنی بر تعقل و فهم نتایج قابل پیش بینی نیست.

گرایش تربیتی اسلام بیشتر به جامعیت تعلیم و تربیت سوق دارد. هدایت فرد در جنبه های مختلف شخصیت (عقلانی ، عاطفی، اجتماعی و بدنی) مدنظر قرار دارد توجه به یک بعد فرد را از توجه به ابعاد دیگر شخصیت منع نمیک ند- همه ابعاد شخصیت فرد دریک مسیر پرورش یابد.

2- تقوا را به عنوان یک هدف اساسی تربیتی شرح دهید؟

تقوی یک هدف اساسی تربیتی است. والعاقبه للتقوی، سرانجام اینک مخصوص تقواست تقوی به معنای حفظ و نگهداری خود، تسلط برخود و قراردادن اعمال و رفتار خود درمسیر عقلانی. هدف اساسی تعلیم و تربیت بارآوردن فرد به صورتی است که خود اداره کننده خویشتن باشد و تمایلات و هواهای نفسانی خود را تحت کنترل درآورد و ازآنچه غیر منطقی و غیرعقلانی است دورسازد وآنچه شایسته انسان بودن اوست انجام دهد- الم ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین : این کتاب بزرگ که تردیدی درآن نیست راهنمایی برای تقوا پیشگان است.

تقوا و آزادی: تقوا رابطه نزدیکی با آزادی دارد می توان گفت تقوا پایه و اساس آزادی است عده ای آزادی را به معنی هدکس هرکاری که به معاش است انجام دهد به شرطی که مزاحم دیگران نشود می دانند که این مورد اشکال است. مردم یک جامعه باید حاکم برسرنوشت خود باشد و آزادی به دست آنها تحقق یابد . اما مردم نیزدرمسائل مختلف باید روش عقلانی یا روش علمی را اتخاذ کنند تا بتوانند مسائل مختلف خود را حل نمایند پس آزادی یعنی پیروی ازعقل یا اتخاذ رویه عقلانی درسئون زندگی- حضرت صادق می فرماید: الهوی عدو العقل : هوا بامیل دشمن عقل است . پبامبر اکرم (ص) می فرماید: صدیق کل امر عقله: دوستی واقعی هرکس عقل اوست . حضرت علی (ع) می فرماید: ان اغنی الغنی العقل: بالاترین بی نیازی برخورداری از عقل است.

سوال 3- جنبه پویایی تعلیم و تربیت اسلامی را شرح دهید؟

پویایی درمورد جوامع و مکاتب و نظام های فکری شامل است : جوامع ، مکاتب و نظامهایی که پویا و انعطاف پذیر باشد می توانند به حیات خود ادامه دهند چرا که هرچه میان اجزاء یک نظام و همچنین میان هرجزو کل نظام هماهنگی بیشتر وجود داشته باشد انجام و استحکام آن نظام بیشتر می شود . پویایی شامل دو جهت است 1- جهت بیرونی 2- جهت درونی. ازجهت درونی یک نظام پویاست که اصول ، هدفها و روشهای آن از ویژگیهای خاص برخوردار باشد. به طور مثال اصول باید جامع باشد هدفها گسترده و رشد دهنده باشند و روشها انعطاف پذیر و قابل انعطاف با موارد گوناگون باشد. پویایی درونی نظام اشاره به نحوه ارتباط اجزا یا ارکان آن نظام دارد اگراصول ، هدفها و روشها با هم هماهنگ و مکمل یکدیگر دربکارانداختن نظام باشند دراینصورت پویایی نظام بیشتر است . پویایی بیرونی از روی تاثیر و نقش این نظام دراموردیگر به طور مثال درتکامل انسان مناسبات افراد و اجتماعات انسانی و حل مشکلات انسانها معلوم می شود پویایی هرنظام به جنبه عقلانی آن نظام ارتباط دارد جنبه نظامی یعنی قابلیت بررسی منطقی آن نظام و هماهنگی آن نظام با تفکر صحیح است. هراندازه مبانی یک نظام ازنظر عقلانی و منطقی قابل توجیه باشد همانقدر آن نظام ازپویایی برخوردار است. تنوع روشها دراسلام انعطاف پذیری خاصی به نظام فکری اسلام می دهد. رویه عقلانی درتمام جنبه های دینی و کاربرد آن درشئون زندگی جنبه پویایی نظام اسلام را روشن می کند نظام فکری اسلام نظام توحیدی است که اعتقاد به خدا پایه اساس این نظام را تشکیل می دهد.