نگاهی به جغرافیای طبیعی ایران قاره آسیا با وسعتی بیش از 30 درصد خشکی های زمین، وسیع ترین قاره روی زمین است. در جنوب غرب این قاره منطقه خاورمیانه قراردارد که کشور ما نیز در این بخش از جهان استقرار یافته است. کشور ما در جنوب منطقه معتدل نیمکره شمالی قراردارد و به خط استوا نزدیک است. مدار 25 درجه شمالی از جنوب کشورمان و مدار 29 درجه شمالی از شمال آن می گذرد. نصف النهارهای 44 و 63 ...

رودبار و بم، تجربه های دردناک زمین لرزه رودبار و منجیل و زمین لرزه بم از بزرگترین و مخرب ترین زمین لرزه های ایران در چند دهه اخیر است. به گزارش پایگاه ملی داده های علوم زمینی کشور، روز پنج‌شنبه ساعت 30 دقیقه و 13 ثانیه بامداد در استان گیلان زلزله‌ای دهشتناک رخ داد. کانون آن در عرض جغرافیایی 36 درجه و 49 دقیقه و در طول جغرافیایی 49 درجه و 24 دقیقه و 51 ثانیه برآورد شده است. برابر ...

رودبار و بم، تجربه های دردناک زمین لرزه رودبار و منجیل و زمین لرزه بم از بزرگترین و مخرب ترین زمین لرزه های ایران در چند دهه اخیر است. به گزارش پایگاه ملی داده های علوم زمینی کشور، روز پنج‌شنبه ساعت 30 دقیقه و 13 ثانیه بامداد در استان گیلان زلزله‌ای دهشتناک رخ داد. کانون آن در عرض جغرافیایی 36 درجه و 49 دقیقه و در طول جغرافیایی 49 درجه و 24 دقیقه و 51 ثانیه برآورد شده است. برابر ...

فوران های آتشفشانی معمولا براساس شکل دهانه ای که از آن فوران صورت می گیرد، محل قرار گیری دهانه در کوه آتشفشان، شکل و نوع مخروط آتشفشانی و بالاخره خصوصیات عمومی فوران (آرام یا شدید – انفجاری یا غیر انفجاری) طبقه بندی می شوند. گدازه های اسیدی به علت درصد Sio2 بالا و درجه حرارت نسبتا پایین دارای گرانروی (ویسکوزیته) بالا و سیالیت پائین بوده و در نتیجه به صورت انفجاری همراه با مواد ...

لایه های سرب – روی – نقره در تپه ی بروکن (Broken Hill): مقدمه: این رسوبات یا لایه ها در عرض جغرافیایی ، طول جغرافیایی در NSE، بر روی تپه ی بروکن (SH 54 – 15) در مقیاس نقشه یک به دویست و پنجاه هزار و تپه ی بروکن (7134) در صفحات نقشه به مقیاس یک به صدهزار واقع شده است. این تپه یکی از غنی ترین ذخایر سرب، روی و نقره در جهان است. استخراج معدن از تپه ی بروکن توسط یک شرکت با محدودیت ...

لایه های سرب – روی – نقره در تپه ی بروکن (Broken Hill): مقدمه: این رسوبات یا لایه ها در عرض جغرافیایی ، طول جغرافیایی در NSE، بر روی تپه ی بروکن (SH 54 – 15) در مقیاس نقشه یک به دویست و پنجاه هزار و تپه ی بروکن (7134) در صفحات نقشه به مقیاس یک به صدهزار واقع شده است. این تپه یکی از غنی ترین ذخایر سرب، روی و نقره در جهان است. استخراج معدن از تپه ی بروکن توسط یک شرکت با محدودیت ...

هنگامی که یک سطح اولیه بر اثر دگردیسی ، خمیده و یا منحنی می‌شود ساختاری به نام چین تولید می‌شود. شکستگیها از دگردیسی شکننده سنگها به وجود می‌آید که موجب شکستن کامل آنها در طول سطوح مجزا می‌شود، اما چین‌ها نمایش دگردیسی « شکل‌پذیر » سنگها است که تغییرات تدریجی اما پیوسته‌تری را در وضعیت فضایی و درونی تولید می‌کند، به گونه‌ای که سنگ خود را با دگردیسی سازگار می‌کند. چنین دگردیسی با ...

هنگامی که یک سطح اولیه بر اثر دگردیسی ، خمیده و یا منحنی می‌شود ساختاری به نام چین تولید می‌شود. شکستگیها از دگردیسی شکننده سنگها به وجود می‌آید که موجب شکستن کامل آنها در طول سطوح مجزا می‌شود، اما چین‌ها نمایش دگردیسی « شکل‌پذیر » سنگها است که تغییرات تدریجی اما پیوسته‌تری را در وضعیت فضایی و درونی تولید می‌کند، به گونه‌ای که سنگ خود را با دگردیسی سازگار می‌کند. چنین دگردیسی با ...

سنگ های ثانویه هستند که از دگرگون شدن سنگ های آذرین ، دگرگونی و رسوبی که قبلا وجود داشته اند تشکیل می شود . عامل دگرگونی می تواند فشار ، گرما ، اثر سیالها و جانشینی باشد . دو عامل ماهیت سنگ دگرگونی را تعیین می نماید : - ترکیب سنگ اولیه - چگونگی ترکیب عوامل دگرگونی که روی آن اثر گذاشته اند . در شرایط مختلف ، بافتهای متفاوتی حاصل می شود ، لذا بافت اولیه مبنای تشخیص سنگهای دگرگونی ...

اکسیژن یا ترش مایه، یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن O و عدد اتمی آن ۸ است. یک عنصر زیستی بوده و همه جا چه در زمین و چه در کل جهان هستی یافت می‌شود. مولکول اکسیژن (O۲)در زمین از نظر گرماپویایی (ترمودینامیکی) ناپایدار است ولی توسط عمل نورساخت (فتوسنتز) باکتری‌های بی هوازی و در مرحله بعدی توسط عمل نور ساخت گیاهان زمینی به وجود می‌آید. ویژگی‌های در خور نگرش اکسیژن ...

زمین، ‪ ۱۰۰میلیون سال زودتر از آنچه تصور می‌شد اولین "نفس" را کشیده‌است بر اساس مطالعاتی که به تازگی انجام شده، پیدایش اکسیژن بر روی زمین ‪ ۵۰تا ‪ ۱۰۰میلیون سال زودتر از زمانی بوده است که پیش از این تصور می‌شد و با توجه به این امر می‌توان چنین برداشت کرد که سیاره ما و حیات بر روی آن تقریبا همزمان بوجود آمده‌اند. به گزارش پایگاه اینترنتی رویترز، دانشمندان با آزمایش سنگ‌هایی که ...

اورانیوم که ماده خام اصلی مورد نیاز برای تولید انرژی در برنامه های صلح آمیز یا نظامی هسته ای است، از طریق استخراج از معادن زیرزمینی یا سر باز بدست می آید. اگر چه این عنصر بطور طبیعی در سرتاسر جهان یافت میشود اما تنها حجم کوچکی از آن بصورت متراکم در معادن موجود است. هنگامی که هسته اتم اورانیوم در یک واکنش زنجیره ای شکافته شود مقداری انرژی آزاد خواهد شد. برای شکافت هسته اتم ...

آب بسیار که محوطه وسیعی را فرا گیرد و به اقیانوس راه دارد را دریا گویند؛ مجموع آب های شور که جزء اعظم کره زمین را می پوشاند و تقریباً سه چهارم سطح زمین را در بر گرفته و در نیمکره جنوبی بیشتر از نیمکره شمالی زمین را فرا گرفته است. عنوان دریا معمولاً برای دریاچه های شور هم که فاقد مجرای خروجی طبیعی اند نیز استفاده می شود، مانند دریای خزر که دریاچه ای بزرگ است، و دریاچه گالیله که ...

دریای مازندران، منافع ایران، چشم‌انداز آینده‌ دریای مازندران، بزرگترین دریاچه جهان، میان ایران و روسیه (اتحاد جماهیر شوروی سابق)‌ صرف‌نظر از تحولات و تقسیم‌بندی‌های سال 1990 و فروپاشی کمونیسم شوروی واقع شده است. وجود ذخایر غنی نفت و گاز و تنوع گیاهی و جانوری و نوع ویژه‌ای از ماهی (خاویاری)‌ در این منطقه و دریا و منابع دیگر به علاوه موقعیت ویژه جغرافیای و ژئوپلتیکی به عنوان حلقه ...

اتمسفر زمین را بر حسب چگونگی روند دما، اختلاف چگالی، تغییرات فشار، تداخل گازها و سرانجام ویژگیهای الکتریکی به لایه‌های زیر تقسیم کرده‌اند: 1- تروپوسفر (Troposphere) 2- استراتوسفر (Stratosphere) 3- مزوسفر (Mesosphere) 4- یونسفر (Ionosphere) 5- اگزوسفر (Exosphere) ********************************* 1- تروپوسفر تروپوسفر پایین ترین لایه اتمسفر است که خود از لایه های کوچکتری تشکیل شده ...

فِلدِسپات ها مهم‌ترین کانی های سنگی آذرین بشمار می‌آیند. فلدسپاتها به سه گروه کلسیک، پتاسیک و سدیک تقسیم‌بندی می‌شوند. آنورتیت به فرمول شیمیایی (CaAl2Si2O8) فلدسپات نوع کلسیک است و آلبیت به فرمول شیمیایی (NaAlSi3O8) فلدسپات نوع سدیک و پتاسیم فلدسپات به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8) فلدسپات نوع پتاسیک آن است. چندریختی های پتاسیم فلدسپات عبارت‌اند از: سانیدین، ارتوکلاز، میکروکلین و ...

طبقه‌بندی سنگ‌ها از نظر نحوه تشکیل سنگ‌ ها از نظر نحوه تشکیل به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند: سنگ‌ های رسوبی سنگ‌ های آذرین سنگ‌ های دگرگون شده سنگ‌های رسوبی بعضی از سنگ‌ها بر اثر ته نشین شدن مواد داخل آب به وجود می‌آیند. رودها مقدار زیادی مواد را با خود به دریاها و دریاچه‌ها می‌برند. این مواد به دلیل سنگینی به ته دریا می‌روند. روی هم قرار می‌گیرند و پس از سفت شدن سنگ‌هایی را به ...

مردمان باستان تصور می‌کردند که می‌توانند خطوط اصلی چهره‌ها را در ستارگان آسمان شب پیدا کنند. این چهره‌ها معمولاً شکل‌هایی از قهرمانان، اساطیر و خدایان افسانه‌ای، مخلوقات گوناگون و اجرامی بود‌ند که به نظر آنها بر روی زمین اثر گذار ند. این مفهوم عامیانه صورت فلکی است. اما در ستاره‌ شناسی نوین، لغت صورت فلکی به بخشی از آسمان اطلاق می‌شود که در مرحله‌ی اول اشکالی را تداعی می‌کند که ...

نگاه کلی معمولا هرمز چهارمین شی درخشان آسمان می‌باشد (بعد از خورشید، ماه و ناهید) اگرچه گهگاه بهرام درخشان‌تر به‌نظر می‌آید. جرم مشتری ۲٫۵ بار از مجموع جرم سیارات سامانه خورشیدی بیش‌تر است. جرم مشتری ۳۱۸ بار بیش‌تر از جرم زمین است. قطر آن ۱۱ برابر قطر زمین است. مشتری می‌تواند ۱۳۰۰ زمین را درخود جای دهد. میانگین فاصله آن از خورشید در حدود ۷۷۸ میلیون و ۵۰۰ هزار کیلومتر می‌باشد ...

آسمان شب فرصتی استثنایی در اختیار بشر می گذارد تا نگاهی عمیق تر به دنیاهای فرا زمینی داشته باشد. دنیاهایی اسرارآمیز، شگفت انگیز و منحصربه فرد که از گذشته های دور ذهن کنجکاو بشر را به خود مشغول داشته اند. در میان ستارگان ثابت که گویی به آسمان میخکوب شده اند. اجرامی انگشت شمار نیز وجود دارند که با حرکات عجیب و ظاهر غریب ذهن کنجکاو او را تحریک می کنند. اینها سیاراتند که وجودشان ...

سنگها گرانیت : گرانیت سنگ نفوذی است که دارای بافت تمام بلورین وفانریتیک است وکانیهای اصلی آن عبارتند از : کوارتز 20 تا40 درصد ، فلدسپاتهای پتانسیم 30 تا 60 درصد ، پلاژیو کلازهای سدیک ( بجز پرتیتها ) 0 تا 35 درصد ، کانی های مافیک ( میکا و هورن بلند ) 5 تا 35 درصد . اگر مقدار پلاژیوکلاز بیش از فلدسپات های پتانسیم باشد سنگ به اسم گرانودیوریت نامیده می شود و وقتی مقدار کوارتز کمتر ...

سنگ های رسوبی: سه جزء اصلی بافتی سنگ های رسوبی تخریبی عبارتند از: 1- دانه ها که در حد گراول ، ماسه ، و سیلت می‌باشند گراول 2- ماتریکس یا ماده زمینه که از ذرات دانه ریز در حد سیلت و رس تشکیل شده و دانه های رسوبی را در بر می‌گیرد. 3- سیمان که به صورت شیمیایی تشکیل شده وعمدتاً از جنس سیلیس و یا کربنات کلسیم می باشد، البته برخی از اوقات سیمان از جنس اکسید آهن نیز دربین دانه ها تشکیل ...

Magma کلمه‌ای است یونانی به معنی خیر که برای مذاب های طبیعی سیلیکاته بکار گرفته می‌شود. اما در اصطلاح زمین شناسی، ماگما مایعی است سیلیکاته با گرانروی زیاد همراه با گاز و مواد فرار گدازه یا لاوا ماگمایی است که مواد فرار خود را از دست داده باشد. ماگماها ممکن است کاملا مایع و یا نیمه متبلور باشند. گدازه‌ها معمولا نیمه متبلورند. زیرا محتوی بلور ، کانیهایی هستند که نقطه ذوب و یا ...

زمین شناسی یا ژئولوژی (Geology) از لغت یونانی Geo به معنی "زمین" و Logos به معنی "علم" یا "منطق" گرفته شده است. به عبارت دیگر زمین شناسی علم مطالعه زمین می‌باشد. دید کلی زمین شناسی علمی است که درباره پیدایش زمین ، تشکیلات ، ساختمان و مواد تشکیل دهنده زمین ، کوهها ، دشت‌ها و اقیانوس و همچنین تاریخ پیدایش جانداران و تسلسل وقایع فیزیکی در زمین و بالاخره تحولاتی که در زمین صورت ...