اهداف فصل :
1.
2.
3.
طرحهای بازنشستگی برای دادن درآمد به افراد در طی سالهای بازنشستگی
آنها می باشد .
مزایای پایان خدمت :
حسابداری مزایای پایان خدمت یکی از بحث انگیزترین مباحث
حسابداری است و تاکنون مجامع حسابداری حرفه ای در دنیا درباره آن به توافق
همگانی دست نیافته اند . تجزیه و تحلیل حسابداری مزایای پایان خدمت ، مستلزم داشتن آگاهی و درک از انواع طرحها و مزایا است . مزایای پایان خدمت به گونه های
مختلف از قبیل :
1.
2.
3.
4.
5.
در این فصل می خواهیم با استفاده از چند مثال ، نحوه حسابداری مزایای بازنشستگی را تشریح نماییم .
طرح بازنشستگی :
شرکت یونایتد دینامیک یک طرح بازنشستگی با مزایای معین دارد که تمام کارکنان را تحت پوشش قرار می دهد . مزایای طرح بر اساس سالهای خدمت و با هدف جبران خدمات کارکنان با در نظر گرفتن میزان حقوق کارکنان در طی سه سال آخر خدمت محاسبه می شود . هزینه خالص دوره ای بازنشستگی برای شرکت متشکل از اجزای
زیر است .
هزینه خدمات جاری
هزینه بهره مربوط به تعهدات مزایای پروژه شده
بازده دارایی ها
استهلاک هزینه خدمات قبلی
استهلاک منافع خالص
2004
42 $
152
(187)
43
-
2005
47 $
164
(194)
43
(1)
2006
43 $
178
(213)
43
(2)
50 $
59 $
49 $
جدول زیر تغییرات در تعهدات مزایای پروژه شده برای سالهای منتهی به 31 دسامبر 2006 و 31 دسامبر 2005 می باشد .
2005
2006
تعهدات مزایای پیش بینی شده در ابتدای سال
هزینه خدمات
هزینه بهره
درآمد ( هزینه ) محاسبه شده
مزایای پرداخت شده
2.121 $
47
164
(40)
(98)
2.194 $
43
178
319
(106)
تعهدات مزایای پیش بینی شده در آخر سال
2.194 $
2.628 $
ماهیت طرح های بازنشستگی :
بیش از 60 میلیون کارگر آمریکایی تحت پوشش طرح های مزایای بازنشستگی قرار دارند . در طی دو دهه گذشته ، صندوق های بازنشستگی از لحاظ سایز سه برابر شده اند و اکنون تقریباً این صندوق ها به میزان تولید ناخالص داخلی ( CNP ) کشور ژاپن می باشد این بنیه سرمایه گذاری قوی اکنون حدود بازارهای سهام را تحت کنترل دارد . مسئولیت گزارشگری مالی برای صندوق های بازنشستگی مفهومی اقتصادی و اجتماعی است .
گاهی اوقات بدهی شرکت ها به کارکنان برای مهیا نمودن مزایا بسیار زیاد می شود . برای جلوگیری و رفع چنین مواردی فقط از طریق کنار گذاشتن وجوه در طی دوره خدمت کارکنان قابل اجرا است . بنابراین در بازنشستگی وجوه انباشته به علاوه عایدات حاصل از سرمایه گذاری آن وجوه به منظور جایگزینی آن حق الزحمه ها در دسترس خواهند بود . شرکتها به دلایل زیادی طرح های بازنشستگی را اجرا می نمایند . نمونه هایی از این دلایل در زیر ذکر شده است .
1)
2)
3)
نکاتی کلی درباره این موضوع :
طرح های بازنشستگی دارای مزایای بالای مالیاتی می باشند . چنین مواردی مختص سیستم های دارای صلاحیت می باشد .
برخی از شرایط لازم که یک طرح بازنشستگی برای اینکه بتواند مستحق یک برخورد مالیاتی خاص شود عبارت است از :
1.
2.
3.
با آشنایی کلی حاصل شده از دلایل ایجاد و نحوه برخورد با این صندوق ها اکنون به انواع این صندوق ها می پردازیم .
متداولترین طرحها برای تأمین مزایای خدمت را می توان به دو گروه کلی
طرحها با کمک معین و طرحها با مزایای معین طبقه بندی کرد .
( رحمانی ، 1372 )
الف ) طرحها با کمک معین ( Defined contribution plans ) :
در طرح با کمک معین ، کارفرما تعهد می کند مبالغ معینی را در هر دوره
بر اساس فرمول به یک صندوق پرداخت کند . ( مثلاً 5 % از حقوق پرداختی به کارکنان ) این فرمول ممکن است درصدی از حقوق کارکنان باشد . در این نوع طرح فقط کمک های کارفرما معین شده و مزایا صرفاً تابعی از کمکهای انباشته و سود آتی حاصل از سرمایه گذاری وجوه طرح است . طرح ممکن است غیر مشارکتی ( تمام کمک ها توسط کارفرما انجام شود ) و یا مشارکتی ( قسمتی از کمک ها توسط کارکنان تأمین شود ) باشد . در این نوع طرحها مسئله مهم تفکیک شخصیت صندوق از کارفرما و کارکنان است . سود تحصیلی و ریسک از دست دادن دارایی های کمک شده به طرح مستقیماً متوجه کارکنان
است . مسئولیت کارفرما صرفاً کمک به طرح طبق فرمول توافق شده یا مقرر است . نتیجتا هزینه سالانه کارفرما مبلغی است که برای کمک به صندوق طرح تعهد یا پرداخت
شده است .
ب ) طرح ها با مزایای معین ( Defined benefit plan )
عبارتست از مزایایی که کارکنان در زمان پایان خدمت یا پس از آن دریافت می کنند . این مزایا بر حسب مبلغ پول مشخص و یا بر حسب یک فرمول عمومی بر مبنای حقوق ، مدت زمان ارائه خدمت و گاهی نیز سن تعریف می شود .
امروزه بیش از سه چهارم از کارکنان شرکت ها ، تحت پوشش طرح های بازنشستگی با کمک معین می باشند و کمتر از سه درصد تحت پوشش طرح با مزایای معین می باشند که به نظر می رسد این درصد ، نسبت به گذشته که طرح های سنتی با مزایای معین رواج بیشتری داشت تغییر شگرفی داشته است .
دلایل این تغییر چیست ؟
1)
2)
3)
در این طرح مهم این است که چه کسی ریسک را تحمل می کند . کارکنان و یا کارفرما ها ؟
تشریح طرح با کمک معین :
به سرعت مبدل شد به محبوبترین روش برای مهیا نمودن درآمد بازنشستگی بدون ارائه گزارش کار ، تحمل هزینه و ریسک ایجاد شده توسط سیستم های قدیمی و سنتی کمک با مزایای معین از این قبیل طرح ها می توان طرحهای پس انداز و طرح های (k) 401 را نام برد چون طرح های { (k) 401 } برخورد مالیاتی خاص خود را دارند در نتیجه بیش از 70 % از کارگران آمریکایی در طرح های (k) 401 شرکت کرده اند . بیش از دو تریلیون دلار در این طرح ها سرمایه گذاری شده است .
وقتی که کارکنان خود نیز علاوه بر کمکی که کارفرما به طرح می کند کمکی به طرح بنمایند این گونه طرحها را طرح مشارکتی ( contributory plans ) می نامند .
فرض کنید که در یک طرح مشارکت به میزان 3 % از حقوق کارکنان باشد . اگر حقوق یک کارمند 110.000 $ در یک سال مشخص باشد ، شناخت هزینه جبران خدمات براحتی بصورت زیر صورت می گیرد .
هزینه بازنشستگی ................................................ 3.300
وجه نقد ( 3 % × 110.000 ) ................................................3.300
میزان مزایای بازنشستگی کارکنان دقیقاً بستگی به این مسئله دارد که سرمایه گذاری چگونه صورت گیرد .
در طرح با مزایای معین ، ریسک معکوس می گردد یعنی مزایای معین آتی در دوران بازنشستگی تضمین می گردد در نتیجه ، کارفرما مسئول فراهم نمودند
تفاوت میزان مزایای تعهد شده و میزان عملکرد سرمایه گذاری انجام شده ،
می باشد . ممکن است کارفرما سود نکند ولی باید پول بازنشستگی را بدهد ، این ریسک بعهده کارفرماست .
تشریح طرح با مزایای معین :
گردش کارکنان بر میزان کارکنانی که در نهایت واجد شرایط دریافت مزایای بازنشستگی می شوند تأثیر گذار است . سنی که کارکنان انتخاب می کنند تا بازنشسته شوند و نیز امید به زندگی ، بر هر دوی طول دوره بازنشستگی و میزان مزایا تأثیر گذار است . تورم ، سطوح جبران آتی و نرخ بهره نیز بر مزایای نهایی تأثیر انکار ناپذیری دارند . مزایای بازنشستگی توسط یک فرمول خاص تعریف می شود . یک فرمول رایج این است که سال آخر خدمت ، بیشترین سقف درآمدی که توسط شرکت دستیابی شده است و یا میانگین حقوق دستیابی شده در طی دو سال و یا بیشتر پایان دوره خدمت مبنای دریافت مزایای پایان خدمت باشد . برای مثال :
5