تحقیق مقاله آموزش و پرورش در عصر اطلاعات و ارتباطات

آموزش پرورش در عصر اطلاعات و ارتباطات

چکیده :

امروزه ، فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام های آموزشی پیشرفته حرف اول را می‌زنند ، اما پایه و اساس این حرف ها بر یافته های علمی به ویژه ، یافته های علوم تربیتی ، روان شناسی رشد ، دانش و هنر آموزش مبتنی است .

بنابراین نباید فراموش کنیم هر کجا که می خواهیم از فناوری های گوناگون در آموزش استفاده کنیم ، دانش و هنر آموزش مقدم بر فناوری است . در حقیقت فناوری  آموزش باید در خدمت آموزش باشد نه به عکس ، در عین حال یادآوری این نکته ضروری است که بدون فناوری های اطلاعاتی و ارتباط به روز ، تغییر و تحول اساسی در شیوه ها ، نگرش ها و مهارت های آموزشی مناسب با عصردانایی رخ نخواهد داد . بنابراین ،  تاثیر متقابل یافته های علمی بر فناوری و قابلیت ها و توانایی های فناوری در به کار گیری یافته های علمی انکار ناپذیر است . و فناوری های اطلاعات و ارتباطات با علم تعلیم و تربیت در آموزش های مبتنی بر خود - رهبری ، تفکر انتقادی و پرورش خرد ورزی همسویی و سازگاری بیشتری دارند .

مقدمه :

کاربرد فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات ، تغییرات شگفت انگیزی در فرآورده های و فعالیت های کار و زندگی مردم به وجود آورده است فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی به سرعت ساختار اجتماعی و شیوه های زندگی مردم را در جهان تغییر می‌دهند و برای ایجاد «جامعه اطلاعاتی » که در آن تولید دانش ، علمی هدف است ، رو به گسترش اند .

اگر در هر دوره از تاریخ بشری قدرت و برتری را به یکی از ویژگیهای خاص آن دوره تعبیر کنیم . ویژگی خاص عصر اطلاعات که آن را از سایر دوره های متمایز می‌سازد ، تولید و عرضه اطلاعات است .  بنابراین ملاک قدرت و برتری کشور ها میزان تولید اطلاعات و سهولت دسترسی سریع و گسترده افراد به اطلاعات صحیح است .

در چنین جامعه ای شرط بقا مجهز شدن به ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطی جدید است ، در غیر این صورت راهی جز وابستگی شدید نخواهیم یافت .  جوامع دنیا راهی جز قبول و پذیرش فناوری های نو ندارند  بنابراین ، باید در این زمینه  به تدابیر و تدارکات لازم مجهز شوند ، به ویژه در بخش آموزش و پرورش که محور اصلی این تغییرات است .

مفهوم فناوری :

واژه فناوری در دنیای صنعت و بازرگانی موجب الهام زیادی شده است . فناوری آموزشی از آن هم ابهام انگیزتر است . بسیاری فناوری را به مفهوم دانش و اطلاعات در نظر می گیرند و عده ای آن را چنان بسط میدهند و مفهومی می دانند که همه ابعاد نظام آموزشی را شامل می‌شود .  برخی نیز از مفهوم فناوری در کی علمی دارند . نتیجه تعریف هایی که تاکنون از فناوری شده است و نیز سیر تحول فناوری  ( از سخت افزار تا نرم افزار ) این است که : فناوری را کاربرد علمی دانش مهندسی برای درک و توسعه  محصولات ، خدمات ، فرایندها ، و عملیات بدانیم . اگر این تعریف را بپذیریم معلوم می شود که اولاً فناوری کاربرد دانش است وبا خودعلم و دانش تفاوت دارد . ثانیاً فناوری برای توسعه محصولات ، خدمات ، فرآیندها و یا عملیات به کار می‌رود و باید توانایی سود آوری در این زمینه ها را داشته باشد .

جامعه اطلاعاتی :

جامعه اطلاعاتی جامعه ای است که در آن تمام ابعاد زندگی انسان ( اقتصادی ، اجتماعی ،  فرهنگی و ...) به طور شدیدی به فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی وابسته است . به عبارتی دراین جامعه مردم برای انجام دادن کلیه امور خود ، ناگزیر به استفاده از این ابزارهای پیشرفته‌اند . از ویژگیهای اصلی جامعه اطلاعاتی می توان به شبکه گرا بودن آن ، وابستگی شدید آن به سخت افزار ها و سیستم های شبکه ای ، سرعت تولید و منسوخ شدن اطلاعات ،  دسترس سریع به مجموعه های عظیم اطلاعاتی ، انباشتگی اطلاعات و .... یاد کرد .

ویژگی دیگر این جامعه کوچک شدن جهان و تحقق دهکده جهانی بر اساس تبادلات گسترده و سریع اطلاعات در بین انسان ها است از این رو ، پدیده جهانی شدن در این عصر ظهور یافته است .

جهانی شدن :

پیدایش نظام نو ارتباطات الکترونیکی که عرصه آن نظام جهانی است ویژگی اش یکپارچه سازی همه رسانه های ارتباطی و تعادل بالقوه است ، در حال تغییر فرهنگ‌ها است و آنها را دگرگون می کند . از این نظر جهانی شدن تمدن اطلاعاتی را بنا می کند که اتکای آن به زمین، سرمایه یا مواد خام نیست ، بلکه جنبشی بر نیروی خلاقیت بشری و نبوغ و ابتکار او است . تمدنی که  دانش در آن منبع ارزش قلمداد می شود و همانگونه که در جامعه صنعتی سرمایه و کار عوامل اصلی تولید را تشکیل می دادند ، در جامعه اطلاعاتی دانش ، عامل اصلی تولید به شمار می رود .در عصر دانش و اطلاعات با استفاده از ارتباطات رایانه ای مرز های دانش از هم گسیخته و محیط یادگیری به شکل جدید معنامی یابد . فناوری های اطلاعات در پیدایش روش ها و اشکال نوی از تعلیم و تربیت  تاثیر گذاشته و به فضاهای آموزشی و ارد می شود . این موضوع از اواخر  قرن بیستم میلادی به مثابه یکی از  خط مشی های اساسی کشورهای در حال توسعه مطرح شده است . بر این اساس محیط یادگیری باید همواره در سطحی وسیع و با انعطاف پذیری لازم در دسترس همگان قرار گیرد در این نوع نگرش دیوارهای بسته مدارس و مراکز آموزشی  فرو ریخته و آموزش همیشه و در هر کجا در اختیار افراد قرار می گیرد . با استفاده از این فناوری ها جست و جوی اطلاعاتی موردنیاز به صورت فردی امکان پذیر شده و شکل جدیدی از یادگیری مادام‌العمر ظهور می یابد .

آموزش و پرورش در عصر اطلاعات و ارتباطات :

با کمک فناوری های اطلاعات می توان نابرابری ها در دسترسی آموزشی و کیفیت آن را کاهش داد و سیستم های آموزشی می توانند دانش و مهارت های یادگیرندگان خود را ارتقاء دهند ، خلاقیت ، تفکر نقادانه و یادگیری چگونگی یادگرفتن آنها را تشویق کنند و بهبود بخشند ( یونسکو ، 2003 )

ظهور فناوری جدید اطلاعاتی و ارتباطی در عصر اطلاعات ، شکل جدیدی از محیط یادگیری تعاملی ، خلاق و فعال را ایجاد کرده است ، به نحوی که همه افراد  قادرند در هرکجا و هر زمان به اطلاعات مورد نیاز خود دست یابند . توسعه این فناوری ها به قدری چشمگیر و فراگیر است که نمی توان تاثیرات  آن را بر آموزش و پرورش نادیده گرفت . هم اینک استفاده از ظرفیت های توسعه یافته  فناوری های اطلاعاتی - ارتباطی در بخش آموزش و پرورش امری اجتناب ناپذیر و ضروری است . فناوری اطلاعات چهره آموزش سنتی را به طور کلی دگرگون کرده است . این امر به ویژه در  آموزش کشورهای پیشرفته نقش متحول تری را به عهده داشته است .