نظام سیاسی:
در این جا سیاست در معنای خاصی موردنظر است و آن عبارت است از هر نوع تصمیم گیری و بسیج منابع انسانی برای رسیدن به هدفی کم و بیش آشکار که جامعه معین کرده و پیگیری می کند. سیاست شامل یک یا چند هدف تعریف شده جمعی و بسیج منابع در راستای این هدف ها و تصمیم گیری لازم برای رسیدن به این هدف هاست، یا مجموعه کنش هایی که منجر به تصمیم گیری (یافتن هدف ها و ارائه راهکارها) و اجرای تصمیمات می شوند. به این ترتیب سیاست معنای وسیعی می یابد به نحوی که همه صورت های تصمیم گیری، سازماندهی و بسیج منابع نظام را در بر می گیرد. در این معنا مرد سیاست هم در شرکت بازرگانی حضور دارد هم در حزب هم در خودِ دولت. پس کنش سیاسی تنها در نهاد حکومت خلاصه نمی شود، بلکه همه سازمان ها و انجمن های جامعه کار سیاسی می کنند. یک بنگاه صنعتی یا بازرگانی، یک بیمارستان، یک دانشگاه، یک سندیکا، یک حزب سیاسی و یک جنبش اجتماعی کارکرد سیاسی دارند*. با این حال هنگامی که سخن از کل جامعه باشد مشخص ترین و بزرگ ترین نهاد سیاسی، نهاد حکومت است که قوی ترین ابزار بسیج منابع و تشخیص و پیگیری اهداف جامعه را در اختیار دارد. این امر خصوصا با توجه به ارتباط میان نظام سیاسی و مفهوم قدرت که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، بارزتر می شود، چرا که منابع اصلی قدرت و اعمال قوه قهریه در اختیار حکومت است. لازم به ذکر است که در اینجا تصمیم گیری با »معنا سازی« که مربوط به نظام فرهنگی است تفاوت دارد. معنا سازی را متفکران و هنرمندان انجام و در قالب آثار علمی یا هنری ارائه می دهند. این متفکران و هنرمندان، الزاما در مناصب اقتدار ندارند و نظرات شان لازم الاجرا نیست (چراکه اصولا برای آن که مستقیما اجرا شوند، ارائه نمی گردند)، اما تصمیم گیری توسط مدیران، رؤسا، مسؤولان یا سیاستمداران (کسانی که در مناصب اقتدار قرار دارند) انجام می شود و در قالب دستورات و برنامه های مدون و روشن ارائه می گردد، روش اجرا و مجریان آن معلوم اند، و لازم الاجرا و دارای ضمانت اجرایی ست.
خرده نظام
به نظام هایی که جزئی از نظام های اجتماعی کل و بزرگ تر هستند ، خرده نظام می گویند . مانند کلاس که خرده نظام مدرسه است و مدرسه که خرده نظام آموزش و پرورش .
در نظام سیاسی : سیاست مداران و هیئت دولت و رهبران سیاسی زندگی ساده و بی آلایشی داشته باشند .
در چنین شرایطی این جامعه می تواند هدف خود را که رسیدن به بیشترین رشد اقتصادی است ، تحقق ببخشد .
رده نظام ها ی نظام اجتماعی کل
در میان خرده نظام های هر جامعه، خرده نظام فرهنگی در بالاترین جایگاه قرار دارد، به این معنا که سایر
نظام ها، الگوهای رفتاری و هنجاریِ خود را از او می گیرند و نظم و ترتیبات خود را بر اساس اطلاعات صادرشده از سوی او تنظیم می کنند. ایجاد اختلال در این نظام موجب اختلال در دیگر نظام ها و نابسامانی کل جامعه می شود. هر یک از خرده نظام ها قلمروی وظایف معین و کارکرد مشخصی دارند. هرگاه یکی از آنها قلمرو خود را بسط دهد، بر دیگران مسلط شود و فضا را برای دیگران تنگ کند، جامعه دستخوش عدم تعادل و بی ثباتی می گردد. در جوامع سنتی، خرده نظام سیاسی و در جوامع مدرن، خرده نظام اقتصادی بر جامعه مسلط اند. خرده نظام سیاسی به دلیل بهره مندی از ابزار قدرت، بیش از دیگران مشتاق بسط قلمروی خویش است. اگر قدرت سیاسی گسترش یابد، هنجارها توسط او تعریف می شود و روابط اجتماعی و سپس ساختارهای سیاسی و اقتصادی بر اساس آن هنجارها شکل می گیرند.