به راستی مفهوم حقیقی عدالت چیست ؟
عدالت عبارت است از : رفتار مطابق قانون .این تعریف که به نظر ما جامع ترین تعریف عدالت است می تواند شامل همه ی پدیده ها و رفتارهای عادلانه باشد .عدالت انواع گوناگونی دارد . که یکی از انها عدالت در شئون انسانی است . از نمونه ی دیگر عدالت می توان به عدالت در جهان هستی و یا عدل الهی اشاره کرد.
گونه شناسی مفاهیم عدالت اجتماعی:
1. مفهوم سلبی(منفی) یا ایجابی(اثباتی) عدالت: وقتی به دنبال عوامل رفع تضییع حقوق افراد و ایجاد نضامی برای مساله هستیم به جنبه سلبی مفهوم عدالت توجه نموده ایم اما زمانی که برای مثال، به تبیین روابط عادلانه میان افراد می پردازیم و در صدد ایجاد روابطی عادلانه هستیم، از جنبه ایجابی به بحث پرداخته ایم. صحبت ار توزیع مجدد ثروت یک بحث ایجابی است..
2. مفهوم عدالت می تواند محافظه کارانه یا اصلاح طلبانه باشد. مفهوم سلبی عدالت یک مفهوم محافظه کارانه است. بحث ایجابی نیز به مباحث اصلاحی منتهی می گردد.
3. مفهوم اقلی یا اکثری عدالت: وقتی خواهان برقراری عدالت در بخش خاصی مانند حفظ شهروندان در برابر حکومت هستیم با مفهومی اقلی روبروییم اما زمانی که خواهان عدالت در همه بخش ها و زمینه ها باشیم، مواجه با مفهومی حداکثری مفاهیمی فربه خواهیم بود.
4. مفهوم عدالت گاه سیاسی و گاه اجتماعی است.سیاسی زمانی است که به ارتباط ما با حکومت مربوط است اما وقتی به گروه هایی مثل خانواده، همکاران و غیره می پردازد، اجتماعی است.
نقش حکومت و دولتمردان در برقراری و گسترش عدالت
«وایم الله لانصفن المظلوم من ظالم ولاقودن الظالم بخزامته حتی اورده منهل الحق و ان کان کارها»
سوگند به خدا , داد مظلوم را از ظالمش می ستانم و افسار ستمکارش را می گیرم و او را تا چشمه سار حق می کشانم اگر چه او نخواهد. امام علی (ع) در این بحث ما سعی بر آن داریم که به بررسی نقش حکومت و نظام در برقراری عدالت و هدایت و گسترش آن در جامعه بپردازیم. ازانجا که این بحث رانمیتوان کم ارزش دانست و ازانجا که باید نگاهی هم به نحوه ی حکمرانی امیر مومنان امام علی (ع) داشته باشیم به ناچار در ? قسمت به شرح آن می پردازیم. ودرک آن چیزی نیست جز صبر و تامل شما عزیزان که قبل ازشروع جای عذرخواهی دارد. واما نقش حکومت و دولتمردان در عدالت: در جامعه ای که سخت تلاش می کند تونل توسعه و رشد را به انتها برساند، همبستگی و اراده مدیریتی می باید حرف اول را بزند. سلامت و آسایش مردم آنجا که همیاری و هم اندیشی مسئولان اتفاق نمی افتد، بدیهی است با مخاطراتی مواجه باشد، مشکل امروز جامعه تک گویی و کم لطفی های برخی دستگاه هاست، در حالی که مسئله عمدتاً از همین عدم همکاری ها، لاینحل باقی می ماند.
هدف نظام کشور توسعه و تعمیق عدالت ،تندرستی و رفاه عمومی است. به یقین این امر هنگامی جامه عمل پوشانده می شود که وفاق، شکل مفید و تاثیرگذار یابد....
زندگی، مجموعه ای است همچون خورشید و ابر؛ درخشان و مه آلود.... که سلامت و بیماری، پیروزی و شکست، رفاه و سختی، شادی و اندوه، آشتی و قهر و... خواهی نخواهی اجزای آن هستند. این اجزا وقتی در همسایگی هم باشند - که هستند - مفاهیم ذاتی حیات انسانی را دربرمی تابانند. با این نگاه حقیقی، زندگی آدمی در تمامی عرصه ها و عصر و دوران تنها هنگامی معنا و تعریف داشته و خواهد داشت که دردمندی انسان - به لحاظ وقایع طبیعی و یا غیرآن - هم پذیرفته شود. اما، در برابر این واقعیت نیز باید گفته شود که حیات بشری، در هر جامعه به نوعی دلالت می کند به چگونگی الگوی زندگی کردن. اینکه در جامعه تبعیضی مشاهده نشود ،اینکه مردم بانگاهی مثبت به دولت خود بنگرند همه وهمه به یک دولت و حکومت سالم والبته عادل نیازمنداست.
اما مردم کشورمان در جغرافیایی زندگی می کنند که استطاعت های زیادی دارد، چه به لحاظ فرهنگ پویا و چه منابع طبیعی، این دولتمردان بوده و هستند که الگوی خوب زندگی کردن عموم در تمامی جهات را با عطف به سرمایه های معنوی و مادی، به استانداردهای حقیقی بیش از گذشته ها نزدیک و نزدیکتر کنند.«دکتر شیخ الاسلام» می گوید: تامین امنیت افراد - مسکن - اشتغال - محیط زیست - آموزش که متولیان بیشماری در دولت دارد همه بخشی از راه را برای سلامت روحی- روانی اجتماعی هموار می کنند. در حقیقت هدف نهایی وغایی تمام بخش های مختلف توسعه اقتصادی و اجتماعی، رفاه انسانها است و رفاه مقدمه ضروری عدالت است. در یک جامعه رو به رشد تمامی برنامه های نظام درنهایت، آرامش و رفاه انسانها است. قطعا این امر زمانی محقق می یابد که همکاری و هماهنگی مفید و موثری برای دستیابی به اهداف مشترک در راستای سیاست های کلی نظام داشته باشد.