تحقیق مقاله هویت چیست ؟

برای شناسایی یک مفهوم یا پدیده ، دو شیوه وجود دارد:

یکی: تجزیه و تحلیل موضوع مورد نظر و بررسی هر جزء از اجزای تشکیل دهنده ی آن

دیگری: مطالعه در آثار و نتایج آن، به گونه ای که از طریق شناخت پیامدها و تاثیراتش ، شناخت حاصل شود.

هویت را نیز می توان به همین شکل تعریف کرد. ابتدا آن را از جنبه ی اول مورد توجه قرار می دهیم:

در فرهنگ لغت، هویت به این معنا آمده است: (حقیقت چیزی یا شخصی که مشتمل برصفات جوهری او باشد)

در این تعریف، هویت به مفهوم شخصیت، ذات، هستی، وجود و منسوب به (هو) است.

به بیان ساده تر، زمانی که شخصی از حقیقت یک چیز یا پدیده می پرسد، در واقع می خواهد هویت آن را درک کند. هنگامی که آدمی می خواهد از حقیقت وجودی خود آگاه شود ، یعنی مایل است هویت خود را درک کند و برای این منظور، باید بتواند به سوال هایی نظیر من چیستم؟ و  من کیستم ؟ پاسخ دهد. عبارت های زیر که از بودا نقل شده است رابطه ی میان هویت آدمی و تفکر تعبیر زیبایی ارائه می دهد.

آن چیزی هستیم که می اندیشیم، هستی مان یا افکارمان بلندی می گیرد، و دنیایمان را با اندیشه هایمان می سازیم.

برخی از روانشناساسن نیز در تبیین هویت آورده اند: انسان ها به عنوان افرادی یکتا  به حس هویت نیاز دارند هویتی که آنها را با این احساس که چیستند و کیستند از سایر افراد جدا می سازد.

بنابه اعتقاد اریک فروم : نیاز به هویت یکی از نیازهای پنجگانه ی آدمی است. چهار نیاز دیگر عبارتند از : نیاز به تعالی، نیاز به وابستگی، (تعق) ،‌نیاز به اصالت و نیاز به مبنای جهت گیری.

از این تعریف می تواند نتیجه گرفت آن احساسی که در درون فرد نیست به خویشتن وجود داشته و او را از دیگران متمایز و منفک کرده و با وجود تغییرات خارجی و محیطی هم چنان ثابت می ماند، احساس هویت نامیده می شود. به طور دقیق تر، می توانیم آن را هویت فردی (شخص) بنامیم.

احساس هویت در فاصله ی بین سالهایی 12 تا 18 سالگی تکوین می یابد، یعنی سال هایی که اصطلاحاً دوره ی نوجوانی نام دارد. و در فاصله ی سال های 18 سالگی تا 22 سالگی تحکیم پیدا می کند. این دوره را نیز دوره ی جوانی می نامند وشامل مقوله هایی نظیر استقلال از و الدین و پذیرش ارزش های انتخاب شغل می شود.

در مقایسه ی دوران نوجوانی و جوانی از حیث هویت شخصی می توان مرحله ی نوجوانی را با اهمیت تر از جوانی تلقی کرد، زیرا اگر مسئله ی هویت در نوجوانی تحقق یابد، در جوانی، زمینه و فرصتی برای تحکیم آن وجود خواهد داشت. در غیر اینصورت هویت فرد به شکل ناقص و ناکارآمد جلوه گر خواهد شد.

شایان ذکر است که برخی مفاهیم و اصطلاحات، مترادف با هویت تلقی می شوند مانند واژه های خود، خویشتن، شخصیت و اصلیت. اگر چه این واژه ها مشترکاتی با یکدیگر دارند، ولی عین هم نیستند، چنان که در معنا و مفهوم خود گفته می شود :

خود، عبارت است از احساسات و ادراکاتی که هرکسی از کُلّ وجود خویشتن دارد. این مفهوم سبب می شود که آدمی با وجود تغییرات و تحولاتی که در طول زمان روی می دهد، پیوسته احساس دوام و استمرار کند.

با چنین تعریفی، مفهوم خود به میزان بسیاری به مفهوم هویت نزدیک می شود و تفکیک آنها از یکدیگر قدری دشوار اس. با این حال، تفاوت آنها در کاربرد این دو واژه است . خود یا خویشتن را نمی توان در مواردی نظیر غیر از فرد یا شخص به کار برد، در حالی که هویت را می توان در مواردی نظیر هویت جمعی یا اجتماعی ،‌هویت دینی ،‌هویت ملی، هویت جنسی، هویت تمدنی ، هویت فرهنگی و هویت تاریخی نیز به کار گرفت.

در باب ارتباط هویت و شخصیت نیز، می توانیم مفهوم اولی را گسترده تر از دومی در نظر بگیریم، زیرا شخصیت فقط برای انسان به کار می رود و برای غیر انسان کاربرد ندارد. در حالی که هوست مفهوم عامی است که چه انسان و چه غیر انسان و از جمله هر چیز را نیز شامل می شود.

حال اگر هویت را از جنبه ی دوم، یعنی بررسی آٍار و نتایج آن مورد شناسایی قرار دهیم و به عبارت دیگر به تعریف عملیاتی آن بپردازیم، می توانیم بگوییم : اگر آدمی بتواند برای پرسش های زیر، پاسخ های مطمئن و اقناع کننده ای بیابد، در حقیقت هویت خویش را بازیافته است.

 بداند جایگاه و منزلت او کجاست و مرتبت او دقیقاً چیست؟ و چه تعریفی دارد؟

آگاه باشد که چه پیوندها و رشته ها و ارتباط هایی ،‌او را به خود و جهان خارج از خود متعلق می سازد؟

درک ند که چه نقش ها، وظایف و مسئولیت هایی در قبال خود و دیگران بر عهده دارد؟

از توقعاتش نسبت به خود و دیگران ، شناخت واقع بینانه ای به دست آورد

نسبت خود را با گذشته ،‌حال و آینده  به درستی بداند.

بتواند تفاوت دو فرد واجد هویت و فاقد هویت را درک کند.

بداند که تحقق هویت، چه پیامدهایی برای شخصیت وی خواد داشت.

چرا نوجوانان دچار بحران هویت می شوند؟

برای ارائه ی پاسخی روشن به این پرسش ،‌ناگزیر باید ابتدا به دو سوال مقدماتی بپردازیم که عبارت اند از:

الف) بحران هویت چیست؟

ب) آثار و نشانه های بحران هویت چیست ؟ و پس از این دو مسئله باید به موضوع اصلی پاسخ دهیم که:

پ) چرا نوجوانان دچار بحران هویت می شوند؟

و اینک، به ترتیب ، به طرح آنها می پردازیم.

الف) بحران هویت چیست؟

بیان دو تعریف به مقصود ما یاری می کند.

لینفورد ریس معتقد است: بحران هویت، واژه ای است که به وسیله ی اریکسون برای توصیف ناتوانی نوجوان در قبول نقشی که جامعه از او انتظار دارد، به کار رفته است.

برخی دیگر از اندیشمندان در توصیف بحران هویت آورده اند جدی ترین بحرانی که یک شخص با آن مواجه می شود در خلال شکل گیری هویت رخ می دهد. این بحران به آن جهت جدی است که موفق نبودن در رویارویی با آن ، پیامدهای بسیاری دارد. شخصی که یک خویت متشکل ندارد، در خلال زندگی بزرگسالی خود با مشکلات متعددی روبه رو خواهد شد اریکسون خاطر نشان می سازد که برای هر فردی امکان دارد بحران هویت روی دهد  و این بحران منحصر به دوره ی نوجوانی و جوانی نیست.

نتیجه ای که از این دو تعریف حاصل می شود آن است که: اگر برخی افراد و به ویژه  نوجوانان و جوانان نتوانند هویت خود را شکل دهند. در ارتباط با خویشتن و دیگران دچار مشکل می شوند. نتیجه ی آن، ایجاد نقص و نارسایی در هویت فردی و هویت اجتماعی است که در نهایت به بحران هویت منجر خواهد شد.

ب)آثار و نشانه های بحران هویت چیست؟

برخی از روان شناسان، آثار بحران هویت را به اجمال شامل: احساس پوچی ، از خود بیگانگی، تنهایی و غربت و گاهی هویت منفی می دانند. هر یک از موارد یاد شده به طور مستقل قابل بررسی است. احساس پوچی موجب سر خوردگی در زندگی و در نهایت، عقب نشینی از آن و در موارد حادّ اقدام به انتحار است زیرا اگر نتوانیم دلیلی برای بودن خود بیابیم، روحی و شخصیتی فرد و بیشتر به پذیرش فرهنگ یا فرهنگ های بیگانه می انجامد. چنین فردی، الگوهای مورد نظر خود را از چنین فرهنگ هایی اخذ و اقتباس می کند.

تنهایی و غربت نیز به نوبه ی خود، منجر به تنیدن حصار محکمی به دور خویشتن می شود و راه ارتباط با دیگران قطع می شود و فرد از کلیه ی تجارب و یادگیریهایی که از این طریق قابل انتقال است محروم می ماند. این محرومیت در مراحل بعدی زندگی نیز هم چنان اثر گذار خواهد بود. این تاثیرات در مناسبات اجتماعی بیشتر مشهود است. احساس هویت منفی به منزله ی یکی از آثار بحران هویت تلقی می شود که در پرسش های بعدی به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت . اینک به منظور نشان دادن یکی از علائم و خصوصیات بحران هویت که از خود بیگانگی انسان است به اظهارات یکی از اندیشمندان اشاره می کنیم.