اینترنت
مقدمه:
اینترنت (internet) که برگرفته شده از کلمه inter-networking یک شبکه رایانه ای است که شبکه های گوناگون را به یکدیگرمتصل می کند. به عنوان یک نام مناسب ، اینترنت یک شبکه بین المللی قابل دسترس برای عموم مردم است که شامل رایانه هایی است که بوسیله پروتکل TCP/IP جهت رد و بدل کردن بسته های اطلاعاتی و پروتکل ارتباطی با یکدیگر متصل هستند.
به هر عنوان بزرگترین شبکه از نوع ذکر شده در بالا را اینترنت می نامند. هنر انتصال شبکه های مختلف با استفاده از این روش را internet working می نامند. بطور معمول ، اینترنت را معمولا با سرویس های مشهور آن مانند world wide web ، پست الکترونیک می شناسند.
تاریخ اینترنت:
هسته اصلی شبکه هایی که اینترنت را تشکیل می دهند اولین بار در سال 1969 به نام ARPANET توسط آژانس پروژه های پیشرفته ، زیر نظر وزارت دفاع ایالات متحده بوجود آمد. بعضی از تحقیقات اولیه در زمینه ساخت ARPANET شامل کار بر روی امکان گسترده کردن شبکه ها بر اساس تئوری صف بستن و سیستم سوئیچیگ بسته های اطلاعات بود.
در اول ژانویه سال 1983 ، ARPANET پروتکل اصلی شبکه خود را از NCP به TCP/IP تغییر داد و با این کار اینترنت به شکلی که ما امروز میشناسیم پدید آمد. قدم مهم دیگری که در راه تشکیل اینترنت برداشته شده تشکیل مرکز ملی علوم بر روی اسکلت اصلی شبکه دانشگاهی بود که NSFNet نام داشت و در سال 1986 بوجود آمد. با این کار شبکه های مختلف و نا متجانس با موفقیت در غالب اینترنت با یکدیگر همساز شده و متصل گردیدند ، شامل Usenet ، Fidonet و Bitnet در خلال سالهای دهه 1990 اینترنت کم کم و با موفقیت جایگزین اکثر شبکه های قبلی رایانه ای گردید. گسترش معمولا یا مشکل مدیریت مرکزی مواجه می شد چون طبیعت پروتکل های اینترنت به طوری بود که شرکت های سازنده را به هر چه بیشتر شرکت کردن در این کار تشویق کرده و همچنین از اینکه یک شرکت خاص بتواند به تنهایی در آن اعمال نفوذ کند و آن را در کنترل خود بگیرد جلوگیری می کرد.
اینترنت امروزی :
اینترنت هم اکنون دارای قراردادهای گوناگونی در مورد پروتکل های ارتباطی و شامل اطلاعات فنی آنها است که بوسیله آنها نوع تبادل اطلاعات در سطح شبکه اینترنت توضیح داده می شود. این پروتکل ها توسط گروه های کاری مهندسی اینترنت که برای اعمال نظر توسط عموم مردم نیز گشوده بوده و هست ، تهیه شده اند.این گروه ها مدارکی تهیه کردند که چون در حین تشکیل از همگان میخواست که نظرات خود را در مورد آنها بدهند به مدارک درخواست برای اعلام نظر یا (RFCs) معروف شدند. بعضی از این مدارک تا جایی پیشرفت کردند که توسط گروه تخصصی معماری اینترنت به عنوان استاندارد اینترنت تعیین گردیده اند.
بعضی از سرویس های پراستفاده و محبوب در اینترنت که بر اساس این پروتکل ها کار میکنند از این قبیلند : پست الکترونیک ، USENet ، اشتراک گذاری فایل ، World Wide Web ، Gopher ، session access ، WAIS ، finger ، IRC (چت اینترنتی) ، MUD ها . از همه این سرویس ها پست الکترونیکی و وب از همه بیشتر استفاده می شوند و حتی سرویس های زیادی نیز بر اساس آنها ساخته شده اند مانند mailing list و وب لاگ . اینترنت همچنین توانایی سرویس دهی همزمان یا زنده را نیز فراهم آورده است مانند رادیو تحت وب و Webcast که قابل دسترسی در هر نقطه ای از دنیا هستند.
بعضی دیگر از سرویس های پر استفاده و محبوب در اینترنت به این روش ساخته نشده اند بلکه بر اساس سیستم های خاص خود ساخته شده اند مانند : IRC ، ICQ ، AIM ، CDDB و Gnutella .
تحلیل ها و اظهار نظرات زیادی در مورد اینترنت و ساختار آن وجود دارد . برای مثال اینکه سیستم Internet IP routing (سیستم مسیر یابی توسط پروتکل IP در اینترنت) و لینک های موجود در وب میتوانند نمونه هایی از شبکه های قابل گسترش باشند.
فرهنگ اینترنت
اینترنت همچنین تاثیر بسیار عمیقی بر میزان دانایی و جهان بینی داشته است . بوسیله تحقیق در اینترنت میتواند بوسیله جستجو بر اساس کلمات باشد که توسط موتورهای جستجو مانند Google امکان پذیر است. میلیونها انسان در سراسر دنیا میتوانند به راحتی به حجم زیادی از اطلاعات گوناگون به صورت آن لاین دسترسی داشته باشند. همانند دایره المعارف ها و کتابخانه های ملی ، اینترنت نیز میتواند اطلاعات فراوان و پراکنده ای را به سرعت ارائه دهد.
بیشترین زبانی که در اینترنت از آن استفاده می شود انگلیسی است . چون اصل اینترنت بر اساس این زبان تشکیل شده است و بیشتر نرم افزارهای رایانه ای نیز به این زبان تهیه می گردند. علت دیگر آن عدم توانایی رایانه های قدیمی برای پردازش حروفی غیر از الفبا ی غربی بود. اما هم اکنون شبکه آنقدر گسترش پیدا کرده است که اطلاعات و تجربیات به اندازه کافی به زبان های محلی در کشورهای مربوط تهیه و قابل دسترس باشند.
نکات حقوقی و اخلاقی:
هم اکنون نگرانی عمومی در مورد مطالب موجود در اینترنت وجود دارد. بعضی از جدال آمیز ترین آنها تخلف در کپی رایت ، جعل هویت و مکالمه تنفر آمیز هستند که وجود دارند و قانونی کردن آنها مشکل می باشد. همچنین اینترنت یکی از علل مرگ و میر شناخته شده است . Brandon Vedas بعد از اینکه به توصیه ای که در IRC به او شده بود و در مصرف دارویی که از مخلوط کردن چندین داروی مجاز و غیر مجاز درست کرده بود ، زیاده روی کرد ، جان خود را از دست داد. shwan woolley بعد از اینکه همسرش به سرویس EverQuest معتاد شده بود و در حال نابودی خود و زندگی بود به خودش شلیک کرد و جان سپرد.
دسترسی به اینترنت
معمول ترین روش خانگی برای اتصال به اینترنت Dial-up و Broadband می باشد. مکان های عمومی که از اینترنت در آنها استفاده می شود شامل کتابخانه ها و کافی نت ها هستند. جایی که کامپیوتر متصل به اینترنت قابل دسترس است.همچنین دسترسی به اینترنت از مکان هایی مثل سالن های فرودگاه ها امکان پذیر است . مکان هایی که باید ایستاده و سریع کار با اینترنت را انجام به نام های گوناگونی معروف هستند مثل کیوسک عمومی اینترنت ، ترمینال دسترسی عمومی یا تلفن پولی وب . هم اکنون سیستم Wi-Fi می تواند امکان دسترسی به اینترنت را بصورت بی سیم فراهم کند.
این سیستم یا Hotspot میتواند بصورت رایگان برای همه یا برای ثبت نام کنندگان و یا بصورت اشتراکی باشد. در این سیستم که در پی آن به عنوان مثال کافی نت Wi-Fi بوجود می آید افراد می بایست رایانه ای که قابلیت اتصال به شبکه بی سیم را دارد را با خود همراه داشته باشند. Hotspot به محدوده مکانی خاصی وابسته نیست و میتواند در یک فضای باز و در یک پارک یا منطقه مرکزی شهر قابل دسترس باشد.تلاش برای تشکیل این شبکه ها در نهایت به تشکیل مجمع شبکه های بی سیم منجر شده است.
استفاده از رایانه شخصی برتری های زیادی نسبت به استفاده از رایانه های عمومی دارد.بوسیله رایانه شخصی امکان دریافت و ارسال بیشتری فایل وجود دارد با استفاده از مرورگر شخصی و ستینگ های شخصی آن. که این امکان در رایانه عمومی وجود ندارد. همچنین استفاده از نرم افزارهای خاص و فضای بیشتر جهت نگهداری اطلاعات و نامه های الکترونیک و فایلها. در رایانه های عمومی فضای صندوق پستی الکترونیک و امکان اجرای نرم افزارها بسیار محدود می باشد. با توجه به این موارد می بینیم که اگر امکان استفاده از رایانه شخصی با سیستم بی سیم وجود داشته باشد برتری های زیادی به کاربران خواهد داد. کشورهایی که دسترسی به اینترنت را بصورت مطلوب و با سرعت مناسب در اختیار قرار می دهند از این قرارند : کره جنوبی که 50% جمعیت آن از اینترنت به روش Broadband استفاده میکنند . همچنین سوئد و ایالات متحده .
ایرانیان، اینترنت و فرهنگ مکتوب
افزایش تعداد کاربران اینترنت به موازات رفع مشکلات فنی انتشار محتوای فارسی، باعث شد خیل عظیمی از کاربران به آنچه سهل انگارانه «تولید محتوا» نام گرفته روی آورند. رشد غیرمنتظره و باورنکردنی تعداد وبلاگهای فارسی واضح ترین وجه این قضیه بود . اجتماعات مجازی کوچک و بزرگ ایرانیان نیز (همچون گروه های پستی محبوب) با رواج خط فارسی همچنان ابزار کارآمدی برای ارتباطات مکاتبه ای باقی ماند. شبکه های اجتماعی -که این روزها تبشان بالا گرفته- نیز بر اساس همین ارتباطات مکتوب پاگرفته اند.
اما گسترش ارتباطات مکتوب و افزایش محتوای فارسی در اینترنت علیرغم ارزشها و ثمرات غیرقابل انکاری که داشته و دارد باعث سوء تفاهم هایی نیز شده است. بسیاری از خواننده گان سایتها و وبلاگها به این وهم گرفتار شدند که حجم «خوانده ها وخواندنیها»یشان افزایش چشمگیری یافته است و بسیاری از نویسنده گان وبلاگها هم به توهم شیرین «نویسندگی» دچار شدند!
سؤال پیش روی این یادداشت این است که آیا این حجم از مکتوبات میتواند نشانه ای امیدوارکننده مبنی بر رشد فرهنگ مکتوب در میان جامعه ی به شدت شفاهی ما باشد؟ جامعه ای که بخش عظیمی از دانسته ها، تحلیلها و قضاوتهایش مبتنی بر «گفته ها و شنیده ها» است نه «خوانده ها و نوشته ها».برای پاسخ به این سؤال باید به ویژگیهای جامعه ی شفاهی نگاهی بیندازیم و آن را با وضعیت حاکم بر مکتوباتِ فارسی زبانان در اینترنت مقایسه کنیم:
زیاده گویی: در هنگام گفت و گو اغلب متوجه حجم مطالبی که بیان میکنیم نیستیم، اغلب ما در اغلب مواقع به زمانی که صرف گفت و گو میکنیم (و شاخص نسبتا خوبی است برای اندازه گیری حجم مطالبی که گفته ایم) چندان توجهی نداریم. در این میان تکرار، اطاله ی کلام و ارائه ی اطلاعات غیرضروری و حاشیه ای و نامرتبط با بحث، تداخل گفت وگوها و موضوعات، منحرف شدن ذهن یکی از طرفین گفت وگو و از دست رفتن رشته ی کلام به دلیل وقفه هایی که ممکن است در یک گفت و گوی شفاهی پیش آید؛ بر حجم مطالبی که به زبان میآوریم میافزاید.
بیهوده گویی: انکارکردنی نیست که گاه تنها برای گذراندن وقت های مرده ی خود به سخن میآییم! اوقاتی که در تاکسی، صف اتوبوس یا نان صرف میکنیم از این قماش اند. در چنین مواقعی اغلب به تبادل اطلاعاتی میپردازیم که گفتنش نه گرهی از زندگی گوینده اش میگشاید و نه اطلاعات ارزشمندی در اختیار شنونده اش میگذارد.
سطحی و احساساتی بودن: از آنجا که در ارتباطات شفاهی در اغلب موارد بلافاصله پس از اطلاع از یک موضوع اظهارنظر میکنیم، غالباً فرصت چندانی برای فکر کردن نداریم، بنابراین واکنشهای احساساتی و تحلیلهایی که بیشتر برآمده از احساسات گوینده یا احساسات جوی که در آن قرار گرفته است در چنین اوضاعی فراوان به چشم میخورد. اگر گوینده نتوانسته باشد وقتی را صرف تحلیل و تحقیق درباره ی اطلاعات خامی که درباره ی موضوع به دستش رسیده کند، و اگر فرصتی صرف تأمل، تعمق و بررسی جوانب مختلف موضوع نکرده باشد؛ لاجرم اظهارنظرش در آن مورد احتمالاً ناپخته، نسنجیده و فاقد عمق و استدلال کافی خواهد بود و اغلب برآمده از موجی است که در اطرافش به راه افتاده.
ناشکیبایی در شنیدن: اغلب ما در هنگام گفت وگو بیش از آن که به گفته ی طرف مقابل دقت و تأمل کنیم و سعی در فهم گفته های او کنیم، سعی میکنیم زمان بیشتری را برای حرف زدن خودمان در اختیار بگیریم و تلاش میکنیم به بهترین وجهی که در توانمان هست احساس و ایده مان را به مخاطب منتقل کنیم و بلکه بقبولانیم. در این حین به دلیل همان بیدقتی و عدم تأمل پیشگفته و نداشتن «مهارت شنیدن»، چه بسا مواردی پیش میآید که طرف مقابل به جوهر همان نظراتی معتقد است که ما هستیم، و صرفاً تفاوت در بیان آن ما را به این اشتباه میاندازد که او متوجه صحبت ما نیست، و این امر خود به نوبه ی خود میتواند منجر به زیاده گویی و بیهوده گویی، و گاه خروج از مبحث و ورود به مباحث نامربوط و در نتیجه دامن زدن به سوء تفاهمها و سوء برداشتها و بعضاً منجر به برخورد و درگیری میان طرفین گفت وگو شود.
فقدان مدرک: در گفتوگو اغلب هیچ مدرکِ معتبر و قابل استنادی برای داده هایی که بیان میکنیم به مخاطب ارائه نمیدهیم، و اغلب به منابعی که صحت و اعتبار اظهاراتشان محل تردید است ارجاع میدهیم: «فلانی گفته»( فلانی خودش از کجا نقل میکند؟ کِی و کجا گفته؟) یا:«میگن» ( چه کسانی؟) یا: «مگه نشنیدی؟ همه میگن» یا: «گفته میشود» (کِی، کجا، توسط چه کسی) یا:« تو روزنامه نوشته بوده» ( کدام روزنامه؟ در چه تاریخی؟) یا: « تو اینترنت نوشتن» ( کجای اقیانوس پهناور اینترنت؟) یا: «بزرگان گفتن» ( کدام شخصیت بزرگ؟) یا: «توی یه کتاب خوندم» ( کدام کتاب؟ از کدام نویسنده؟) این شاخصترین وجه شفاهیگری در فرهنگ ما است: نقل اطلاعاتی که گویا صرفاً نقل دهان به دهان آنها و گستردگی توزیع آنها در افواه، درجهی صحت آنها را معلوم میکند! و تنها به همین یک دلیل باید به صحت آنها اطمینان پیدا کرد!