پرچم توحید در تمام غزوات پیامبر به جز غزوه تبوک در دست امام علی(ع) بود و وی پرچمدار وجلودار سپاه بود و در غزوه تبوک از طرف پیامبر مأمور به حفاظت از مدینه شد.
در این مجال سعی بر آن است تا غزوات و جنگهایی که حضور حضرت علی(ع) در آنان‌سرنوشت ساز بوده است و یا به تعبیر دیگر ضربات حضرت علی(ع) در آنان عظمت و اقتدار مسلمین‌را به ارمغان آورد و باعث بقاء و ثبات اسلام گردید مورد بحث قرار گیرد.
اقتدار اسلام در بدر در گرو شجاعت علی(ع) (سال دوم هجرت) در غزوه بدر که سراسر پیروزی مسلمانان و دین خدا بود, علی(ع) پرچمدار بود و پیشوایان کفر که‌از دم شمشیرها و سرنیزه‌های مسلمانان جان به در بردند, سرافکنده و زبون گشتند. خداوند از طریق‌پیروزی در بدر, پیامبرش را ثابت قدم داشت و دعوتش را برتری بخشید. اشراف قریش که در جنگحاضر نشده بودند و در شهر مانده بودند, سپاه شکست خورد هر ذلت‌زده خود را می‌نگریستند که پروبال شکسته برمی‌گردند و از بزرگانی چون «حکیم بن هشام ابوجهل» «امیه بن خلف» «عتبه بن ربیعه»رئیس خاندان عبدالدار و صحب پرچم و برادر او «ولید» و پسرش نسیبه در بازگشت خبری نیست,آنهایی که قسم خورده بودند تا کار محمد(ص) را یکسره نسازند به مکه بازنگردند.
اگر در شمار کسانیکه در جنگ بدر و دیگر جنگها توسط امام علی(ع) به هلاکت رسیدند, تأملی‌داشته باشیم این سؤال در ذهن پدید خواهد آمد که آیا تصادفی بود که بیشتر کشته شدگان به دست‌علی(ع) از خاندانی بودند که در کینه و دشمنی با بنی‌هاشم مشهور بودند یا آنکه علی(ع) از میان لشگردشمن همان دشمنان دیرین خود را در نظر داشته است؟ به راستی بسیار جای تعجب است که در جنگبدر, کشته شدن «حنظله پسر ابی سفیان», «عاص بن سعید بن عاص بن امیه», «ولید بن عتبه» داماد آنهاو برادر هند (زن ابی سفیان) و پس از آن «عقبه بن ابی معیط» پدر ولید و برادر مادری عثمان و سپس‌اشخاص دیگر که هم پیمانان آنان بودند و یا بوسیله نسب یا سبب به آنان می‌رسیدند, همه به دست‌علی اتفاقأ پیش آمده باشد.(2) در روز بدر نیمی از مشرکین قریش که از شجاعان نیز بودند به دست حضرت علی(ع) هلاک شدندو نیمی دیگر به دست دیگر سپاهیان مسلمان. در بعضی منابع تعداد مشرکانی که در بدر کشته شدند49 نفر ذکر شده است, که نفر از آنان را یا حضرت علی(ع) به تنهایی کشته و یا در به هلاکت‌رساندن آنان شرکت داشته است.(3) در اهمیت غزوه بدر و ضربات شمشیر آن حضرت همین بس که اگر مسلمانان شکست می‌خوردندموقعیت مسلمانان در برابر مشرکان کاملا به خطر می‌افتاد و آنچه در سالهای بعد تا امروز تحت عنوان‌گسترش اسلام رخ داده است, مدیون ضربات شمشیری است که در آن روز زده شد.
ذوالفقار علی(ع) در احد (سوم هجرت)
وقتی سپاهیان قریش در مقابل مسلمانان قرار گرفتند, ابوسفیان برای برانگیخته ساختن پرچمداران‌که از فرزندان عبدالدار بودند, خطاب به آنان گفت: «ای فرزندان عبدالدار! شما در روز بدر وظیفه‌پرچمداری را خوب انجام ندادید و پرچم ما را با خود به عقب برگرداندید و بر ما شکست واردآوردید» که این سخن باعث برانگیخته شدن فرزندان عبدالدار و «طلحه بن ابی طلحه» شد, سرانجام‌فرزندان عبدالدار قسم خوردند که تا زمان پیروزی پرچم را برافراشته نگاه دارند. «طلحه‌بن ابی‌طلحه»با غرور پرچم را در دست گرفت و از میان مسلمانان مبارز طلبید; علی‌بن ابی‌طالب با آزادمنشی به‌میدان شتافت و او با ضربه ذوالفقار علی(ع) به هلاکت رسید .
بعضی مورخان نوشته‌اند که در روز احد, قریش ده نفر پرچمدار از عبدالدار برگزیده بود که نه نفر ازآنان توسط حضرت علی(ع) از پای درآمدند.
از جمله فداکاری‌های حضرت علی(ع) در روز احد, دفاع جانانه وی از پیامبر بود. پس از پیروزی‌اولیه که نصیب مسلمانان شد, به علت نافرمانی بعضی از سپاهیان مسلمان, مشرکین توانستند مجددأحمله را آغاز نمایند, تا آن جا که جان پیامبر در خطر افتاد. از جمله کسانی که دفاع از پیامبر را در آن‌شرایط دشوار برعهده داشت, حضرت علی(ع) بود. در برابر فداکاری امام علی(ع) امین وحی نازل‌گردید و فداکاری علی را در نزد پیامبر ستود و گفت:« این نهایت فداکاریست که علی از خود نشان‌می‌دهد.» سپس ندایی در میدان شنیده شد که:
«لاسیف الا ذوالفقار, لافتی الا علی.
ارزش ضربت علی(ع) در خندق (سال پنجم هجرت)
در غزوه خندق, پنج تن از قهرمانان احزاب, به نام‌های: عمروبن عبدود, عکرمه بن ابی‌جهل‌هیبره‌بن وهب, نوفل‌بن عبدا و ضراربن الخطاب, توانستند از خندق بگذرند.)6) وی این مطالب را درضمن رجزی که می‌خواند بیان می‌کرد و چنین می‌گفت: من از داد زدن و مبارز طلبیدن خسته شدم وصدای من گرفت.
در لشکر اسلام, سکوت حکم فرما بود تا اینکه پیامبر فرمود: یک نفر برخیزد و جواب او را بدهد.پیامبر سه مرتبه این مسأله را تکرار کرد و هر سه‌بار بجز علی‌بن ابی‌طالب کسی آماده مبارزه نشد. پیامبرشمشیر خود را به علی داد,
عمامه مخصوصی بر سر او بست و در حق او چنین دعا کرد: خداوندا علی‌را از هر بدی حفظ بنما, پروردگارا در روز بدر «عبیده‌بن حارث» و در جنگ احد «حمزه» را از دست‌دادیم, پروردگارا علی را از گزند دشمن حفظ بنما.