تحقیق مقاله تعریف عملیاتی واژه ها و اصطلاحات حسابداری

تعریف عملیاتی واژه ها و اصطلاحات حسابداری

 بودجه سرمایه ای[1] :

 از بودجه سرمایه ای، تعریف مختلفی ارائه شده است که دو مورد از آنها عبارت است از :

 تعریف اول : بودجه سرمایه ای یک شرکت بیانگر کلیه مبالغ پولی است که برای طرح های سرمایه ای در یک دوره زمانی که معمولاً یکسال است، هزینه خواهد شد[2].

 بودجه بندی سرمایه ای :

 بودجه بندی سرمایه ای عبارت است از فرآیند تصمیم گیری برای تعیین مخارج سرمایه ای در دوره بودجه. به عبارت دقیق تر، بودجه بندی سرمایه ای فرایند تشخیص، ارزیابی، طرح ریزی و پشتیبانی مالی پروژه های عمده سرمایه گذاری در واحدهای تجاری – تولیدی است[3].

 روش های بودجه بندی سرمایه ای :

 روش های بودجه بندی سرمایه ای در این تحقیق به دو دسته زیر تقسیم شده اند :

 الف ) روش های غیرتنزیلی وجوه نقد :

 1 ) روش نرخ بازده حسابداری (ARR )[4] :

 نرخ بازده حسابدای عبارت است از نسبت متوسط سودهای سالانه بعد از مالیات به متوسط سرمایه گذاری در یک پروژه[5].

 2 ) روش دوره بازیافت سرمایه (PP )[6] :

 دوره بازیافت سرمایه، مدت زمانی است که بازده آتی یک سرمایه گذاری معادل سرمایه گذاری اولیه شود. دوره بازیافت سرمایه عبارت است از مدت زمانی که طول می کشد تا مبلغ اولیه سرمایه گذاری براساس جریانهای نقدی شرکت بازیافت شود[7].

 ب : روش های تنزیلی وجوه نقد :

 1 ) روش ارزش فعلی خالص (NPV )[8] :

 ارزش فعلی خالص یک پروژه عبارت است از ما به التفاوت ارزشفعلی جریانهای نقدی ورودی با ارزش فعلی جریانهای نقدی خروجی[9].

 2 ) روش نرخ بازده داخلی (IRR )[10] :

 تعریف اول : نرخ بازده داخلی عبارت است از نرخ تنزیلی که به ازای آن ارزش فعلی خالص برابر صفر می گردد[11].

 تعریف دوم : نرخی است که به ازای آن جمع ارزش فعلی بازده آتی یک طرح با کل سرمایه گذاری اولیه آن مساوی باشد[12].

 3 ) روش شاخص سودآوری (PI )[13] :

 شاخص سودآوری یک پروژه سرمایه ای از نسبت ارزش فعلی جریانهای نقدی ورودی یک پروژه به ارزش فعلی جریانهای نقد خروجی آن پروژه به دست می آید[14].

 1 . 1 ) مقدمه :

 روابط تولیدی و تجاری در دنیا همواره در حال توسعه و تکامل بوده و بشر همیشه به دنبال راه کارهایی بوده است، که بتواند این امور را به نحو کاراتر و موثرتری به انجام برساند. روند این تغییر و تحول تا قبل از انقلاب صنعتی بسیار کند بوده است. بعد از انقلاب صنعتی تحولات عظیمی در تولید و تجارت پدید آمد و روند این تحولات با گذشت زمان سرعت چشم گیری یافت، به طوری که در دنیای امروز تنها واحدهایی می توانند در عرصه تولید و تجارت بقای خود را حفظ نمایند که با این تحولات همگام شده و توانایی های خود را در زمینه های مدیریتی و تولیدی افزایش داده و با علم و فن آوری جدید آشنا شوند. علاوه بر این روند جهانی شدن و تجارت جهانی بر این سرعت افزوده است.

 در زمینه تولید و تجارت تنها واحدهایی می توانند با موفقیت به حیات خود ادامه دهند که با توجه به شرایط محیطی و نیازهای جامعه و دنیا، سرمایه گذاریهای بلند مدت موفقی داشته باشند. حال مدیران برای انجام این امر خطیر باید دقت و وقت بیشتری را صرف نمایند و برای ارزیابی طرحهای سرمایه ای موردنیاز واحد انتفاعی با شیوه های علمی و نوین ارزیابی طرحهای سرمایه ای به اندازه کافی آشنا باشند. با علم به این مساله که طرحهای سرمایه ای نیازمند صرف مدت زمان طولانی و منابع زیادی می باشد بنابراین لازم است که مدیران با حساسیت بیشتری به مساله ارزیابی طرحهای سرمایه ای توجه نمایند و بدین منظور از بهترین شیوه های ارزیابی استفاده نمایند تا مطلوب ترین نتایج را در پی داشته باشد.

 ارزیابی طرحهای سرمایه ای در حیطه وظایف مدیران مالی می باشد و به طور کلی مدیر مالی در یک واحد انتفاعی سه وظیفه مشخص را بر عهده دارد که عبارتند از :

 الف ) تصمیمات تأمین مالی ؛

 ب ) تصمیمات سرمایه گذاری ؛

 ج ) تصمیمات مربوط به تقسیم سود .

 ارزیابی طرحهای سرمایه گذاری که عمدتاً تحت عنوان بودجه بندی سرمایه ای از آن نام برده می شود، در گروه تصمیمات سرمایه گذاری قرار می گیرد بنابراین مدیران مالی بایستی طرحهای سرمایه گذاری را که از سوی مدیریت واحد انتفاعی ارائه می شود با روشهای علمی و مرسوم مورد بررسی قرار داده و مناسب ترین طرحها را از نظر فنی، اقتصادی و مالی، به مدیریت معرفی نماید تا در مورد آن طرحها با توجه به توانائی های مالی شرکت تصمیم گیری شود.

 2 . 1 ) بیان مسأله و اهمیت آن :

 هدف از مصرف وجوه در قالب سرمایه گذاری های بلند مدت در واحدهای انتفاعی ایجاد وجوه بیشتر در آینده و کسب بیشترین سود است. این هدف هم راستا با هدف کلی شرکتها یعنی خلق ارزش و به حداکثر رساندن ارزش سهام یا ارزش شرکت می باشد.

 اجرای مطلوب طرح های سرمایه ای در گرو ارزیابی صحیح آنهاست. در دانش مالی روشهایی جهت ارزیابی طرح های سرمایه ای مطرح و به کار گرفته شده است. روش های بودجه بندی سرمایه ای به عنوان مجموعه ای از روش های مدیریت مالی است که می تواند در بهینه سازی تصمیمات اخذ شده توسط مدیران مفید واقع گردد. شرکتهایی که در ارزیابی طرح های سرمایه گذاری (از نظر مالی) از روش های بودجه بندی سرمایه ای استفاده می کنند، طرح هایی را انتخاب و به مرحله اجرا در می آورند که خالص جریان نقدی شرکت را افزایش دهند. استفاده موثر از این روش ها، موجب تخصیص بهینه منابع می گردد.

 صنعت نساجی در کشور ما در سالهای اخیر دچار مشکلات فراوان گردیده است. از دلایل بروز این مشکلات می توان به آزادسازی واردات محصولات نساجی، عدم توان رقابت شرکتهای داخلی و بروز نبودن فن آوری های مورد استفاده اشاره کرد. با توجه به وضعیت ذکر شده اهمیت توجه جدی به تصمیم گیری های اصولی و منطقی در این صنعت کاملاً محسوس می باشد[15].

 در این پژوهش در مورد میزان بکارگیری روش های بودجه بندی سرمایه ای برای ارزیابی طرحهای سرمایه گذاری از نظر مالی و نحوه بررسی توجیه پذیری مالی طرح ها و پروژه ها در صنعت نساجی، بررسی هایی انجام خواهد گرفت.

 3 . 1 ) ضرورت تحقیق :

 اجرای موفقیت آمیزطرحهای سرمایه گذاری وابسته به ارزیابی صحیح این طرحهاست، که انجام این ارزیابی با استفاده از روشهای بودجه بندی سرمایه ای امکان پذیر می باشد. از آنجا که در کشور ما واحدهای نساجی بخش مهمی از بنگاه های اقتصادی کشور را تشکیل می دهند، بنابراین اهمیت و ضرورت توجه بیشتر به نحوه ارزیابی و اجرای طرحهای سرمایه گذاری در شرکتهای نساجی بیش از پیش شخص می گردد. در این تحقیق در زمینه نحوه ارزیابی طرحهای سرمایه گذاری بررسی می گردد که آیا در این واحدها با یک دید علمی به مساله بودجه بندی سرمایه ای نگریسته می شود و طرحها و برنامه های خاصی برای این امر وجود دارد و یا اینکه با این مساله به شکلی غیرعلمی و بدون برنامه برخورد می گردد.

 4 . 1 ) اهداف تحقیق :

 اهدافی که از انجام این تحقیق دنبال می شود این است که میزان استفاده از روش های بودجه بندی سرمایه ای در شرکتهای فعال در صنعت نساجی مشخص شود و تعیین گردد که از کدام یک از این روشها بیشتر استفاده می شود، ضمناً بررسی شود که آیا بین نوع روش مورد استفاده با اندازه شرکت و مبلغ سرمایه گذاری ارتباط معناداری وجود دارد و همچنین آیا بین میزان تحصیلات مدیران مالی و میزان استفاده از روش های بودجه بندی سرمایه ای ارتباط معنی داری هست؟

 5 . 1 ) مبانی نظری فرضیه های تحقیق :

 1 . 5 . 1 ) ارتباط استفاده از روشهای بودجه بندی سرمایه ای با اندازه شرکت :

 شرکتهای نساجی که در کشور فعال می باشند از نظر اندازه با یکدیگر متفاوت هستند، در نتیجه با توجه به اندازه شرکت، روشهای بودجه بندی سرمایه ای مورد استفاده می تواننند متفاوت باشند. در این تحقیق برای برآورد اندازه شرکت از متوسط فروش در سالهای 82 و 83  و 84 استفاده شده است.

 2 . 5 . 1 ) ارتباط استفاده از روشهای بودجه بندی سرمایه ای با مبلغ سرمایه گذاری :

 برای اجرای طرحهای سرمایه گذاری در یک شرکت نیاز به استفاده از مبالغی به عنوان سرمایه گذاری اولیه می باشد. این مبالغ سرمایه گذاری به تناسب طرح ممکن متفاوت باشند.

  3 . 5 . 1 ) ارتباط استفاده از روشهای بوجه بندی سرمایه ای با میزان تحصیلات مدیران مالی :

 از آنجا که برای تحصیل دارایی ثابت حجم زیادی وجه نقد از شرکت خارج می شود و از طرف دیگر وجه نقد به عنوان یک عنصر حیاتی برای شرکت محسوب می گردد، لذا در انتخاب روشهای بودجه بندی سرمایه ای مدیران مالی باید با حساسیت و دقت بسیار بالایی عمل نمایند، چرا که هرگونه اشتباه در فرآیند بودجه بندی سرمایه ای (مخارج سرمایه ای) می تواند منابع اقتصادی موسسه را به مخاطره بیاندازد و به نظر می رسد بین استفاده از روشهای ارزیابی پروژه های سرمایه ای و میزان تحصیلات مدیران و آشنایی آنها با روشهای بودجه بندی سرمایه ای رابطه مستقیم وجود داشته باشد.

 6 . 1 ) فرضیه های تحقیق :

 طبق مطالب پیش گفته، این تحقیق دارای چهار فرضیه اصلی می باشد :

 فرضیه اول از یک سوال کلی تشکیل شده که به پنج فرضیه تقسیم خواهد شد و دربر گیرنده روش های بودجه بندی سرمایه ای شامل روشهای دوره برگشت سرمایه، نرخ بازده حسابداری، ارزش خالص فعلی، نرخ بازده داخلی و شاخص سودآوری می باشد.

 در فرضیه دوم، ارتباط بین میزان استفاده از روش ها با اندازه شرکت، فرضیه سوم، ارتباط بین میزان استفاده از روش ها و مبلغ سرمایه گذاری و در فرضیه چهارم، ارتباط بین میزان استفاده از روشها با سطح تحصیلات مدیران مالی مورد آزمون قرار گرفته است.

 فرضیه اصلی 1 :

 شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرح ها از روش های بودجه بندی سرمایه ای استفاده می کنند.

 فرضیه های فرعی :

 1 ) شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرح ها از روش خالص ارزش فعلی استفاده می کنند.

 2 ) شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرح ها از روش نرخ بازده داخلی استفاده می کنند.

 3 ) شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرح ها از روش نرخ بازده حسابداری استفاده می کنند.

 4 ) شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرح ها از روش شاخص سودآوری استفاده می کنند.

 5 ) شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرح ها از روش دوره بازیافت سرمایه استفاده می کنند.

 فرضیه اصلی 2 :

 میزان استفاده از روش های بودجه بندی سرمایه ای توسط شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرحها با مبلغ سرمایه گذاری ارتباط دارد.

 فرضیه اصلی 3 :

 میزان استفاده از روش های بودجه بندی سرمایه ای توسط شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرحها با اندازه شرکت ارتباط دارد.

 فرضیه اصلی 4 :

 میزان استفاده از روش های بودجه بندی سرمایه ای توسط شرکت های فعال در صنعت نساجی جهت ارزیابی طرحها با سطح تحصیلات مدیران مالی شرکت ارتباط دارد.

 7 . 1 ) قلمرو تحقیق :

 این تحقیق همانند سایر پژوهش های علمی دارای سه قلمرو زمانی، مکانی و موضوعی به شرح زیر می باشد :

 قلمرو زمانی : دوره های زمانی مورد مطالعه شامل سالهای 84 و 83 و 82 می گردد.

 قلمرو مکانی : شرکتهای فعال در صنعت نساجی.

 قلمرو موضوعی : موضوعات مورد بررسی در این تحقیق، بررسی میزان بکارگیری روش های ارزش فعلی خالص، نرخ بازده داخلی، شاخص سودآوری، نرخ بازده حسابداری، دوره بازیافت سرمایه و بررسی ارتباط بین نوع روش استفاده شده و اندازه شرکت و بررسی ارتباط بین نوع روشهای استفاده شده و مبلغ سرمایه گذاری و بررسی ارتباط بین میزان استفاده از این روشها و سطح تحصیلات مدیران می باشد.

 خلاصه تحقیق :

 اجرای مطلوب طرحهای سرمایه گذاری در گروی ارزیابی دقیق آنها از اجرا می باشد. که عمدتاً این امر از طریق روش های بودجه بندی سرمایه ای امکان پذیر می باشد. این تحقیق با عنوان «بررسی میزان بکارگیری روش های بودجه بندی سرمایه ای برای ارزیابی طرح های سرمایه گذاری در صنعت نساجی» انجام شده است. اهدافی که از انجام این تحقیق دنبال می شود این است که میزان استفاده از روش های بودجه بندی سرمایه ای در شرکتهای فعال در صنعت نساجی مشخص شود و تعیین گردد که از کدام یک از این روشها بیشتر استفاده می شود، ضمناً بررسی شود که آیا بین نوع روش مورداستفاده با اندازه شرکت، مبلغ سرمایه گذاری و میزان تحصیلات مدیران مالی ارتباط وجود دارد؟