دانلود تحقیق و مقاله دانش آموزی و دانشجویی در مورد سلجوقیان

سلجوقیان ترکان غز بودند که برای تصرف زمینهای حاصلخیز از ماوراء النهر به کشور ایران آمدند و بزودی با فتوحات خود توانستند علاوه بر ایران آسیای صغیر را نیز به تصرف در آورند. بدین ترتیب در آغاز قرن پنجم سلسله ی ترکان سلجوقی تأسیس شد. بعد از حکومت طغرل نوبت به حکمرانی آلب ارسلان رسید. بعد از مدتی حکومت به دست ملکشاه سلجوقی افتاد و سرانجام در دوره ی حکومت سلطان سنجر سلجوقی حکومت این ...

معماری دوره سلجوقی: الف- بنا های مذهبی: 1- مسجد 2- آرامگاه 3- مدرسه ب- بناهای غیر مذهبی: 1- کاروانسرا یا رباط 2- آب انبار 3- مناره 4- بازار عناصر تشکیل دهنده معماری: 1- میان سرا یا حیاط 2- گنبد 3- شبستان 4- گنبد دو جداره 5- رواق 6- حجره 7- بازار 8- مناره 9- نورگیر 10- ازاره 11- پله 12- 13- آب انبار مصالحی که در ایجاد بنا به کار رفته: آجر – گچ – سنگ – چوب – شیشه – کاشی – خشت ...

سلسله سلجوقی رامی توان مهمترین دولتی دانست که به دست ترکان تأسیس شد.باآمدن ترکان سلجوقی دورانی تازه وپرآوازه درتاریخ اسلام وخلافت آغاز می شودومقارن به قدرت رسیدن سلجوقیان،قدرت خلیفه بغدادزیادنبود وامپراطوری اسلام به بدترین وضع متلاشی شده بود و آشوب سیاسی وجنگ همه جارواج داشت.کشاکش سنّی وشیعه فکررایج آن روزگاربود. (حتی، تاریخ عرب،609) رئیس آنها سلجوق درحدود سال345ه به سالاری ...

سلجوقیان که بودند؟ سلجوقیان شعبه اى از ترکان غز بودند این ایل که از ترکستان گذشته و وارد ماوراءالنهر شد درحقیقت گله بان و بیابانگرد بود. اما طى مدت بسیارکوتاه با درهم کوبیدن قدرت غزنویان و سایر قدرتهاى ملوک الطوایفى، از ترکستان در شرق تا سواحل مدیترانه در غرب را به تصرف درآوردند. سلجوقیان قبیله‌اى از نژاد ترکان اُغوز بودند و نام خود را از سلجوق یکى از رؤساى خود گرفتند. آنها پس ...

مقدمه‌ای بر سفال : سفال یکی از خلاقیتهای ماندگار انسان از دوره نوسنگی تا دوره معاصر است. با طلوع دین اسلام، هنرهای مختلف به ویژه هنر سفالگری از اهمیت خاصی برخوردار گردید، و سفالگران با ابتکارات جدید، پیروی از شیوه‌های هنری گذشته و سنتهای محلی و الهام از آئین نو، صنعت سفالسازی را در بسیاری از مناطق این سرزمین پهناور به حداعلای شکوفایی رسانیدند. تکامل هنر سفالگری اسلامی سالهای ...

سلجوقیان ترکان غز بودند که برای تصرف زمینهای حاصلخیز از ماوراء النهر به کشور ایران آمدند و بزودی با فتوحات خود توانستند علاوه بر ایران آسیای صغیر را نیز به تصرف در آورند. بدین ترتیب در آغاز قرن پنجم سلسله ی ترکان سلجوقی تأسیس شد. بعد از حکومت طغرل نوبت به حکمرانی آلب ارسلان رسید. بعد از مدتی حکومت به دست ملکشاه سلجوقی افتاد و سرانجام در دوره ی حکومت سلطان سنجر سلجوقی حکومت این ...

مقدمه : سابقه تاریخی شهر اصفهان : اصفهان از جمله شهرهایی است که شاید تاریخ و سابقه آن به قدمت کشور ایران برسد و در عموم دوره های تاریخی از شهرهای بزرگ ومشهور ایران بشمار می رفته است . نویسندگان قدیمی بنای اصفهان را به طهمورشاه سرزمین پادشاه پیشدادی ،نسبت داده اند . آنچه مسلم است بابراین شهر مد که بوده ازامل علم و حکمت با کمال دانش و با مهارت بوده است و با دقت زیاد و ملاحظه کیفیت ...

خاقانی، حکیم‌ افضل‌ الدین سال و محل تولد: 520 ه ق - شروان‌ آذربایجان سال و محل وفات: 595 ه ق حکیم‌ افضل‌ الدین‌ بدیل‌ بن‌ علی‌ خاقانی‌ ملقب‌ به‌ حسان‌ العجم‌ شاعر و سخن‌سرای‌ بزرگ‌ ایرانی‌ و ازقصیده‌گویان‌ درجه‌ اول‌ قرن‌ ششم‌ هجری‌ در سال‌ 520 ه. ق‌ در شروان‌ آذربایجان‌ تولد یافت‌. پدر وی‌ نجیب‌ الدین‌ علی‌ مروی‌ نجار بود و مادرش‌ نیز از خانواده‌های‌ عیسوی‌ آن‌ ولایت‌ به‌ شمار ...

حکیم غیاث‌الدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خیام نیشابوری (زاده ۴۳۹ قمری، مرگ در ۵۱۷ یا ۵۲۶ قمری) به خیامی و خیام نیشابوری و خیامی النیسابوریهم نامیده شده است. او از ریاضی‌دانان، اخترشناسان و شُعرای بنام ایران در دوره سلجوقی است. گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست و دارای لقب حجه الحق بوده‌است، ولی آوازهٔ وی بیشتر به واسطهٔ نگارش رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. افزون ...

زندگی نامه امام غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری یکی از حکماء و ریاضی دانان و شاعران بزرگ ایران در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم است . سال ولادت او دقیقا" مشخص نیست . او در شهر نیشابور به دنیا آمد . به این علت به او خیام می گفتند چون پدرش به شغل خیمه دوزی مشغول بوده است . او از بزرگترین دانشمندان عصر خود به حساب می آمد ، او دارای هوشی فوق العاده بوده و حافظه ای ...

کاشیکاری یکی از روشهای دلپذیر تزئین معماری در تمام سرزمینهای اسلامی است. تحول و توسعه کاشی ها از عناصر خارجی کوچک رنگی در نماهای آجری آغاز و به پوشش کامل بنا در آثار تاریخی قرون هشتم و نهم هجری انجامید. در سرزمینهای غرب جهان اسلام که بناها اساسا سنگی بود، کاشی های درخشان رنگارنگ بر روی دیوارهای سنگی خاکستری ساختمانهای قرن دهم و یازدهم ترکیه، تأثیری کاملا متفاوت اما همگون و پر ...

شعرای این عهد در شمار طبقات مهم و مورد احترام بوده اند0مهمترین امری که در مطالعه احوال شعرا جلب توجه می کند وجود عده یی از رجال و معاریف هر زمان در زمره انانست0بسیاری از سلاطین و وزرا‌‌‌ی و صدور ورجال زمان به فارسی یا عربی شعر می گفته و دیوان و دفتر شعر داشته اند ویا در مجالست و موانست با شاعران روزگار می گذرانده اند0پیش از این عده یی از پادشاهان و شاهزادگان و امارت جویان را ...

اهل کاشانم روزگارم بد نیست شعر با معرفی شاعر آغاز می شود: شروع انشاء بسیار ساده و روان و بی تقصیر است و با صمیمیت ادامه می دهد. تکه نانی دارم خرده هوشی سرسوزن ذوقی مادری دارم بهتر از برگ درخت دوستانی بهتر از آب روان برگ درخت نیمی از هستی درخت است و این جا نیمی از هستی سهراب همان عنصری است از گیاه که از خورشید انرژی می گیرد و کلروفیل می سازد و به درخت سرسبزی و شادابی می دهد, نیم ...

فصل اول « مختصری از تاریخنگاری در ایران تا عصر پهلوی » نتیجه می گوید: « نخستین بار ایرانیان تاریخ را درک کردند و آن را به دورانهای مختلف تقسیم کردند» و هرودوت تاریخ خویش را چنین آغاز می کند: «به روایات ایرانیان بهترین تاریخ شناسان هستند….»[1]. غرض از نقل دو قول مذکور این بود که در آغاز، علم تاریخ در بیشتر کشورهای شرق و غرب، علمی ناشناخته بود و فقط در ایران وقایع روزانه در بار و ...

مقدمه: باعرض سلام و خسته نباشید محضر کلیه عزیزانی که برای اعتلای ایران اسلامی و همین طور بالابردن سطح تفکر ، علم ودانش جامعه از هیچ گونه سعی و تلاشی فروگذاری ننموده ودر این راه تمامی وقت و عمر گرانبهای خود را در طبق اخلاص قراردادند . به همین خاطر از استاد راهنمای خویش که در همین راستا تمام تلاش خود را در تهیه و تنظیم این پروژه ، از هیچ کوششی فروگذاری ننمودند کمال تشکر و قدردانی ...

دیوارنگاری در دوره سلجوقی سلجوقیان که نسبت ایشان به ( سلجوق بن دقاق) می رسد طایفه ای بودند از ترکمنان و غز و خزر که در روزگار سامانیان در دشتهای خوارزم و سوانح دریایی خزر در آن سوی رود جیحون سکونت داشتند. در حدود سال 416 هجری قمری ترکمنان سلجوقی در ماوراءالنهر سر به شورش بداشتند. ریاست ایشان در آن زمان با ارسلان بن سلجوق بود. سلطان محمود بر ارسلان دستیافت و او را در دژ (کالنجر) ...

جلال‌الدین محمد ابن محمد ابن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی معروف به جلال‌الدین رومی، جلال‌الدین بلخی، رومی، مولانا و مولوی (۶۰۴ - ۶۷۲ (قمری)) از زبده‌ترین عارفان و یکی از مشهورترین شاعران ایرانی و فارسی‌زبان به شمار می‌آید. نام او محمد و لقبش در دوران حیات خود «جلال‌الدین» و گاهی «خداوندگار» و «مولانا خداوندگار» بوده و لقب «مولوی» در قرن‌های بعد (ظاهراً از قرن نهم) برای وی به کار ...

مقدمه منظور از قالب یک شعر، شکل آرایش مصراعها و نظام قافیه آرایی آن است. شعر به مفهوم عام خود نه در تعریف می گنجد و نه در قالب، ولی شاعران و مخاطبان آنها، به مرور زمان به تفاهم هایی رسیده اند و شکلهایی خاص را در مصراع بندی و قافیه آرایی شعر به رسمیت شناخته اند. به این ترتیب در طول تاریخ، چند قالب پدید آمده و ؛ شاعران کهن ما کمتر از محدوده این قالبها خارج شده اند. فقط در قرن ...

ادبیات فارسی یا پارسی به ادبیاتی گفته می‌شود که به زبان فارسی نوشته شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتابهای قدیمی در موضوعات غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در زمره آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته‌اند. آوازه برخی شاعران و نویسندگان ایرانی از ...

پیشینه نخستین اشاره در تاریخ اساطیر ایران به وجود پرچم، به قیام کاوه آهنگر علیه ظلم و ستم آژی دهاک(ضحاک) بر میگردد. در آن هنگام کاوه برای آن که مردم را علیه ضحاک بشوراند، پیش بند چرمی خود را بر سر چوبی کرد و آن را بالا گرفت تا مردم گرد او جمع شدند. سپس کاخ فرمانروای خونخوار را در هم کوبید و فریدون را بر تخت شاهی نشانید. فریدون نیز پس از آنکه فرمان داد تا پاره چرم پیش بند کاوه را ...

مقدمه‏ در طول حکومت صفوى با توجه پادشاهان صفوى به مقابر و آرامگاه‏هاى ائمه‏علیه السلام، امام زاده‏ها و بزرگان تصوف روبه‏رو هستیم. در نگرش نخست، این امر به لحاظ رسمیت تشیع و جنبه‏ى دین‏دارى صفویان بدیهى مى‏نماید، اما به جز ارادت و اعتقاد، شاید بتوان پیامد سیاسى و اقتصادى نیز در این عمل به ویژه در دوره عباس اول دید. حکومت صفوى پس از رسمیت یافتن تشیع به خصوص بعد از مهاجرت و حضور ...

با بررسی و تجزیه و تحلیل منابع اصلی تاریخ مغول، پس از واقعه کشور گشایی مغولان در چین و تصرف شهر پکن ، روابطی در مسائل سیاسی و اقتصادی با دولت خوارزمشاهیان ایجاد شد. این روابط حسنه در اثر حادثه شهر سرحدی اترار که مسلماً علاءالدین محمد خوارزمشاه دخالتی در این مورد نداشت با جنایتی به کدورت تبدیل شد و نقشه این جنایت توسط ترکن خاتون و برادرزاده اش غایرخان (اینالجوق) طراحی شده بود و ...

مقدمه‏ در طول حکومت صفوى با توجه پادشاهان صفوى به مقابر و آرامگاه‏هاى ائمه‏علیه السلام، امام زاده‏ها و بزرگان تصوف روبه‏رو هستیم. در نگرش نخست، این امر به لحاظ رسمیت تشیع و جنبه‏ى دین‏دارى صفویان بدیهى مى‏نماید، اما به جز ارادت و اعتقاد، شاید بتوان پیامد سیاسى و اقتصادى نیز در این عمل به ویژه در دوره عباس اول دید. حکومت صفوى پس از رسمیت یافتن تشیع به خصوص بعد از مهاجرت و حضور ...

سکه شناسی بخشی از باستان شناسی است و شاهد زنده ویژگی های فرهنگی ملت ها و بازگو کننده جلوه هایی از تمدن و عقاید و آداب و رسوم جوامع بشری است. به وسیله سکه ها می توان تا حدی زوایای پنهان تاریخ ملت ها را آشکار نمود. سکه سکه بصورت فلز ذوب شده یا ضرب شده جانشین مبادلات و معاوضات ابتدائی میگردد تا به امروز نقش روی سکه یا وزن آن نام متداول آن سکه را تعیین میکرده است از قبیل نستون، ...

آذربایجان شرقی یکی از استان‌های کشور ایران است. آذربایجان شرقی در گوشه شمال غربی فلات ایران قرار دارد. رود ارس حدود شمالی آن را با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ایالت خود مختار نخجوان مشخص می کند. رود قطور و آبهای دریاچه ارومیه حدود غربی آن را تا آذربایجان غربی است. در جنوب، کشیدگی رشته کوه ها و دره ها و جلگه ها و دشتها موجب پیوستگی توپوگرافیک استان با آذربایجان غربی و زنجان شده ...

حکیم عمر خیام زندگینامه در کارگه کوزه گری رفتم دوش دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش ناگاه یکی کوزه بر آورد خروش کو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش امام غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری یکی از حکما و ریاضی دانان و شاعران بزرگ ایران در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم است. سال ولادت او دقیقاً مشخص نیست. او در شهر نیشابور به دنیا آمد. به این علت به او خیام می گفتند که پدرش ...

تاریخ ایران معمولاً تاریخ ایران را به دو دورهٔ کلی تاریخ ایران پیش از اسلام و تاریخ ایران پس از اسلام تقسیم می‌کنند. دو روایت مختلف از تاریخ ایران پیش از اسلام وجود دارد: یکی روایت سنتی که مبتنی بر تواریخ سنتی است (شامل شاهنامه‌) و از نخستین پادشاه کیومرث (که پادشاه جهان و نه فقط ایران است) آغاز می‌شود و شامل سلسله‌های پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، ملوک‌الطوایفی (اشکانیان) و ...

مولانا جلال‌ الدین محمد بلخی جلال‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد بن حسین بن حسینی خطیبی بکری بلخی معروف به مولوی یا ملای روم یکی از بزرگترین عارفان ایرانی و از بزرگترین شاعران درجه اول ایران بشمار است. خانواده‌ی وی از خاندانهای محترم بلخ بود و گویا نسبتش به ابوبکر خلیفه می‌رسد و پدرش از سوی مادر دخترزاده‌ی سلطان علاءالدین محمد خوارزمشاه بود و بهمین جهت به بهاءالدین ولد معروف شد. ...

مصالح ساختمانی - آجر مقدمه آجر یکی از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. هزاران سال که بشر با نحوه پخت و ساخت آجر آشنا گردیده بناهای تاریخی ایران نشان می دهد که ایرانیان از آجر به شکل گسترده ای در ساختمان سازی های خود استفاده نموده اند. طبق آمار مربوط به سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1365 مشخص است که بیش از 60 درصد واحدهای مسکونی معمولی در ...

اندکى پس از رحلت‏ حضرت محمد(ص) مسلمانان به دو فرقه مخالف تقسیم شدند. فرقه‏اى و یا اهل سنت‏ خوانده شد. این فرقه موسس سلسله اموى بود و از سال 41 - 132 ه.ق (661 - 2750) بر جهان اسلام حکم راند و دمشق را ایتخت‏خویش قرار داد. خلفاى عباسى نیز که در سال 132 ه.ق (750 م) سلسله جدیدى را تاسیس کردند و بعد از بناى بغداد آن را مقر حکومت‏خویش قرار دادند، از اهل سنت بودند. پیروان مخالف سنى را ...

قابوس نامه یکی از مشهورترین متون فارسی قرن پنجم هجری قابوسنامه است که امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن قابوس بن وشمگیر از امرای آل زیار آن را به نام فرزندش گیلان شاه نوشته است این کتاب یکی از روان ترین متون فارسی است که حاوی نکته های اخلاقی و اجتماعی و حکایات شنیدنی است تاریخ آغاز تألیف کتاب را 475 هجری نوشته اند. فرهنگ و هنر و دانایی تن خویش را بعث کن به فرهنگ و هنر آموختن، و این تو ...

جامی جامی، شاعر، ادیب و عارف ایرانی، مشهورترین شاعر پارسی گوی سده ی نهم هجری است. پدرش از دشت (حوالی اصفهان) به هرات مهاجرت کرد و عبدالرحمان در 817 ه . ق در خرجرد جام تولّد یافت. مدّتی دشتی تخلّص می کرد و سپس به مناسبت مولد خود و به سبب ارادتی که به شیخ جام داشت، تخلّص جامی را برگزید. در هرات و سمرقند علوم رسمی را تحصیل کرد و در آغاز جوانی با بزرگان فرقه ی نقشبندیّد آشنا شد و ...

مسجد از زمانهای قدیم نیایشگاه همیشه جای ویژه خود را داشته و هنوز هم دارد و چشم گیر از تمام بناهای دیگر است و به همین خاطر در دل هر آبادی جای گرفته است. نیایشگاه چون بزرگترین ساختمان آبادی بوده و درآغاز نیازی بدان نداشته که نشانی ویژه داشته باشد. خود به خود نگاه هر رهگذری را به سوی خود می کشید، اما پس از گسترش آبادی، نخست با افراشتن درگاهها و گلدسته ها بلندترین جای آن و سپس با ...

تاریخچه باستانی قوم بلوچ : سرزمینی که اکنون بلوچستان نام دارد، به اسم «مکا» «مکه» مشهور بود که یونانی‌ها آن را «گدروزیا» نامیدند. در زمان قدیم در سرزمین بلوچستان باتلاق بسیار وجود داشت و «اراینا» یا «ایرینا» در زبان سانسکریت به معنی باتلاق است و برخی معتقدند از ترکیب این کلمه با کلمه «مکا» کلمه‌ای پدید آمد که به مرور زمان به «مکران»(سرزمین باتلاق‌ها) تبدیل شد. کلمه بلوچستان نیز ...

آجر مقدمه آجر یکی از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. هزاران سال که بشر با نحوه پخت و ساخت آجر آشنا گردیده بناهای تاریخی ایران نشان می دهد که ایرانیان از آجر به شکل گسترده ای در ساختمان سازی های خود استفاده نموده اند. طبق آمار مربوط به سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1365 مشخص است که بیش از 60 درصد واحدهای مسکونی معمولی در نقاط شهری ایران از ...

مکتب شهر سازی اصفهان مکتب اصفهان ( سده یازدهم تا آغاز سده سیزدهم ه . ق ) یکی از مکاتب معماری و شهر سازی ایرانی است . پیشینه با انقراض حکومت مغولان رشد مذهب شیعه نخست با نهضت سربداران شروع شد سپس با استقرار دولت صفوی با تکیه بر مفاهیم عرفانی از سویی ، و تکیه بر تعابیر و تفاسیر شریعت از نقطه نظر مذهب از سویی موفق شد تا پایگاه اجتماعی بسیار گسترده ای را در پهنه ای وسیع بدست آورد ...

در عصر سلجوقیان هنر معمارى به شکوفایى و کمال رسید و هنرمندان و معماران آثار فراوانى بوجود آوردند. در این دوره از تلفیق‌ حیاط چهار ایوانى و تالار مربع گنبددار (چهار‌طاقی)، مسجد بزرگ ایرانى بوجود آمد. به‌گونه‌اى که حیاط مرکزى و چهار ایوان اطراف آن اساس معمارى مذهبى در ایران گردید. نماسازى دیوار بناها با آجر بود و از امکانات هنرى آن استفاده مى‌شد و نقوش متنوعى از آجر به‌وجود ...

خوشنویسی و تذهیب نمونه های اولیه تا عهد سلجوقیان : در آغاز گسترش اسلام، نیازمبرمی به نوشتن و خوشنویسی وجود داشت. این خواست از یک سو به منظور اشاعه و انتشار کلام الله مجید در میان مردم و از سوی دیگر برای تبلیغات مذهبی سیاسی از جانب حکومت اسلامی بود. خطی که در ابتدا قرآن مجید به آن نوشته می شد. خط کوفی بود. از این رو، تا چندی همین خط برای کتابت نیز مورد استفاده قرار می گرفت. ...

مساحت‌ این‌ استان‌ که‌ در شمال‌ باختری‌ ایران‌ واقع‌ شده‌ ،17814 کیلومتر مربع‌ می‌باشد .در شمال‌ باکشور تازه‌ استقلال‌ یافته‌ آذربایجان‌ همسایه‌ است‌ و شامل‌ 6 شهرستان‌ ،10 شهر،16 بخش‌ ،61 دهستان‌ و 1902 پارچه‌ آبادی‌ می‌ باشد . آب‌ وهوا: استان‌ اردبیل‌ گرچه‌ یکی‌ از استان های‌ سردسیر کشور محسوب‌ می‌ شود، ولی‌ به‌ طور کلی‌ می‌ توان‌ آب‌ وهوای‌ آن‌ را به‌ سه‌ قسمت‌ تقسیم‌ نمود : ...

موقعیت نا مساعد اقتصادی، ازدیاد نفوس و بدی آب و هوا،‌ آسیای مرکزی را همواره به مهاجرت وامی داشته و این حرکتها در دو جهت صورت می گرفته است: اول، مهاجرت به جنوب که باعث تشکیل دولتهای مختلف در چین گردید. دوم، مهاجرت به غرب که در دو سوی شمال و جنوب دریای خزر انجام می شد . راه شمال خزر همیشه مورد استفاده اقوام آسیای مرکزی در طول تاریخ بوده است، ولی راه جنوب خزر، ‌به سبب وجود حکومتهای ...

سلاجقه . خاندانی ترک که از 429 ه' .ق. تا 700 ه' .ق. در آسیای غربی سلطنت کردند ظهور این خاندان در تاریخ اسلام از وقایع بزرگ و بمنزله شروع دوره جدیدی است . مقارن ابتدای استیلای این قوم خلافت دچار ضعف شده بود و هیچیک ازسلاطین در این ایام قدرت آنکه کشورهای اسلامی را تحت یک حکومت درآورند نبود. بلکه این ممالک زیردست سلسله های متفرقی سر میکردند فقط فاطمیان را باید از این حکم مستثنی ...

خوارزمشاهیان آغاز کار خوارزمشاهیان نوشکتین نیای بزرگ خوارزمشاهیان، غلامی بود از اهالی غرجستان که توسط سپهسالار کل سپاه خراسان در زمان سامانیان خریداری شد. این غلام در دوران فرمانروایی سلجوقیان به سبب استعداد سرشار و کفایتی که از خود نشان داد به زودی مدارج ترقی را طی کرد و به مقامات عالی رسید تا این که سرانجام به امارت خوارزم برگزیده شد. نوشتکین صاحب 9 پسر بود که بزرگترین آنها، ...

سفالگری باستانی هنر سفال سازی نزد باستانشناسان قدر و منزلت خاصی دارد، چه همین قطعه‌های کوچک سفال که به ظاهر ناچیز به نظر می‌رسد، ما را به زمانه و زندگانی مردم آن روزگاران می‌رساند. فن سفال سازی درایران، از ابتدای تمدن تا به امروز ادامه یافته و در طی این مدت تغییرات گوناگونی به خود دیده است. به نوشته گیرشمن، در حدود ده هزار سال پیش، کسانی که درکوهستانهای بختیاری ضمن پرداختن به ...

در سرزمین آذربایجان باتوجه به شرایط جغرافیایی واقلیمی آن کالاهاومحصولات خاصی تولیدمی شدکه ازخلال نوشته های جغرافیدانان وجغرافی نویسان می توان محصولات وکالاهای آذربایجان را در ادوارتاریخ اینگونه معرفی کرد. کالاهای تجاری آذربایجان دردوره هخامنشی عبارت بودنداز:مس،سرب،نقره،لاجورد.(قویانی، 254). سرزمین رحاب¹ سرزمینی پرمیوه وانگوربود.عسل وگوسفند،پشم(مقدسی،553)وبادام ودیگر حیوانات ...

ابتدابه چگونگی تشکیل حکومت عباسیان وسپس به دورانی که حکومت عباسیان پشت سرگذاشته می پردازیم: حکومت عباسیان ازسال132تا656ه.ق حدود524سال ادامه یافت این حکومت باابوالعباس سفاح آغازشد وبامرگ معتصم به دست مغولان به پایان رسید. چگونگی تشکیل حکومت عباسیان رامی توان اینگونه تفسیرکردکه تشکیل این حکومت درنتیجه انقلابی درزمان امویان شکل گرفت که بااستفاده ازتشکیلات مخفی پایه های این حکومت را ...

در دوره هخامنشی اختراع پول واستفاده ازآن درمبادلات تجاری تازه درآسیای صغیرصورت یافته بود.امااستفاده ازآن درنواحی مرکزی وشرقی امپراطوری هنوز رایج نشده بود.داریوش اول نخستین پادشاه هخامنشی بودکه سکه زرین زدواین سکه هابه نام«دریک»خوانده می شدمسکوکات ایرانی تامدت هاپس ازسقوط دولت ساسانی درمیان مسلمانان ومخصوصأدربخش شرقی اسلام یعنی کشورایران وپیرامون آن رایج بود.(قدیانی،280-279). پیش ...

راههای تجاری آذربایجان ازآغاز تاقرن 6 آذربایجان به دلیل قرارگرفتن درشمال غربی کشور،راه اتصال مسیر تجاری شرق به غرب، ارمینیه وآسیای صغیر واز طرف دیگر دربند وشمال غرب دریای مازندران بود. تاقرن چهارم هجری راههای تجاری و پستی آذربایجان عبارت بودنداز: الف)راه آذربایجان- ارمنستان: از راه خراسان از سن سمیره عدول می کند، ازسن سمیره به طرف دینور وازآنجا به زنجان رفته وبه مراغه وسپس به ...

ادبیات یا سخنگان به مجموعه سخن‌ های انسانی که در قالب‌ های گفتاری، نوشتاری و یا دیگر قالب‌ها مانند قالب الکترونیکی گرد آمده باشند گفته می‌شود. ملت‌ها و تیره‌ها همانگونه که دارای نهادها، مکتب‌های فلسفی یا دوران‌های تاریخی هستند می‌توانند دارای ادبیات نیز باشند. در باور همگانی ادبیات یک تیره یا ملت برای نمونه مجموعه متن‌هایی است که آثار ماندگار و برجسته پیشینیان و همروزگاران آن ...

بیشتر ما می‌پنداریم که ادب و فرهنگ پیش از اسلام ایران با یورش عرب‌ها نابود شد و فرهنگی نوخواسته و جدا از گذشته در دامان فرهنگ اسلامی پرورش یافت. اما چگونه می‌توان باور کرد ادب و فرهنگ مردمی که پیشینه‌ی تاریخی چندهزار ساله دارند، در زمانی کوتاه آن چنان نابود یا دگرگون شود که اثری از آن نماند و در نتیجه "آن مردم در نادانی و بی‌خبری فرو روند تا پس از گذشت زمانی دراز بار دیگر در اثر ...

سبک رازی (قرن چهارم تا قرن هفتم ه .ق.) سبک رازی با توجه به تغییر شرایط اجتماعی در قرن چهارم و قرون پنجم و ششم قابل بررسی است. قرن چهارم با اوج دگرگونیها و تجدید حیات علمی و ادبی در ایران مقارن بود و آزادیهای متعدد در زمینه‌هایی چون دین و اندیشه و رجوع به مفهوم برادری و برابری سازمان فضایی کالبدی شار این دوران را نیز تحت‌تأثیر قرار داد. در این دوران شهرهای بزرگی چون سیراف ، ری ، ...

هنگامی که سخن از تاریخ ایران می‌رود باید به این نکته توجه داشت که آیا منظور تاریخ اقوام و مردمانی است که از سرآغاز تاریخ تا کنون در مرزهای سیاسی ایران امروزی زیسته‌اند یا تاریخ اقوام و مردمانی است که خود را به نحوی از آنجا ایرانی می‌خوانده‌اند و در جغرافیایی که دربرگیرندهٔ ایران امروز و سرزمینهایی که از دیدگاه تاریخی بخشی از ایران بزرگ (ایرانشهر) بوده‌است زیسته‌اند. هنگام سخن از ...

در غرب و مرکز ایران دو سلسله دیلمی به نام آل زیار ( ۳۲۰ ه.ق. ) و آل بویه که هر دو از مناطق شمال برخاسته‌اند نواحی مرکزی و غربی ایران و فارس را از تصرف خلفا آزاد کردند. دیلمی نام قوم و گویشی در منطقه کوهستانی گیلان بود به نام دیلمستان. دیلمیان سخت نیرو گرفتند و مدت ۱۲۷ سال حکومت راندند و چون خلفا در برابر آن‌ها چاره‌ای جز تسلیم ندیدند حکومت بغداد را به آنها واگذاشتند و خود بعنوان ...

ادبیات فارسی یا پارسی به ادبیاتی گفته می‌شود که به زبان فارسی نوشته شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتابهای قدیمی در موضوعات غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در زمره آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته اند. آوازه برخی شاعران و نویسندگان ایرانی از ...

تاریخ هنر نقاشی در ایران به زمان غارنشینی برمیگردد. در غارهای استان لرستان تصاویر نقاشی شده از حیوانات و تصاویر کشف شده است. نقاشی های کشف شده در مناطق تپه سیالک و لرستان بر روی ظروف سفالی، ثابت می کند که هنرمندان این مناطق با هنر نقاشی آشنایی داشته اند. همچنین نقاشی هایی از دوران اشکانیان، نقاشی های معدودی بر روی دیوار، که بیشتر آنها از قسمتهای شمالی رودخانه فرات بدست آمده، کشف ...

سخن گفتن از ارد بزرگ کار ساده ای نیست او و خواست هایش را نمی توان در یک مجموعه کوچک و یا حتی دریک کتاب تعریف نمود آنچه من از این نابغه اندیشه و هنر می دانم آنست که زاده شهر توس نو (مشهد )است اما پدرش از دیار شیروان یکی از شمالی ترین شهرهای خراسان بزرگ است به لحاظ نژادی به سلاجقه متصل می شوند چنانچه می دانیم هزار سال قبل سلجوقیان ایل بزرگی در ناحیه آمودریا و فرارود بودند (ناحیه ...

تاریخچه فرش در ایران قدیمترین فرش دستبافت ایرانی در سال 1949 در دومین مرحله کاوشهای باستان شناس روسی، رودنکو در منطقه پازیریک کشف و به نام فرش پازیریک نامیده شد. رودنکو در کتابی که به مناسبت این اکتشافات در سال 1953 در روسیه منتشر کرد، درباره فرش مکشوفه توضیحات مفصلی نگاشت و آن را صراحتا کار ایران و قدیمی ترین فرش ایرانی در دنیا بیان نمود. او نوشت: "بدون اینکه بتوانیم به طور حتم ...

اولین سکه چه موقع ساخته شد؟ سکه عبارت از یک تکه فلز است که وزن و عیار مخصوص دارد، با علامت مخصوص یا مهر کسانی که آن را ضرب می کنند.اولین سکه هائی که در دنیا ساخته شد هفت قرن قبل از میلاد مسیح بود که توسط لیدی ها ساخته شد، آنها قوم ثروتمند و با قدرتی بودند که در آسیای صغیر می زیستند. این سکه های اولیه از جنس مخصوصی که الکتروم نام داشت ساخته می شدند. الکتروم یک ترکیب طبیعی است که ...

بسم اله الرحمن الرحیم فصل اول کلیاتی درباره آموزش ریاضی اهمیت ریاضی در زندگی بشری پیشرفت دانش و تمدن بشری مرهون علم ریاضی است به طوریکه ریاضی پایه واساس کلیه علوم اعم از علوم انسانی (روان شناسی ، جامعه شناسی ، فلسفه ، تاریخ ، جغرافیا ، ادبیات ، شعر و موسیقی ، هنر و…..) و علوم تجربی (زیست شناسی ، زمین شناسی ، فیزیک ، شیمی ، پزشکی، نجوم ، فنون ، مکانیک ، عمران ، ساختمان ….. )و ...

در طول تاریخ ایران و به ویژه در دوران اسلامی، رنگ نقش مهمی را در مقاطع مختلف داشته و حتی نمادی از یک واقعه تاریخی ویا یک دوره تاریخی بوده است. در ادیان الهی و کتب آسمانی، گاه رنگ ها به هر دو مفهوم معنوی و حقیقی خود دیده می شود. درانجیل، کتاب مقدس مسیحیان، رنگهای سبز، طلایی، قرمزو آبی به صورت صفت و در معانی حقیقی آن دو رنگ سفید و سیاه، به عنوان صفت و نیز با مفهوم معنوی آن به کار ...

حکیم عمر خیام نیشابوری، متولد 29 اردیبهشت 427 هجری شمسی (18 می 1048 میلادی) در نیشابور، متوفی 13 آذر ماه 510 هجری شمسی (4 دسامبر 1131 میلادی). خیام را به عنوان یک شاعر، ستاره شناس، و ریاضی دان مشهور می شناسند؛ ولی شهرت بیشتر او برای رباعیاتش می باشد. نام خیام (خیمه دوز) ممکن است که از شغل و حرفه پدرش مشتق شده باشد. خیام تحصیلات خود را در علوم و فلسفه در نیشابور و بلخ به خوبی ...

مقدمه: از آغاز انتفاضه الاقصی تا هم اکنون که سومین سالگرد آن گرامی داشته شد، مسئله فلسطین و خروش و قیام ملت مظلوم فلسطین که برای احقاق حق خود جانفشانی می کنند مورد توجه ویژه رسانه های گروهی قرار گرفته است. خبرها و تحلیلهای ارائه شده توسط این رسانه ها نشانگر حجم عظیم کشتارها و خسارتهای جانی و مالی فلسطینیان و مقاومت همه جانبه این ملت شجاع در مقابل تمامی جنایات ارتش نژادپرست ...

سال و محل تولد: 520 ه ق - شروان‌ آذربایجان سال و محل وفات: 595 ه ق حکیم‌ افضل‌ الدین‌ بدیل‌ بن‌ علی‌ خاقانی‌ ملقب‌ به‌ حسان‌ العجم‌ شاعر و سخن‌سرای‌ بزرگ‌ ایرانی‌ و ازقصیده‌گویان‌ درجه‌ اول‌ قرن‌ ششم‌ هجری‌ در سال‌ 520 ه. ق‌ در شروان‌ آذربایجان‌ تولد یافت‌. پدر وی‌ نجیب‌ الدین‌ علی‌ مروی‌ نجار بود و مادرش‌ نیز از خانواده‌های‌ عیسوی‌ آن‌ ولایت‌ به‌ شمار می‌رفت‌ که‌ به‌ اسلام‌ ...

زادگاه مولانا: جلال‌الدین محمد درششم ربیع‌الاول سال604 هجری درشهربلخ تولد یافت. سبب شهرت او به رومی ومولانای روم، طول اقامتش‌ و وفاتش درشهرقونیه ازبلاد روم بوده است. بنابه نوشته تذکره‌نویسان وی درهنگامی که پدرش بهاءالدین از بلخ هجرت می‌کرد پنجساله بود. اگر تاریخ عزیمت بهاءالدین رااز بلخ در سال 617 هجری بدانیم، سن جلال‌الدین محمد درآن هنگام قریب سیزده سال بوده است. جلال‌الدین در ...

مختصری از تاریخ کشور آناتولی، آسیای صغیر یا ترکیه امروز، از جمله کهن ترین سرزمینهای مسکونی جهان به شمار رفته و آن را زادگاه تمدن یونان دانسته اند. این کشور طی تاریخ پرفراز و نشیب خود همواره شاهد درگیریها و کشمکشهای اقوام و حکامی بوده است که برای دست یافتن بر آن با یکدیگر به نزاع پرداخته اند. بروز این گونه جدالها را که سابقه تاریخی آنها به حدود دو هزار سال قبل از میلائ مسیح می ...

جد بزرگ خوارزمشاهیان، غلامی ترک نژاد به نام نوشتکین بود. او نه فرزند داشت و پسر ارشد او قطب الدین محمد نام داشت. در سال 491 قطب الدین محمد از طرف سلطان سنجر سلجوقی، حاکم خوارزم شد و لقب خوارزمشاه گرفت و مدت سی سال به همین منوال گذشت تا اینکه وفات کرد و بعد از او پسرش اتسز جانشین وی شد. این واقعه در سال 521 هجری قمری رخ داد. او در کنار سلطان سنجر در جنگ ها شرکت میکرد و حتی او را ...

زندگی نامه امام غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری یکی از حکماء و ریاضی دانان و شاعران بزرگ ایران در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم است . سال ولادت او دقیقا" مشخص نیست . او در شهر نیشابور به دنیا آمد . به این علت به او خیام می گفتند چون پدرش به شغل خیمه دوزی مشغول بوده است . او از بزرگترین دانشمندان عصر خود به حساب می آمد ، او دارای هوشی فوق العاده بوده و حافظه ای ...

عالم و عارف مشهور کشور شیخ الاسلام خواجه عبدالله انصاری رح در سال 396 هجری قمری در کهندژ شهر تاریخی هرات تولد گردید. پدرش ابو منصور محمد که درزمان خود یکی از عالمان و پزهیزگاران و حافظ قرآن وقت بود از راه کار دکانداری امرار معاش می نمود. خواجه عبدالله انصاری که از آوان خورد سالی دارای استعداد قوی و ذهن وقاد بود. تا ده سالگی تحت رهنمایی پدر خود به فراگیری تعلیمات متداوال علوم ...

ابوریحان محمد بن احمد بیرونی، دانشمند بزرگ و ریاضیدان، ستاره‌ شناس و تاریخنگار سده چهارم و پنجم هجری ایران است و بعضی از پژوهندگان او را از بزرگ‌ترین فیلسوفان مشرق‌زمین می‌دانند. او در ۳۶۲ هچری قمری در خوارزم که در قلمرو سامانیان بود به دنیا آمده بود و زادگاه او که در آن زمان روستای کوچکی بود بعدا به «بیرونی» تجدید نام داده شده است. مرگش در غزنه در اوان انقلاب سلجوقیان و پادشاهی ...

قدیمیترین بنای تاریخی اصفهان را باید مسجد جمعه یا مسجد جامع اصفهان تلقی کرد. سیمای فعلی مسجد عمدتاً مربوط به اقدامات دوره سلجوقی است اما تعمیرات و الحاقات آن به دورانهای بعد به خصوص عصر صفویان مربوط می شود . اما در کاوش های باستان شناسی مراحل قبل از سلجوقی هم به دست آمده که به دوران آل بویه و قرن سوم هجری باز می گردد. در همین کاوش ها آثار قبل از اسلام نیز کشف شده است. مسجد دارای ...

مسجد جامع اصفهان مسجد جامع اصفهان خرقه‌ای است هزارگون به ارث رسیده از گذشتگان که در طول 12 قرن هر وارثی نقشی بر اندام آن انداخته، از معماری ساده قرن دوم ه.ق تا آجرکاری‌های سلجوقی و نقوش کاشی‌کاری صفوی به قول دکتر «حسین یقینی» پژوهشگر تاریخ و معماری آلبومی از هنر معماری ایرانی. انعقاد نطفه اصفهان بزرگ را باید همزمان با بنیاد مسجد جامع اصفهان در محل فعلی آن در سال 156 ه.ق دانست. ...

قدمگاه ، سرزمین شادمانه های نیشابور در طول تاریخ اسلامی ، در بسیاری از ممالک اسلامی مکانهای متعددی به نام (( قدمگاه )) یا محل و جایگاه قدم پیغمبر (ص ) و ائمه اطهار ( ع ) شهرت یافته اند که مشهورترین آنها قدم الشریف در قبه الصخره ی بیت المقدس است که قدمگاه حضرت محمد است که از آنجا به معراج رفته است. وجه تسمیه ی قدمگاه رضوی نیشابور سنگ مربعی شکل سیاه رنگی است که ابعاد آن تقریبا ...

استان خراسان این نام بسیار کهن است و در اصل به معنی خاور (شرق) زمین است. در اوائل قرون وسطی نام خراسان به طور کلی به تمام ایالات اسلامی که در سمت شرق کویرلوت تا کوههای هند واقع بودند، اطلاق می‌گردید. به این ترتیب تمام بلاد ماوراءالنهر را در شمال شرقی شامل می‌شد. حدود خارجی خراسان آن دوره در آسیای مرکزی بیابان چین و یا می رود در سمت هند، جبال هندوکش بود، ولی بعدها این حدود هم ...

تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران از غزنویان تا مغولان، چگونگی بقدرت رسیدن غزنویان به (ترکان). در واپیسین روزهای حکومت سامانی دستگاه نظامی ترکان بر این دولت استیلا یافته بود. منابع موجود حکایت از آن میکنند که رهبر ترکان اسپتکین بقدری نفوذ یافت که قسمت هایی از خراسان در اختیار آنان قرار گرفت. مسئله جانشینی در میان آخرین امرای سامانی مشکلی بسیار بزرگ بود. در این رقابت برای بدست گرفتن ...

مقدمه رسم معمول مورخان بر این است که دولت‌های ایرانی پس از اسلام را از طاهریان شروع کرده، در ادامه به صفاریان، سامانیان، غزنویان، سلجوقیان و … می‌پردازند. و در این میان به دولت‌های کوچکی نظیر دلفیان، صاحب الزنج و.. نیز اشاره می‌کنند. اما در این میان چه بسا حکومت‌هایی نیز باشند که به تمامی از قلم افتاده و ذکری از آن به میان نیاید. حکومت سُبکری یکی از این حکومت‌هاست که اتفاقا ...

استان خوزستان با مساحتی حدود 64236 کیلومتر مربع ، بین چهل و هفت درجه و چهل یک دقیقه تا پنجاه درجه و سی و نه دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و بیست و نه درجه و پنجاه و هشت دقیقه تا سیوسه درجه و چهار دقیقه عرض شمالی از خط استوا ، در جنوب غربی ایران واقع شده است. این استان از شمال غربی با استان ایلام، از شمال با استان لرستان، از شمال شرقی و شرق با استانهای چهارمحال و بختیاری و ...

پس از شهادت حضرت علی (‌ع )‌ در رمضان سال 40 هجری و خلافت کوتاه مدت حضرت امام حسن (‌ع‌)‌ و صلح او با معاویه، خلافت بر معاویه بن ابی سفیان که از خاندن بنی امیه بود مسلم گردید. معاویه از سالهای پیش ، یعنی تقریبا از همان اوایل فتح شام و فلسطین از سوی عمر و بعد از سوی عثمان، والی دمشق بود. وی،‌ پایه های حکومت خود را در شام استوار ساخته بود. به همین سبب، توانست پس از قتل عثمان با حضرت ...

اشتیاق آدمی به دانستن سرگذشت آدمیان پیشینیان و شوق کندوکاو در شیوه زندگی انسانهای دیگر، بانی و باعث ثبت و ضبط وقایع و عامل پیدایش کتابها و مقالات متعدد تاریخی بوده و تاریخ هر ملت و شهری در حقیقت شرح رویدادها و معرف پیشینه فرهنگی، سنتها و باورهای کلی و روابط . مناسبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مردم یک سرزمین است که آدمی به مقتضای نیاز به آن سرزمین روی آورده و روزگارانی را به سر ...

بخش اول کلیات « مختصری از تاریخ نگاری در ایران تا عصر پهلوی » نتیجه می گوید: «نخستین بار ایرانیان تاریخ را درک کردند و آن را به دورانهای مختلف تقسیم کردند» و هرودوت تاریخ خویش را چنین آغاز می کند: «به روایات ایرانیان بهترین تاریخ شناسان هستند….». غرض از نقل دو قول مذکور این بود که در آغاز، علم تاریخ در بیشتر کشورهای شرق و غرب، علمی ناشناخته بود و فقط در ایران وقایع روزانه در بار ...

اشتیاق آدمی به دانستن سرگذشت آدمیان پیشینیان و شوق کندوکاو در شیوه زندگی انسانهای دیگر، بانی و باعث ثبت و ضبط وقایع و عامل پیدایش کتابها و مقالات متعدد تاریخی بوده و تاریخ هر ملت و شهری در حقیقت شرح رویدادها و معرف پیشینه فرهنگی، سنتها و باورهای کلی و روابط . مناسبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مردم یک سرزمین است که آدمی به مقتضای نیاز به آن سرزمین روی آورده و روزگارانی را به سر ...

مقدمه اوضاع و شرایط جرافیایی،‌ الگوی تاریخی توسعه،‌عناصر نشانه ای مهم و میراث معماری می تواند به هر طراحی جدیدی هویت و شخصیت منحصر به فردی بدهد و فرصتی را برای خلق ساختاری قابل درک و ملموس برای آن ایجاد کند. الگوهای سنتی حوزه مرکزی شهرها، مقیاس ساخت و ساز و نیز معماری و تاریخ آنها برای مردم معنی دار و با ارزش است. از این رو پیش از شروع هر گونه عملیات طراحی باید ساختگاه مورد نظر ...